Fırat Üniversitesinde Yeni Bir Yöntem Geliştirildi
Fırat Üniversitesinde (FÜ) akademisyenler, gerçekleştirdikleri çalışma ile hayvan gübresinin proses atığından aktif karbon üretmeyi başardı. FÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Boyrazlı, 3 akademisyenle birlikte, biyogazdan elektrik enerjisi üreten bir firmanın istemi üzerine tavuk gübresinden biyogaz elde ettikten sonra ortaya çıkan proses atıklarının ekonomiye kazandırılması için bilimsel bir araştırma yaptı. Laboratuvar ortamında uzun süreli çalışmalar sonucunda geliştirilen ve “Hayvan dışkısından enerji üretimi gerçekleştiren güç santrallerinde üretim sonrası oluşan katı atıkların flotasyon ile zenginleştirilmesi” adı verilen yöntemle, hayvan gübresinden enerji elde edildikten sonra oluşan proses atıklarından, gıda, eczacılık, kimya, petrol, maden, nükleer, otomobil, atık gaz ve suların temizlenmesi gibi birçok alanda kullanılan aktif karbon üretildi. Bu yöntem, Türk Patent ve Marka Kurumunca (TÜRKPATENT) tescillendi ve aynı zamanda Adana’da düzenlenen 9. Uluslararası Buluş Fuarı’nda bronz madalya ile ödüllendirildi.
Flotasyon Yöntemi ile Karbon İçeriği Artırıldı
Doç. Dr. Boyrazlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, üniversitenin desteği ile uygulan yöntemlerinin hayvansal kaynaklı karbon salınımını azaltıp çevre kirliliğinin önlenmesine büyük katkı sağlayacağını ifade etti. Ayrıca, TÜRKPATENT tarafından tescillenen yöntemlerini uluslararası alanda da tescil ettirmek için Konya’daki özel bir patent ofisine başvuru yaptıklarını aktardı. Boyrazlı, “Elazığ’da tavuk gübresini kullanarak enerji elde eden bir tesisimiz var. Bu tesislerin enerji üretimi sonrası ortaya çıkan atıkları değerlendirip bertaraf etmek konusunda yardım istediler. Biz de bu atıklardan numune aldık. Laboratuvar çalışmaları sonucunda flotasyon yöntemiyle gübre atıklarının karbon içeriğini artırabildiğimizi gördük ve bu zenginleştirme ile elde ettiğimiz üründen aktif karbon üretimini gerçekleştirdik. Böylece patent sürecine de başlamış olduk.” dedi.
Biyoenerji Tesislerinden Ekonomiye Katkı
Dünya genelinde biyoenerji tesislerinin artış gösterdiğine dikkat çeken Boyrazlı, geliştirdikleri yöntemle milyonlarca ton hayvansal gübre atığının aktif karbon üretimi ile ekonomiye kazandırılabileceğini belirtti. Tavuk gübresi kullanarak enerji üreten tesislerde enerji üretiminden sonra oluşan atıklarda yüzde 28-30 oranında karbon bulunduğunu kaydeden Boyrazlı, flotasyon yöntemi ile bu oranı yüzde 65’lere çıkardıklarını söyledi. Üretilen yüksek karbon içeriği, aktif karbon üretimi için kullanıldığı gibi, enerji üretim tesisinde yeniden kullanılabilecek bir malzeme de sağlamış oldu. Boyrazlı ayrıca, “Aktif karbonu diş macunundan sigara filtrelerine, su arıtma cihazlarına kadar birçok tıbbi ve endüstriyel alanda değerlendirebiliriz.” diye ekledi.
Ekonomik ve Çevreci Bir Çalışma
Boyrazlı, dünya genelinde farklı kaynaklardan aktif karbon üretildiğini, ancak hayvan gübresinin proses atığından elde edilen aktif karbon üretiminin hem maliyet açısından daha avantajlı hem de çevresel etkiler açısından daha yararlı olduğunu vurguladı. Bu yöntemin, hayvansal atıklardan kaynaklanan sera gazı etkilerini azaltma potansiyeline sahip olduğunu dile getiren Boyrazlı, “Türkiye ve dünya, biyomalzemelerden enerji üretimi yönünde adımlar atıyor. Buluşumuz şu anda dünyada uygulanan bir yöntem değil. Flotasyon yöntemi ile biyoenerji tesislerinden çıkan gübre atıklarının karbon içeriğini yükselterek aktif karbon üretimi yapıyoruz. Bu sayede atığın atığını değerlendirmiş olduk. Bu yöntemle aktif karbon üretimi ülkemiz ekonomisine ve üniversitemize katkı sağlayacak. Uluslararası patent çevirisi de gerçekleşiyor. Bu çalışmanın dünyada bir örneği yok. Biyoenerji üretim tesislerinin atıklarının değerlendirilmesi veya zenginleştirilmesi konusunda yapılacak çalışmalara örnek teşkil edeceğiz.” şeklinde konuştu.