GÜMRÜK VERGİLERİNDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
2025 yılı hasat dönemine yönelik kullanılmak ve yerli ayçiçeği tohumu alımı yapan firmalara tahsis edilen tarife kontenjanı çerçevesinde gerçekleştirilecek ithalatlarda gümrük vergisi sıfırlandı. Yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında daha önce %8 olan gümrük vergisi, yapılan yeni düzenleme ile sıfırlandı. Bu karar Cumhurbaşkanlığı’nın “Yağlık Ayçiçeği Tohumu ve Ham Ayçiçeği Yağı İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kararı” ile Resmi Gazete’de yayımlandı. 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında %8 gümrük vergisi uygulanırken, bu durum 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında %20 gümrük vergisi oranı ile eşleşiyordu. Yeni düzenleme 1 Ocak 2025 ile 30 Nisan 2025 tarihleri arasında geçerli olacak. Ham ayçiçeği yağı ithalatında ise %20’lik gümrük vergisi oranında bir değişiklik yapılmadı.
GÜMRÜK VERGİSİ ORANLARINDAKİ DÜZENLEME
Öte yandan, ayçiçeği tohumlarına uygulanan gümrük vergisi oranları da güncellendi. Avrupa Birliği (AB), Birleşik Krallık, Gürcistan, Güney Kore, Malezya, Venezuela, BAE, İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler ile D-8 ülkelerinden yapılan ithalatlarda uygulanan gümrük vergisi oranı %27’den %12’ye düşürüldü. Ayrıca, Singapur’dan yapılan ithalatın %3,3 olan gümrük vergisi ise sıfırlandı.
Ticaret Bakanlığı, piyasaların düzgün yönlendirilmesi ve spekülatif fiyatların önlenmesi amacıyla yapılan düzenlemelerde, temel gıda ürünlerinde arz güvenliğinin sağlanması ve yerli üretimin teşvik edilmesi konusunda çalışmalara devam ettiğini belirtti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Üretici ve tüketici refahı birlikte değerlendiriliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ile koordineli olarak, Ticaret Bakanlığımız tarafından ticaret politikalarının etkin bir şekilde uygulanması sağlanıyor.”
ÇİFTÇİ VE SANAYİCİYE DESTEK AMAÇLI TEDBİRLER
Olumsuz iklim şartları ile küresel gelişmeler, rekolte düşüşlerine yol açmakta, bu da yağlık ayçiçeği tohumu ve yağında arz talep dengesizliklerine neden olmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı ile yapılan işbirliği neticesinde, çiftçilerin teşvik edilmesi amacıyla gerekli tedbirler titizlikle takip edilmektedir. 5/8/2024 tarihli ve 8788 sayılı Karar doğrultusunda, yağlık ayçiçeği tohumunun hasat dönemi ve çiftçi gelirinin korunması gereği dikkate alınarak, yerli ayçiçeği tohumu alımı yapan firmaların önceliklendirilmesi ile ham ve rafine ayçiçeği yağı üretimi yapan firmalara 2025 yılı Mayıs ayına kadar geçerli olmak üzere 1 milyon ton yağlık ayçiçeği tohumu ithalatında %8 ve 400 bin ton ham ayçiçeği yağı ithalatında %20 gümrük vergisi alınacak tarife kontenjanı oluşturuldu.
Bu kapsamda, sadece yerli tohumun tükenebileceği Ocak-Ahustos aylarında ithalata izin verilecek olması, yerli yağlık ayçiçeği tohumunun iyi fiyatlarla satışına olanak tanımış ve çiftçilerin ekim motivasyonunu olumlu yönde etkilemiştir. Bununla birlikte, dünya genelinde yağlık ayçiçeği tohumu rekoltesindeki düşüş ve dünya fiyatlarının yükselmesi, tedarikçilerin tohum yerine ham yağ satma eğilimi gösterdiği gözlemlenmektedir. Bu durum, bitkisel yağ üreticileri ve yağlı tohum sanayicilerinin tohum temininde sıkıntı yaşamasına neden oldu. Alınan tedbirler, sanayicilerin ihtiyaç duyduğu hammaddelerin yurtiçinden ve yurtdışından makul fiyatlarla temin edilmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Yağlık ayçiçeği tohumu üzerindeki gümrük vergisi, çiftçi, sanayici ve nihai tüketicinin ihtiyaçlarına göre yeniden düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, %27 olan gümrük vergisi %12’ye, 8788 sayılı Karar ile belirlenen %8 gümrük vergisi ise sıfırlanmıştır.