YENİLİKÇİ DEPREM PROJESİYLE AFET YÖNETİMİNE YENİ BİR YAKLAŞIM
Cemil Emre Yavaş, geliştirdiği yenilikçi deprem projesi ile afet yönetiminde çığır açmayı hedefliyor. ABD’de bulunan Georgia Southern Üniversitesi’nde görev yapan Türk araştırmacı Cemil Emre Yavaş ve ekibi, ortaya koydukları yapay zeka algoritmasıyla depremleri önceden tahmin etme konusunda büyük bir başarı elde etti. Kurulan algoritma, depremin 30 gün öncesinden yüzde 91,65 oranında doğrulukla tahmin edebilme yeteneğine sahip.
İSTANBUL İÇİN YÜKSEK DOĞRULUK ORANI
Yapay zeka tabanlı algoritma, ABD’nin deprem kuşağındaki California bölgesinde test edilmesine rağmen, özellikle Kuzey Anadolu Fayı’na yakın konumda bulunan İstanbul’a da uyarladı. Yavaş ve ekibi, İstanbul’daki potansiyel depremleri %91,65 doğruluk oranıyla 30 gün önceden tahmin edebildi.
BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİNE DAİR KRİTİK AÇIKLAMALAR
Büyük İstanbul depremi, Türkiye’nin en büyük şehirlerinden biri olan İstanbul’da yaşayanları endişeye sürüklüyor. Uzmanlar, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerindeki stres birikiminin kaçınılmaz bir depremi gündeme getirdiğine dikkat çekiyor. Günümüzde, 7.0 büyüklüğünü aşabilecek bir depremin İstanbul’da önümüzdeki 30 yıl içerisinde %65 ihtimalle gerçekleşeceği ifade ediliyor. Kesin tarihleri bilmek mümkün olmasa da 2020’li ve 2030’lu yılların kritik yıllar olduğu söyleniyor.
İSTANBUL’UN FAY HATLARI ÜZERİNDE DURULUYOR
İstanbul, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Marmara Denizi içindeki kısmına oldukça yakın konumda yer alıyor. Uzmanların belirttiğine göre, burada biriken stres, 1999 Marmara Depremi’nden sonra belirgin bir şekilde artış gösterdi. Özellikle Avcılar, Bakırköy ve Silivri gibi Marmara kıyısındaki ilçelerde riskin yüksek olduğu ve olası bir depremde hasarın büyük olabileceği uyarısı yapılıyor.
BÜYÜK DEPREME HAZIRLIK VE ÖNLEMLER
Sorumlular ve bilim insanları, Büyük İstanbul Depremi öncesinde acil önlemlerin alınması gerektiğini vurguluyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), yapı denetim ve kentsel dönüşüm konularında hızlı adımlar atılması için çağrıda bulunuyor. 2024 itibarıyla İstanbul’daki birçok riskli yapının yenilenme süreci devam ederken, daha fazla dönüşüm gerektiği tanımlanıyor.
DEPREME HAZIRLIK HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Uzmanlar, bireylerin depreme hazırlıklı olmasının büyük önem taşıdığını belirtiyor. Deprem çantası hazırlamak, güvenli yaşam alanları oluşturmak ve olası depreme yönelik tatbikatlar gerçekleştirmek hayati önem Arz ediyor. Bu konularda toplumsal farkındalığın artırılması gerektiği ifade ediliyor.
PROJE ABD VE TÜRKİYE’Yİ KAPSIYOR
Projede, ABD’nin San Diego ve Los Angeles şehirlerinde çeşitli algoritmalar test edildi. Los Angeles için doğruluk oranı %69, San Diego için ise %98’e ulaştı. İstanbul’un yanı sıra bu testlerde yüksek doğruluk değerleri elde edildi. Araştırmacılar, depremin büyüklüğü, derinliği ve bölgenin jeolojik yapısına dair geniş bir veri kümesi oluşturarak algoritmayı destekliyor.
RANDOM FOREST ALGORİTMASI VE ÖNEMİ
Yavaş’ın geliştirdiği tahmin modeli, ‘Random Forest’ adı verilen bir algoritmayı kullanıyor. Geçmişteki büyük depremler ve yer altı yapısının incelenmesiyle desteklenen bu yapay zeka uygulaması, önümüzdeki 30 gün içinde olası depremlerin büyüklüğünü yüksek doğruluk oranıyla tahmin edebiliyor.
ÇALIŞMA ULUSLARARASI PLATFORMDA YANKI UYANDIRIYOR
Yavaş’ın bu çalışması, Scientific Reports by Nature gibi prestijli bilim dergilerinde yayımlandı ve Birleşmiş Milletler’in Afet Risk Azaltma Platformu Prevention Web’de dikkat çekti. Uzmanlar, bu yüksek doğruluk oranının yapay zeka ile doğal afetlere karşı erken uyarı ve önlem alma konusunda yeni bir dönem açabileceğini belirtiyor.
CEMİL EMRE YAVAŞ KİMDİR?
Cemil Emre Yavaş, deprem ve afet yönetimi konularında uzmanlaşmış bir profesyonel olarak tanınıyor. Türkiye’nin deprem riski yüksek bölgelerinde gerçekleştirdiği projelerle dikkat çeken Yavaş, mühendislik alanındaki eğitim ve deneyimini doğal afetlere yönelik çözümler geliştirmeye adadı. Yavaş, toplumsal duyarlılığı artıran projelere öncülük ederek depremlerde can kaybını en aza indirmeyi hedefliyor.