BİŞKEK’TE TDT ZİRVESİ GERÇEKLEŞTİ
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te gerçekleştirilen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları 11. Zirvesi sonrasında yayımlanan bildiride, tüm ülkelere Filistin devletini tanıma çağrısı yapılmıştı. Zirve sonrası yayımlanan bildiride, TDT Devlet Başkanları’nın afet ve acil durumlarda ihtiyaçların etkin, koordineli ve hızlı bir şekilde karşılanması için TDT Sivil Koruma Mekanizması’nın kurulmasına dair anlaşmanın imzalanması ve Türk Yeşil Finans Konseyi’nin (TYFK) kurulmasıyla ilgili Mutabakat Zaptı’nın imzalanmasına duyulan memnuniyet aktarıldı. Ayrıca, “TDT Devlet Başkanları, Türk Dünyası ideallerini korumayı ve güçlendirmeyi amaçlayan ‘Türk Dünyası Şartı’nın onaylanmasını takdirle karşıladıklarını, Türk kimliği, birliği, ortak mirası ve değerlerinin sembollerini yansıtan yeni TDT bayrağının kabul edilmesini memnuniyetle karşıladıklarını” belirtti. Macaristan’ın 2025’teki gayrı resmi TDT Zirvesi’ne ev sahipliği yapma girişimi de olumlu karşılandı.
GÜNEYDEKİ KRİZ İÇİN İNSANİ YARDIM ÇAĞRISI
Gazze ve Lübnan’daki durum hakkında ise TDT Devlet Başkanları, Gazze’deki kötü insani duruma dair derin endişelerinin altını çizdiler. Bildiride, sivillerin hedef alınması kınanırken, BM Güvenlik Konseyi’nin ilgili kararları doğrultusunda acil ve kalıcı bir ateşkes sağlanması çağrısında bulunuldu. Gazze’ye engelsiz insani yardım ulaştırılması gerektiği vurgulandı ve İsrail-Filistin ihtilafına iki devletli çözüm temelinde adil bir çözüm bulunması gerektiği belirtildi. “TDT Devlet Başkanları, başkenti Doğu Kudüs olan 1967 öncesi sınırlara dayalı bağımsız, egemen ve hemhudut bir Filistin Devleti’nin uluslararası alanda tanınmasını desteklediklerini” ifade eden liderler, henüz bu yönde bir adım atmayan ülkeleri Filistin Devleti’ni tanımaya davet etti. Ayrıca, Lübnan’da ateşkes çağrısında bulunarak, “BM Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararının uygulanmasının önemini” vurguladılar.
TDT Devlet Başkanları, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.’ye yönelik olarak Ankara’daki tesislerinde 23 Ekim 2024 tarihinde gerçekleşen terör saldırısını şiddetle kınadılar. Türkiye’nin terörle mücadelesine destek verdiklerini bildiren Devlet Başkanları, Türk Devletleri arasında Dijital Ekonomi Ortaklık Anlaşması’nın (DEPA) imzalanmasının önemine de dikkat çekti. Bu belge ile sermaye yatırımlarının artırılması, üretilen mal ve hizmetlerin satışı için pazarların geliştirilmesi hedeflendi. Kazakistan’ın Türkistan bölgesinde Turan Özel Ekonomik Bölgesi’nin (TURAN ÖEB) kurulmasına yönelik süreçlerin tamamlanması takdirle karşılandı ve TURANSEZ’in 2025’teki açılışı için işbirliği teşvik edildi.
ORTAK MÜZE KARTI VE TURİZM PROJELERİ
TDT Devlet Başkanları, TDT üyesi devletlerdeki müzelere tek bir kartla giriş sağlayacak ortak müze kartı geliştirilmesi için çalışma talimatı verdiler. Ek olarak, Türk Kayak Merkezleri Birliği’nin kurulmasına yönelik planlar yaparak, kayak turizminin gelişimini desteklediklerini ifade ettiler. Ayrıca, 2025 yılı içinde II. Türk Dünyası Kültür Forumu’nun düzenlenmesinin öneminin altı çizildi. Devlet Başkanları, Türk kültür mirasının Türk Dünyası halklarını birleştiren güçlü bir temel teşkil ettiğini kabul ederek, bununla ilgili restorasyon ve bilimsel çalışmaların arttırılmasının önemini vurguladılar.