Ruminasyon Nedir?
Zihnimiz olumlu ve olumsuz düşüncelerle doludur. Bazılarımız olumsuz düşünce kalıplarında sıkışıp kalmaya daha yatkındır. Geçmişe veya geleceğe dair olumsuz düşüncelerin tekrar etmesi ruminasyon olarak tanımlanıyor. Bu durum, yaşam kalitesini ve duygusal sağlığı olumsuz etkiliyor. Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, ruminasyon, nedenleri ve yönetimi hakkında bazı açıklamalar yaptı.
Tetikleyici Faktörler
Ruminasyon teriminin geviş getirme anlamına geldiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, bu düşüncelerin kişinin yaşadığı olaylarla ilişkili olabileceğini ifade ediyor. Özellikle geçmişteki hatalar, gelecekteki korkular veya mevcut sorunlar ruminasyonu tetikleyebilir. Uzman Beyaz, “Ruminasyonun nedenleri tam olarak bilinmiyor. Ancak bazı faktörlerin tetikleyici olabileceği düşünülüyor. Stres, travma, depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlar, kronik hastalıklar, ailedeki psikolojik bozukluk öyküsü, cinsiyet ve yaş gibi bireysel farklılıklar önemli tetikleyiciler arasında yer alabilir.” diyor.
Belirtiler ve Tedavi Seçenekleri
Ruminasyon belirtilerine değinen Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, sık sık geçmişte yaşanan olumsuz olayları hatırlamak, gelecekle ilgili kaygılar, mevcut durumdan memnun olmama gibi durumların ruminasyonu işaret edebileceğini belirtiyor. Ruminasyon tedavisi için genellikle psikoterapi yöntemleri uygulanıyor. Uzman Beyaz, “Kişinin ruminatif düşünce kalıplarını fark etmesini ve değiştirmesini sağlamak, olumsuz duygularla başa çıkma yollarını öğretmek, bilişsel davranışçı terapi, kabul ve kararlılık terapisi, şema terapisi gibi yaklaşımlar kullanılıyor.” şeklinde belirtiyor.
Ruminasyondan Kurtulma Yolları
Uzman Klinik Psikolog Uluğ Çağrı Beyaz, geçmişte yaşanan olumsuz olayların sürekli tekrarlanmasının kişiyi depresyon, anksiyete gibi sorunlara sürükleyebileceğini vurguluyor. Ruminasyondan kurtulmak için öneriler sunan Uzman Beyaz, sözlerine şöyle devam ediyor: “Ruminasyon yaptığınız anları fark edin. Kendinize ‘Bu düşünce bana ne fayda sağlıyor?’ diye sorun. Düşüncelerinizi değiştirmek için başka şeylere odaklanın veya dikkatinizi dağıtın. Kendinize belirli bir zaman dilimi ayırarak ruminasyon yapmaya karar verin. Örneğin, günde yarım saat ruminasyon yapacağınıza karar verin.” Düşüncelerinizi kâğıda dökerek somut hale getirin ve yazdıklarınızı okuyarak sorgulayın. Ayrıca hobiler edinin, spor yapın ve sosyal aktivitelerde bulunun. Uzman Beyaz, “Ruminasyondan kurtulmak kolay değil, ama imkânsız da değil.” diyerek, kendinize güvenmeye ve olumlu değişiklikler yapmaya çalışmanızı tavsiye ediyor. Unutmayın ki geçmişi değiştiremeyiz, ancak geleceği şekillendirebiliriz.