MARDİN’DE Sedef Kakma Sanatı YAŞATILIYOR
Mardin’de, Osmanlı saraylarının gözalıcı sedef kakma sanatıyla 15 yıl boyunca uğraşan emekli imam Zekeriya Güler (58), kentin tarihi dini ve kültürel değerlerini eserlerine yansıtarak şehrin tanıtımına katkıda bulunuyor. Emekli imam Güler, Türkiye’de neredeyse yok olmaya yüz tutmuş olan ve “padişah mesleği” olarak bilinen sedef kakma sanatını 5 yıl önce yapmaya başladı. 2008 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı’nda görevinden emekli olduktan sonra, Güler, 2009 yılında bu sanatı yaşatabilmek amacıyla bir atölye kurdu. Atölyesinde çocuklarıyla birlikte çeşitli ürünlere sedef işliyor; bunlar arasında Kuran’ı Kerim muhafazası, rahle, masa, koltuk, sehpa, baston, silah kabzası, nalın, körük, tütün tabakası ve kahve takımı bulunuyor. Güler ayrıca, Mardin Halk Eğitim Merkezi, Mardin Olgunlaşma Enstitüsü ve Mardin Artuklu Üniversitesi Meslek Yüksekokulu’nda dersler vererek yeni ustalar yetiştirmeye de katkı sağlıyor.
Sedef Kakma SANATI UNUTULMAMALI
Güler, Türkiye’de kalan az sayıdaki sedef ustasından biri olduğunu belirterek, “Sedef kakma sanatı, Osmanlı’nın geçmişte en revaçta olan sanatlarından biridir. Şu an unutulmaya yüz tutuyor. Türkiye’de sadece birkaç usta kalmış durumda. Gaziantep, Şanlıurfa, Batman, Hatay ve Mardin’de birkaç ustamız bulunuyor. Biz de Mardin’de çocuklarımla bu mesleği yaşatmaya çalışıyoruz. Bu sanat, ecdada ait bir sanat olup, onu yaşatmak hem geçmişimize hem de gelecek nesillere karşı bir sorumluluktur. Sanatlar, bir günde ortaya çıkan işler değildir. Bu yüzden bu sanata mutlaka sahip çıkmamız gerekiyor. Ceviz ağacı üzerine yaptığımız çizimlerde genelde geometrik Selçuklu motifleri işliyoruz. Artık Mardin’in kültürünü de işlemeye başladık. Çizim sonrası ince keskiyle kazıyoruz, oymalarımıza tunç telleri geçiriyoruz ve bu işlemlerin ardından sedef işleme aşamasına geçiyoruz. Sedef kakma sanatının 14-15 aşaması mevcut” diyor.
1500 YIL SONRA SANATI YAŞATMA GURURU
Güler, bu sanatı yaşatmanın yanı sıra Mardin’in tanıtımına da katkıda bulunduklarını vurgulayarak, “Mardin Müzesi’nde bulunan tarihi eserlere baktığımızda, kentte sedef işçiliğinin yapıldığını ve varlığını görebiliyoruz. Mardin’in eski saygın ailelerinin evlerinde hala sedef kakma koltuklar, sehpalar ve sandıklar mevcut. 2023 UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne de eklenen sedef kakma sanatını yaklaşık 1500 yıl sonra yaşatmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bu güzel sanatın yaşatılması için elimizden gelen çabayı sarf ediyoruz. Çünkü bu, ecdadımızın bıraktığı bir mirastır. Bu sanat uzun uğraşlar sonucunda ortaya çıkmıştır. Amacımız, bu sanatı gelecek nesillere aktararak onlara istihdam sağlamanın yanı sıra, ecdadımıza karşı bir vefa borcu ödemektir” ifadelerini kullanıyor.