Barajları Dolması İçin Yağmur Mu Kar Mı?

İSTANBUL VE ANKARA’DA BARAJLARIN DURUMU

İstanbul’daki barajların doluluk oranı 11 Mart tarihi itibarıyla yüzde 78 düzeyine ulaşırken, Ankara’da bu oran yüzde 27’ye kadar düştü. Son yıllarda barajlardaki doluluk oranlarındaki azalma, özellikle büyükşehirlerde kaygı yaratıyor. Bu sezon beklenen yağışlar ise yeterince gerçekleşmedi. Yağmurların ve kış aylarında yağan karın barajlar üzerindeki etkisi sorulduğunda, İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Hüseyin Toros, her iki tür yağışın da barajlar için önemli olduğunu belirtiyor.

BARAJLARIN DOLUŞ SÜRECİ

Barajların doluluğunu etkileyen faktörler arasında yağış türleri önemli bir yer tutuyor. Prof. Dr. Toros, her barajın su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel su havzalarının bulunduğunu ifade ediyor. Yağmur veya kar yağışlarının bu havzalara düşmesi, su akışını etkileyebiliyor. Yağmur suyu hızlı bir akış sağlarken, kar ise çeşitli sıcaklık ve rakım koşullarına bağlı olarak bahar ve yaz aylarında eriyerek barajlara ulaşabiliyor. İstanbul’daki barajlar için yağmur etkisi 1-2 gün sürerken, kar etkisi birkaç hafta sürebiliyor. Hem yağmur hem de kar, Türkiye’deki barajlar için önemli su kaynaklarıdır.

REGİYONAL ETKİLER

Yağmur ve karın bölgesel farklılıkları barajların doluş şekillerini de etkiliyor. Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Karadeniz’in yüksek kesimlerinde kar, yaz aylarında eriyerek barajlara su sağlıyor. Buna karşın, Ege, Akdeniz ve Marmara bölgeleri daha fazla yağmurla besleniyor. Yağmur suyu, hafif yağışlarda yeraltı kaynaklarını beslerken, yoğun beton yapılaşma yağışların doğrudan toprağa sızmasına engel oluyor ve su akışını olumsuz etkiliyor. Bu durum, su birikintileri ve taşkın riskini artırabiliyor.

YAĞMUR SUYUNUN VERİMİ

Kentlerde yağmur suyunun daha verimli kullanılması için çeşitli adımlar atılabilir. Yağmur hasadı farkındalığı artırılmalı ve ağaçların sulama alanları gibi küçük su depoları oluşturulmalı. Ani yağışların barajlara etkisi ise barajın konumuna ve hacmine bağlı olarak olumlu veya olumsuz sonuçlar doğurabiliyor. Barajların iyi yönetilmesi ve altyapının geliştirilmesi, bu yağışlardan verimli bir şekilde faydalanmayı sağlayabilir.

İSTANBUL VE ANKARA’DAKİ BARAJLARIN DOLULUK ORANLARI

Ankara’nın içme suyu ihtiyacını karşılayan barajların doluluk oranları, son bir yıl içinde kayda değer ölçüde azaldı. 11 Mart 2025’te barajlardaki toplam su miktarı 431 milyon 840 bin metreküpe düştü. İstanbul’da ise çeşitli barajların doluluk oranları şu şekilde kaydedildi: Alibey Barajı’nda doluluk oranı yüzde 63,95; Büyükçekmece Barajı’nda yüzde 72,71; Darlık Barajı’nda yüzde 73,37; Elmalı Barajı’nda yüzde 92,62; Istrancalar’da yüzde 95,29; Kazandere Barajı’nda yüzde 81,98; Pabuçdere Barajı’nda yüzde 81,20; Sazlıdere Barajı’nda yüzde 56,20; Terkos Barajı’nda yüzde 78,24; Ömerli Barajı’nda yüzde 83,02. Ayrıca, Melen ve Yeşilçay’daki toplam su oranı ise 160 milyon 74 bin metreküp olarak ölçüldü.