HEDEFLERİN GÜCÜNE ODAKLANIN
“Nereye gittiğini bilene dünya bile çekilir yol verirmiş.” Eğer bir hedefiniz yoksa rüzgâr nereye eserse oraya savrulursunuz. Yarın ‘Efsane Cuma’ rüzgârı esecek. Ancak savrulmaktansa ‘Efsane Hedef’e odaklanın. Burada bir formül var: Efsane Cuma (Black Friday), aslında şirketlerin stoklarındaki ürünleri boşaltmak için oluşturulmuş bir gelenektir. Yani bu kampanyanın amacı, bizlerin sevinmesinden ziyade, şirketlerin kar elde etmesi içindir. Şirketler kar ettikleri zaman kar/zarar tablosu kırmızıdan siyaha döner, bu yüzden ismi Black Friday.
DURUM DEĞERLENDİRME
Bunun üzerine bir düşünelim. Tavsiyem, ‘Efsane Hedef’leri düşünmenizdir. Mağazalar efsaneler üretmeye devam ederken, ben size hedef koymanın gücünü, büyük hedeflerin küçük adımlarla nasıl gerçekleşebileceğini ve akılcı harcamaları anlatacağım. Onlar ‘harca harca’ diyorken, ben “Dur, ‘efsane hedefini’ düşün” demek istiyorum. Hangisini yapacağınız tamamen sizin kararınız. Finansal bir hedef koymak, sizi günlük hayatın akışında bilinçsiz harcamalardan kurtarır ve efsane şekilde güçlü kılar. “Bir ev almak istiyorum” demek kulağa hoş geliyor, ancak bunun bir dilekten öteye geçmesi gerekiyor. Bu hedefin netleşmesi önemli. Peki, ne zaman, nasıl ve hangi şartlar altında?
HEDEF KOYMAK HAYATI KOLAYLAŞTIRIR
Hedef koymanın bir diğer faydası, karar verme süreçlerini kolaylaştırmasıdır. Hedefi olan biri, neye ‘evet’ neye ‘hayır’ demesi gerektiğini bilir. Gereksiz harcamalara hayır derken, hayallerine evet diyebilir. Küçük bir hatırlatma: Monay uygulamam (ücretsiz) hedeflerinizi planlamanıza ve ihtiyacınız olan bilgi ile motivasyonu sağlamanıza yardımcı olacak.
PAMUK VE MAHMUT’UN HEDEFİ
Pembe ve Mahmut evli ve toplam gelirleri 90 bin TL. ‘Efsane Cuma’yı yalnızca iki veya üç ihtiyaç için kullanacaklar. Bu indirim günü onları etkilemeyecek çünkü onların ‘Efsane Hedef’leri var: Ev almak. Evet, doğru duydunuz, heyecanlılar ama evler çok pahalı ve krediler zor. Peşinat ise imkânsız gibi gözüküyor. Ne yapmalılar? “Aman, boşver! Her şey indirimde, gel harcayalım” demeyecekler. Hayallerini süsleyen ev sahibi olma fikrine odaklanacaklar. Pembe ve Mahmut’un parası yok ve hayallerindeki ev 8 milyon TL. Bunun için 2.4 milyon TL peşinat biriktirmeyi hedefliyorlar. Eğer 90 bin TL’lik gelirlerinin yüzde 10’unu ayırırlarsa ve senelik yüzde 45 getirili mevduatta tutarlarsa, peşinatı biriktirmeleri yaklaşık 5 yıl sürecek. Bu hedef büyük görünüyor. Ne yapmalılar? Daha küçük hedeflerle başlamalılar. Örneğin, 1.35 milyon TL’lik bir stüdyo daire hedefleyebilirler. Bu durumda peşinatları 270 bin TL olacak ve aynı birikimle iki yılda peşinatı tamamlayabilirler. Daha sonra bu evi satarak büyük hedeflerine yaklaşırlarsa, bunu yaparken ‘Efsane Cuma’ya değil, ‘Efsane Hedef’e, yani ‘ev almaya’ odaklanmalılar.
NET HEDEFLER KOYMAK
Hedefiniz net olmalı. “Bir ev almak istiyorum” demek yerine “2 yıl içinde 2 milyon TL biriktirerek ev alacağım” demek çok daha etkili. Hedefiniz ölçülebilir olmalı; ne kadar birikim yapmanız gerektiğini bilmelisiniz. Ulaşılabilir ve gerçekçi hedefler koymalısınız. Hayatınızla uyumlu ve sizi motive eden hedefler belirlemek önemli. Ayrıca, zaman sınırlı hedefler belirlemek yararlıdır. Örneğin, ‘Mart 2027’ gibi.
ALDIŞVERİŞ TUZAKLARINA DİKKAT!
Efsane hedefinize ilerlerken en büyük engellerden biri, harcama tuzaklarına düşmektir. Son günlerde ‘Efsane Cuma’ adı altında pek çok indirim görünce, ihtiyacımız olmayan şeylere sırf indirim var diye para harcadığımızda ‘Efsane Hedef’imiz için ayırabileceğimiz parayı boşa harcamış oluyoruz. Alışveriş yapmadan önce kendinize şu soruları sormalısınız: Bu harcama beni hedefime yaklaştırır mı yoksa uzaklaştırır mı? Buna gerçekten ihtiyacım var mı? Aynı bütçeyi hedefim için biriktirsem daha mutlu olur muyum? Unutmayın, hedefe giden yolda her lira önemlidir!
GÜNÜN SÖZÜ VE TERİMİ
“Küçük adımlar atmaktan çekinme; zirveye çıkan her yol, ilk adımla başlar.” İndirim, geçici bir fiyat düşürmesidir ve amacı daha fazla satış yapmaktır.