ATEŞKES ANLAŞMASI EŞİKTE
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ile Hamas arasında bir ateşkes anlaşmasının “eşikte” olduğunu ve bunun “her an” gerçekleşebileceğini bildirdikten sonra Israel’den yeni bir açıklama geldi. Reuters’a konuşan bir İsrailli yetkili, Hamas’ın Gazze ateşkes anlaşmasını kabul ettiğini dile getirdi. İsrail medyası da önümüzdeki saatlerde Gazze ateşkes anlaşmasına ulaşılmasının beklendiğini belirtti. Ancak İsrail Başbakanlık Ofisi, Hamas’ın ateşkes teklifine henüz yanıt vermediğini kaydetti. Blinken, Washington merkezli Atlantik Konseyi’nde yaptığı açıklamada, anlaşmanın daha önce hiç olmadığı kadar yakın olduğunu belirtti. “Hamas’tan kabul ettiğine dair son sözü bekliyoruz ve bu sözü alana kadar eşikte kalmaya devam edeceğiz” dedi. Blinken’ın bu açıklaması, İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar ben Gvir’in ateşkesi bozmak için yeni bir çaba sarf ettiği sırada geldi.
SON TASLAK ANLAŞMA DETAYLARI
Son taslak anlaşma, karmaşık ve son derece hassas bir yapıya sahip. Şartlara göre ilk adımlar altı haftalık bir ateşkesi içerecek. Plan, İsrail güçlerinin Gazze’nin merkezinden kademeli olarak çekilmesini ve yerlerinden edilmiş Filistinlilerin Gazze’nin kuzeyine geri dönmesini öngörüyor. Anlaşma ayrıca Hamas’ın 33 İsrailli rehineyi serbest bırakmasını ve başka adımlar gerçekleştirmesini talep ediyor. İkinci aşama ise, kalan tüm rehinelerin serbest bırakılmasını, kalıcı bir ateşkesi ve İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesini kapsıyor. İsrailli bir yetkili, anlaşmanın ilk aşamasında aralarında çocukların, kadınların (bazı kadın askerler de dahil) 50 yaş üstü erkeklerin, yaralılar ve hastaların bulunduğu 33 rehinenin serbest bırakılacağını açıkladı. İlk aşama yaklaşık 60 gün sürecek ve her şey planlandığı şekilde ilerlerse, ikinci aşama için müzakerelere 16. günde başlanacak. Bu aşamada hayatta kalan rehineler (erkek askerler ve genç sivil erkekler) serbest bırakılacak ve ölen rehinelerin cesetleri iade edilecek.
MÜZAKERELERİN DEVAMI GEREKİYOR
Reuters’a göre savaşan taraflar masadaki anlaşmayı kabul etseler bile, nihai bir ateşkes sağlanmadan ve tüm rehineler serbest bırakılmadan önce bu anlaşmanın daha fazla müzakereye ihtiyacı var. Her şey yolunda giderse, Filistinliler, Arap devletleri ve İsrail’in, savaş sonrası Gazze için bir vizyon üzerinde uzlaşmaları gerektiği ifade ediliyor. Gazze için yapılan ateşkes anlaşmasının, aylardır ulaşılması hedeflenen en yakın anlaşma olduğu aktarılıyor ve bu ateşkes, Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasına olanak tanıyor.
REHİNE DURUMU
Hamas, 7 Ekim 2023’te İsrail’in güneyine düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu’nda 250 kişiyi rehin almıştı. Yaklaşık 100 İsrailli halen Gazze Şeridi’nde esir tutuluyor ve ordu, bunların en az üçte birinin öldüğüne inanıyor. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, İsrail’in misilleme saldırısı sonucu yarısından fazlası kadın ve çocuk olmak üzere 46 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti.
HARİTA BEKLENTİSİ
ABD’nin eski başkanı Donald Trump’ın görevi Joe Biden’dan devralmasına bir hafta kala, yetkililer Doha’daki görüşmelerde bir ilerleme kaydedildiğini ve anlaşmanın yakın olabileceğini belirtti. Doha’daki görüşmeler 8 saatten uzun sürdü. Ancak üst düzey bir Hamas yetkilisi, Reuters’a yaptığı açıklamada, Filistinli grubun henüz yanıt vermediğini çünkü İsrail güçlerinin Gazze’den nasıl çekileceğini gösteren haritaları beklediklerini ifade etti. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macit el Ensari, daha önce düzenlediği basın toplantısında, her iki tarafa da bir metin sunulduğunu ve son detaylar üzerinde görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.
BIDEN-SİSİ GÖRÜŞMESİ İLE İLERLEME
Trump’ın bir elçisiyle görüşmelere dahil olan ABD Başkanı Joe Biden, Gazze’yi yerle bir eden ve on binlerce insanın ölümüne neden olan savaşın ardından anlaşmanın yakın olduğunu ifade etti. Biden ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es Sisi, dün müzakerelerde kaydedilen ilerlemeyi görüştü. Liderlerin telefon görüşmesinin ardından Beyaz Saray’dan yapılan bir açıklamada, “Her iki lider de önümüzdeki saatler boyunca doğrudan ve ekipleri aracılığıyla yakın koordinasyon içinde olacaklarını taahhüt ettiler” denildi. İki lider, acil bir anlaşmanın gerekliliğini vurguladı.