AB’nin Türkiye ile Savunma İşbirliği Hamlesi

AB’NİN SAVUNMA POLİTİKALARI VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ

Avrupa Birliği (AB), ABD Başkanı Donald Trump ile olan siyasi gerilimlerini azaltmaya çalışırken, savunma alanındaki zayıf noktalarını kapatmak için yeni ortaklıklar arayışına girdi. Bu süreçte güçlü bir savunma sanayisi ile NATO’daki önemli konumuyla Türkiye, AB’nin dikkatini çeken en önemli aktörlerden biri haline geldi. Türkiye, NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olması ve gelişmiş savunma teknolojileri ile Avrupa için stratejik bir ortak olarak konumlanıyor. ABD Başkanı Trump ile yaşanan politik farklılıklar sonrasında, Avrupa ülkeleri güvenlik ve savunma konularında Ankara ile daha yakın ilişkiler geliştirmeye başladı. Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte, Ukrayna’da barış için başlattığı görüşmelere Avrupa’yı dahil etmemesi, kıta liderlerini ortak stratejiler geliştirmeye zorladı. Paris, Londra ve Brüksel’deki kritik toplantılarda Türkiye’nin de yer alması, Ankara ile Brüksel arasında diplomatik trafiği hızlandırdı. AB yetkilileri, Türkiye’yi “fikirdaş ülkeler” arasında değerlendirdiklerini belirterek ilişkilerin derinleşeceğine dair sinyaller verdi.

POLONYA İLE GÜVENLİK İŞ BİRLİĞİ

AB Dönem Başkanlığını üstlenen Polonya’nın Başbakanı Donald Tusk, Türkiye’nin Avrupa’nın güvenliğinde ve Ukrayna-Rusya barış sürecinde daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiğini vurguladı. Polonya merkezli uzmanlar, Türkiye ile Avrupa arasındaki savunma iş birliğini değerlendirerek, Ankara’nın AB üyelik süreci, bölgesel güvenlikteki rolü ve savunma sektöründeki etkilerini analiz etti. Krakow merkezli Türkiye Araştırmaları Enstitüsü’nün kurucusu Dr. Karolina Wanda Olszowska, Türkiye’nin Ukrayna ile Rusya arasındaki barış görüşmelerinde arabulucu rolünün, müzakerelerin güvenli bir ortamda yürütülmesini sağladığını ifade etti. Olszowska, Polonya’nın Ukrayna savaşının başlamasıyla savunma sanayisini güçlendirmek için yoğun çaba içinde olduğunu ve bu bağlamda Türkiye’nin kritik bir ortak olduğunu belirtti. Türkiye’nin savunma sanayisindeki deneyimlerinin önemli olduğunu söyleyen Olszowska, Polonya’nın 2021 yılında Bayraktar TB2 insansız hava araçlarını satın alarak Türk savunma teknolojisine duyduğu ilgiyi gösterdiğini hatırlattı.

AB-TÜRKİYE İLİŞKİLERİ VE ETKİLERİ

Olszowska, AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerin savunma sektöründe belirleyici bir unsur haline geldiğini belirterek Polonya’nın, Türkiye’nin AB ile ilişkilerini güçlendirmesi için fırsat yakaladığına dikkat çekti. Bu süreçte Polonya, Türkiye’nin AB’ye entegrasyonunu destekleyici bir rol oynayabilir. Özellikle Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve vize serbestisi konularında Türkiye’nin çıkarlarını savunarak AB ile müzakerelere yardımcı olabileceğini ifade etti. Türkiye’nin yalnızca bölgesel değil, küresel savunma stratejilerinde de önemli bir oyuncu olduğunu vurgulayan Olszowska, AB ile Türkiye arasındaki bu stratejik yakınlaşmanın gelecekte hem güvenlik hem de diplomatik ilişkiler açısından belirleyici olacağına işaret etti.

PARİS’TEKİ GÖRÜŞMELERİN ÖNEMİ

Varşova merkezli Doğu Araştırmaları Merkezi (OSW) Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Departmanı Başkanı Dr. Karol Wasilewski, Rusya-ABD heyetlerinin İstanbul’daki görüşmelerine dikkat çekti. Wasilewski, Türkiye’nin gelecekteki barış görüşmelerinde yalnızca ABD ve Rusya için değil, Ukrayna, Türkiye ve Avrupa’nın daha geniş müzakerelerinde de iyi bir yer olabileceğini belirtti. Türkiye’nin karar alıcılarının hem kendi hem de Avrupa ülkelerinin masada yer almasının rasyonel bir yaklaşım olduğu, kalıcı bir barışın bölgesel aktörlerin katılımıyla sağlanabileceğini vurguladı. Wasilewski, Avrupa ülkelerinin olası barış anlaşmasının korunmasında Türkiye’nin desteğini arayışında olduğunu belirtti.

AVRUPA’DA TÜRKİYE POTANSİYELİ

Polonya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (PISM) Analisti Dr. Aleksandra Maria Spancerska, Türkiye’nin savaşın başlangıcından itibaren izlediği denge politikasını değerlendirdi. Spancerska, Türkiye’nin tarafsız bir aracı olarak hareket etme çabasının ve her iki ülkeden kendi çıkarlarını gözetme uğraşının önemli olduğunu açıkladı. Türkiye’nin stratejik ve askeri potansiyelinin NATO’nun doğu kanadının güvenliğini artırabileceğini ifade eden Spancerska, Baykar’ın Avrupa’nın öncü savunma sanayisi firması ile işbirliği anlaşması yapması durumunun önemine dikkat çekti. Avrupa’nın Türkiye’nin potansiyelinin farkında olduğunu ve Türkiye’nin savunma sanayisindeki büyük iş gücü ve üretim kapasitesi ile Avrupa savunma sektörünü güçlendirebileceğini belirtti. Spancerska, “Türkiye ile iş birliği, ülkeler tarafından iki taraflı olarak güçlendirilecektir” dedi.