MÜSLÜMAN BİR AİLENİN ÇOCUĞU OLARAK ZHENG HE’NİN YÜKSELİŞİ
Müslüman bir ailede dünyaya gelen Ma He (1371-1433), 11 yaşında çocukluğunun tadını çıkarırken Çin’in Ming Hanedanı askerleri tarafından esir alınıyor. Bu dönemin bir geleneği olarak hadım ediliyor. Kendinde bazı yetenekler gören hanedan, Orta Asyalı Müslüman kökenli Ma He’yi imparatorun oğullarından savaşçı prens Zhu Di’ye köle olarak veriyor ve İmparatorluk Hadım Ağası olarak eğitilmeye başlanıyor. Ma He, prensin hizmetinde önemli başarılar gösteriyor, böylece prensin güvenini kazanıyor ve kısa sürede en yakın danışmanı haline geliyor. Prens, Ma He’nin adını Zheng He olarak değiştiriyor ve toplumda ona saygı gösterilmesini sağlıyor. Genç prens, sonunda Çin İmparatoru olduğunda Zheng He’yi ticaret filosunun komutanı olarak atıyor. O günlerde kimse, Zheng He’nin ileride Çin tarihinin en büyük amirali olarak tanınacağını bilemiyordu.
ZHENG HE’NİN DENİZ SEFERLERİ VE HIZLI YOLCULUKLARI
1400’lerde büyük Ming Donanması, Afrika’ya ve batıya yapılan yedi önemli seferinin ilki için Nanjing’e demir atıyor; Kristof Kolomb’un Amerika’ya, Vasco da Gama’nın Hindistan’a ulaşmasından neredeyse bir yüzyıl önce bu yolculuklar gerçekleşiyor. Zheng He yönetimindeki filolar, Kolomb ve da Gama’nın tüm gemilerinden çok daha büyük ve anlamlıydı; örneğin, Zheng He’nin komuta ettiği flotanın tek bir gemisi, onların tüm filolarının yükünü taşıyabiliyor. Zheng He, Çin aleyhine işlediği suçlara dair özür dilemeleri için birçok krallığı, içlerinde Seylan Kralı Vira Alakeshwara’nın da bulunduğu otuzdan fazla krallığı, Çin’e getiriyor. O, şüphesiz ki, Çin tarihindeki en önemli denizcilik figürlerinden biri olarak yeni denizler keşfetmeyi ve bu kültürleri birleştirmeyi hedefleyen vizyon sahibi bir lider.
SEFERLERİN TARİHİ VE ETKİLERİ
Çin’in büyük armadası hakkında HongNian Zhang, 2004 yılındaki çalışmasında “100.000’den fazla uçsuz bucaksız su alanını geçtik ve okyanusta dev dalgalar gördük” diyor. Resmî hanedan tarihleri bu bilgiyi içermese de, Zheng He muhtemelen hazine filosunun son yolculuğu sırasında yaşamını yitiriyor. Çin’de bir mezarına sahip olsa da, denize gömüldüğü için içi boştur.
Zheng He’nin batıya yaptığı seyahatler, geniş araştırmalara tabi tutularak 2005 yılında bu yolculukların 600. yıl dönümünde gözden geçiriliyor. 2023’ten 618 yıl önce başlayan bu seferler, 1405’te start alıyor ve 1433 yılına kadar devam ediyor. Zheng He’nin seyahatlerini önemli kılan yönlerden biri, sadece Deniz İpek Yolu ile bağlantılı olması değil; aynı zamanda Ming Hanedanlığı’nın Güney ve Güneydoğu Asya’daki hâkimiyetini temsil etmesi. 15. yüzyılın başlarında Zheng He’nin liderliğindeki donanma, dünyanın en güçlü deniz gücü haline geliyor. Böylelikle, bu yolculuklar dünya tarihindeki bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor; Ming Hanedanlığı için deniz ticaretini kontrol etmek ve güç kazanmak açısından bir fırsat oluşturuyor.
BARİŞ DİPLOMASİSİ VE EKOLOJİK TARTIŞMALAR
Ming Hanedanlığı, seyahatlerinde uyguladığı barış diplomasisi ile uluslararası ilişkilerde “kazan-kazan” politikası çerçevesinde ilerlemeyi sağlıyor. Ancak Zheng He’nin gemilerinin gerçek boyutları, deniz mühendisleri tarafından sorgulanıyor. Güvenilirlik açısından bazı nedenlerden ötürü, Zheng He’nin gemilerinin inşası açısından bazı görüşler mevcuttur. Bu noktada, deniz mühendisleri, Zheng He’nin büyüklüğündeki ahşap gemilerin inşasının mümkün olmadığını belirtiyorlar.
Manşet görseli ise China Project için illüstre edilmiştir.