Göç İdaresi Müdürlüğü’nün son verileri ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) raporundan Türkiye’nin göç tablosunu derlendi. Buna göre bu ay itibarıyla Türkiye’de barınma merkezleri ve kentlerde 3 milyon 545 bin 293 Suriyeliye geçici koruma statüsü verildi. Türkiye’de diğer yabancılar da ‘uluslararası koruma’ veya ikâmet izinleriyle barınıyor. Geçici barınma merkezlerinde kalan Suriyelilerin sayısı 204 bin 288 kişiye düştü.
YARIM MİLYONU İSTANBUL’DA
En fazla Suriyeli 564 bin 189 kişiyle İstanbul’da bulunurken, onu 470 binle Şanlıurfa, 442 binle Hatay, 391 binle Gaziantep, 222 binle Adana, 208 binle Mersin, 152 binle Bursa, 130’ar binle İzmir ve Kilis ile 92 binle Mardin izliyor. 7 ildeki Suriyelilerin oranı, bu illerin toplam nüfusunda yüzde 10’u geçti. Kilis’te yerli nüfusun yüzde 95’i kadar Suriyeli yaşarken, bu oran Hatay’da yüzde 28’i, Şanlıurfa’da yüzde 23’ü, Gaziantep’te yüzde 19’u, Adana’da yüzde 10’u, Mardin ve Mersin’de yüzde 11’i buldu.
1599’U 90 YAŞIN ÜSTÜNDE
Suriyelilerin 1 milyon 922 bin 410’u erkek, 1 milyon 622 bin 883’ü kadın. Suriyelilerin neredeyse yarısı yani 1 milyon 666 bin 524’ü 18 yaş altındaki genç ve çocuklardan oluşuyor. Büyük bölümü Türkiye’de doğan ve halen ‘vatansız’ (haymatlos) statüsünde olan 4 yaş altındaki bebek sayısı ise 535 bin 826. Türkiye’deki Suriyelilerin 10 bin 483’ü 80 yaş üstü yaşlılar. 1599 Suriyeli ise 90 yaşın üstünde. Göçmen kaçakçılığına karşı Avrupa ile yapılan ‘bire bir’ anlaşmasıyla şimdiye kadar 15 bin 46 Suriyeli Avrupa ülkelerine gönderildi. Almanya 5 bin 538 sığınmacı alırken, Hollanda 2 bin 884, Fransa 2 bin 240, Finlandiya 1030 Suriyeliyi sığınmacı kabul etti. 2014-2018 arasında 14 bin 314 Suriyeli üçüncü ülkelere yeniden yerleştirildi. Kanada 6 bin 593, ABD 3 bin 902, Norveç 1926 Suriyeli’yi kabul etti.
FİLİSTİNLİ SAYISINDA ARTIŞ
Yakalanan kaçak göçmen sayısı da 2013’ten itibaren düzenli artış gösterdi. 2013’te 39 bin 890, 2014’te 58 bin 647, 2015’te 146 bin 485, 2016’da 174 bin 466, 2017’de 175 bin 752 kişi Türkiye ve karasuları üzerinden kaçak yollarla göç etmeye çalışırken yakalandı. Bu yıl 8 Ağustos’a kadar yakalanan kaçak sayısı 148 bin 637 oldu. Bu yılki kaçak göçmenler arasında 59 bin 592 kişiyle Afganistanlılar başı çekerken, 25 bin 516 kişiyle Suriyeliler, 22 bin 474 kişiyle Pakistanlılar, 10 bin 467 kişiyle Iraklılar ve 2 bin 967 kişiyle Filistinliler izledi. Filistin’den yasadışı göçmen sayısı genelde yılda 1000 kişiyi bulmazken (2016’da 365, 2017’de 832 kişi) bu yıl sıçrama olması dikkat çekti.
AFGAN VE IRAKLI AKINI
Türkiye açısından son yıllarda en önemli değişim uluslararası koruma başvurularında yaşandı. Türkiye’ye 2010’da sadece 8 bin 892 koruma başvurusu yapılırken, Suriye’den göçlerin ardından Afganistan ve Irak’tan da Türkiye’ye akın oldu. Uluslararası koruma başvuruları 2015’te 65 bin 232, 2016’da 66 bin 167, 2017’de 112 bin 415 kişiye çıktı. Türkiye, koruma başvurusu yapılan Avrupa ülkeleri arasında Almanya (255 bin 560) ve İtalya’dan (128 bin 850) sonra üçüncü sıraya çıktı. Türkiye’den koruma talep eden yabancıların 68 bin 685’i Iraklı, 31 bin 148’i Afganistanlı, 9 bin 619’u İranlı ve 1082’si Somali uyruklu. İkâmet izni verilen yabancıların sayısı da 9 Ağustos 2018 itibarıyla 721 bin 735 kişiye çıktı. İkâmet izinlilerin 70 bin 364’ü Irak, 65 bin 348’i Suriye, 49 bin 208’i Azerbaycan, 41 bin 25’i Türkmenistan, 30 bin 657’si Özbekistan ve 30 bin 241’i Afganistan uyruklu.
HÜRRİYET