YENİLİKÇİ DEPREM PROJESİYLE ÇIĞIR AÇMAK AMAÇLANIYOR
Cemil Emre Yavaş, geliştirdiği yenilikçi deprem projesi ile afet yönetiminde çığır açmayı hedefliyor. ABD’deki Georgia Southern Üniversitesi’nde görevli Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, geliştirdikleri yapay zeka algoritması sayesinde depremleri önceden tahmin edebilme konusunda önemli bir başarı sağladı. Yavaş ve ekibinin oluşturduğu algoritma, depremleri 30 gün öncesinden yüzde 91,65 doğruluk oranıyla tahmin edebiliyor.
İSTANBUL DEPREMLERİ İÇİN YÜKSEK DOĞRULUK ORANI
Yapay zeka tabanlı algoritma, ABD’nin deprem kuşağındaki California bölgesinde test edilmiş olmasına rağmen, Kuzey Anadolu Fayı yakınındaki İstanbul için de uygulandı. Yavaş ve ekibi, İstanbul’daki olası depremleri 30 gün öncesinden %91,65 doğruluk oranıyla tahmin etmeyi başardı.
BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ BEKLENİYOR MU? UZMANLARDAN KRİTİK AÇIKLAMALAR
Büyük İstanbul depremi, Türkiye’nin en büyük şehirlerinden biri olan İstanbul’da yaşayan milyonlarca vatandaş için sürekli bir endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Uzmanlar, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan İstanbul’un depremin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor ve olası tarih ile şiddeti hakkında değerlendirmeler yapıyor.
BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ İÇİN KRİTİK TARİHLER
Jeologlar ile sismologlar, Kuzey Anadolu Fay Hattı’ndaki enerji birikiminin yüksek seviyelere ulaştığına vurgu yaparak, İstanbul’da büyük bir depremin her an gerçekleşebileceğini belirtiyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’ne göre, 7.0 büyüklüğündeki bir deprem, İstanbul’da önümüzdeki 30 yıl içinde %65 ihtimalle bekleniyor. Depremin ne zaman olacağı kesin olarak belli olmasa da, 2020’li ve 2030’lu yılların risk açısından önemli dönüm noktaları olduğu belirtiliyor.
İSTANBUL’UN FAY HATLARINA DİKKAT ÇEKİLİYOR
İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara Denizi üzerinden geçen kısmına yakın bir konumda yer alıyor. Uzmanlar, bu bölgede oluşan stresin 1999 Marmara Depremi’nin ardından belirgin şekilde arttığını ifade ediyor. Özellikle Avcılar, Bakırköy ve Silivri gibi Marmara kıyısındaki ilçelerde riskin yüksek olduğu ve deprem sırasında büyük hasar oluşabileceği uyarısı yapılıyor.
BÜYÜK DEPREM İÇİN ÖNLEM VE HAZIRLIKLAR
Yetkililer ve bilim insanları, Büyük İstanbul Depremi’nden önce acil önlemler alınması gerektiğinin altını çiziyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), özellikle yapı denetimleri ile kentsel dönüşüm projelerine acil adımlar atılması gerektiğini vurguluyor. 2024 yılı itibarıyla İstanbul’da riskli binaların yenilenme süreci devam ediyor, ancak uzmanlar daha fazla yapı dönüşümüne ihtiyaç olduğunun altını çiziyor.
DEPRESYONA HAZIRLIK HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Uzmanlar, bireylerin depreme hazırlıklı olmasının büyük önem taşıdığını belirterek halkı bu konuda uyarıyor. Deprem çantası hazırlama, güvenli yaşam alanları oluşturma ve olası deprem senaryoları için tatbikat yapmanın yaşamsal olabileceği ifade ediliyor. Toplumsal bilincin artması gerektiği üzerinde duruluyor.
ÇALIŞMALAR ABD VE TÜRKİYE’Yİ KAPSIYOR
Projede, ABD’nin San Diego ve Los Angeles kentlerinde çeşitli algoritmalar test edildi; Los Angeles için doğruluk oranı yüzde 69’a, San Diego için ise yüzde 98’e kadar ulaştı. İstanbul’un yanı sıra bu testlerde de yüksek doğruluk oranları kaydedildi. Araştırmacılar, doğru sonuçlar elde etmek için depremin büyüklüğü, derinliği ve bölgenin jeolojik yapısını göz önünde bulundurarak algoritmayı destekleyen geniş bir veri kümesi oluşturdu.
RANDOM FOREST ALGORİTMASIYLA YÜKSEK DOĞRULUK ORANI
Yavaş ve ekibinin ‘Random Forest’ ismindeki algoritmayı kullanarak geliştirdiği tahmin modeli, geçmişte yaşanan büyük depremler ve yer altı yapısının analizi ile desteklendi. Bu yapay zeka uygulaması, önümüzdeki 30 gün içinde meydana gelebilecek depremlerin büyüklüğünü yüksek doğruluk oranında tahmin edebiliyor.
ÇAĞDAŞ ARAŞTIRMA ULUSLARARASI PLATFORMLARDA SES GETİRİYOR
Yavaş’ın bu çalışması, dünyanın saygın bilim dergilerinden Scientific Reports by Nature’da yayımlandı ve Birleşmiş Milletler’in Afet Risk Azaltma Platformu Prevention Web’de duyurularak bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Uzmanlar, bu yüksek doğruluk oranının doğal afetler için yapay zeka ile erken uyarı ve önlem alınmasına yeni bir dönem başlatabileceğini ifade ediyor.
CEMİL EMRE YAVAŞ KİMDİR?
Cemil Emre Yavaş, deprem ve afet yönetimi alanında uzman bir isim olarak biliniyor. Özellikle Türkiye’nin deprem riski yüksek bölgelerinde gerçekleştirdiği projelerle dikkat çeken Yavaş, mühendislik alanındaki bilgi ve tecrübesini doğal afetlere yönelik çözümler geliştirmeye adamış bir girişimci. Yavaş, toplumsal duyarlılığı yüksek projelerle depremlerde can kaybını en aza indirmeyi hedefliyor.