BÜYÜK GÜN YARIN!
Amerika Birleşik Devletleri’nde yarın önemli bir gün yaşanacak. Yeni başkanın kim olacağının belirleneceği bu seçim, sadece ABD için değil; aynı zamanda Ortadoğu, Ukrayna ve dünya genelinde kritik bir öneme sahip. Seçim öncesi merak edilen hususlar ise dikkat çekiyor. İşte 8 soruda ABD başkanlık seçimlerinin detayları…
AMERİKALILAR NE İÇİN OY KULLANACAK?
Amerikalılar, Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Donald Trump ile Demokrat Parti’nin adayı Kamala Harris arasında tercih yapacak. Genel oy verme işlemleri yarın başlayacak. Ülke genelinde bugüne kadar 75 milyondan fazla kişi erken oy verme işlemi gerçekleştirdi. Kazanan aday, Ocak 2025’te göreve başlayacak ve Beyaz Saray’daki görevini dört yıl boyunca sürdürecek. Seçmenler yeni başkanın yanı sıra, Temsilciler Meclisi ve ABD Senatosu’ndaki koltuklar için Kongre adaylarını da seçecek. Bu kongre üyeleri, yasaların geçirilmesinde kritik bir role sahip. Şu an Cumhuriyetçiler, harcama planlarını başlatan Temsilciler Meclisi’ni kontrol ediyor; Demokratlar ise hükümetteki önemli atamalar hakkında oylama yapan Senato’nun kontrolünü elinde bulunduruyor.
OY SAYMA İŞLEMİ NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Oylar, her eyalette kendi sandıkları kapandıktan sonra sayılacak. Sandık kapanış saatleri eyaletler arasında farklılık gösteriyor ve genellikle yerel saatle akşam 7 (TSİ 03.00) civarında sayım işlemi başlayacak. ABD genelinde saat dilimlerinin değişikliği nedeniyle, Alaska ve Hawaii gibi eyaletlerdeki seçmenler henüz sandık başındayken doğu kıyısındaki oy pusulaları sayılmaya başlanacak.
KESİN SONUÇLAR NE ZAMAN AÇIKLANACAK?
Seçimin galibi, ilk sonuçlara göre yarın gece açıklanacak. Ancak kesin sonuçların belli olmasının günler alabileceği ihtimali mevcut. 2020 seçiminde oyların tam sayılması birkaç gün almıştı. Joe Biden için sonuç, 3 Kasım oylamasından dört gün sonra, Pennsylvania’nın onayından sonra duyurulmuştu. Yeni başkan ilan edildikten sonra, Ocak ayında Washington’da yapılan yemin töreniyle göreve başlayacak.
ANKETLERE GÖRE KİM ÖNDE?
Ulusal seviyede yapılan anketlere göre, Harris’in Trump’a karşı yüzde 48’e yüzde 47 ile bir puanlık üstünlüğü bulunuyor. Son anketler, Harris’in “savaş alanı” olarak adlandırılan eyaletlerdeki erken seçmenler arasında önde olduğunu gösteriyor. Demokrat aday, daha önce oy kullanmış olanlar arasında yüzde 8’lik bir avantaj elde ederken, Trump oy kullanma ihtimalinin yüksek olduğunu savunan fakat henüz oy kullanmamış olanlar arasında önde görünüyor. New York Times ve Siena College tarafından yapılan ankette Harris’in üç eyalette az farkla önde olduğu, Trump’ın ise bir eyalette liderlik ettiği, geri kalan üç eyalette ise oy oranlarının birbirine yakın olduğu belirlendi.
SEÇİMİ BELİRLEYECEK SALINCAK EYALETLER HANGİLERİ?
Beyaz Saray’a giden yol, birkaç kritik salıncak eyaletten geçiyor. Bu eyaletlerde Demokratlar ile Cumhuriyetçiler arasında eğilim neredeyse eşit seviyede. Pensilvanya, son birkaç başkanlık seçiminde kritik bir rol oynadı ve yarın da aynı etkinin süreceği öngörülüyor. Trump veya Harris’ten birinin kazanması için 2020’de Biden’ın kıl payı kaybettiği Arizona, Georgia, Wisconsin ve Nevada gibi eyaletleri kazanması gerekecek. Eskiden marjinal olarak görülen Florida ve Ohio, son seçimlerde Cumhuriyetçilerin güvenli bölgeleri haline geldi. Ancak kesin sonuçlar hakkında kesin konuşmak oldukça zor.
ADAYLAR ÜÇ KRİTİK BAŞLIKTA NE VAADEDİYOR?
Enflasyon konusunda Harris, hayat pahalılığını azaltmayı öncelikli hedefi olarak belirtiyor. Bakkaliye ürünlerindeki fiyat artışını durdurmayı, ilk kez ev alacaklara yardım etmeyi, konut arzını artırmayı ve asgari ücreti yükseltmeyi vaat ediyor. Trump ise enflasyonu sona erdirmeyi ve başkanın kontrolünde olmayan faiz oranlarını düşürmeyi hedefliyor. Ayrıca belgesiz göçmenlerin sınır dışı edilmesinin konut üzerindeki baskının azalmasına yardımcı olacağını savunuyor. Enerji maliyetlerini düşürebilmek için petrol aramalarına yönelmenin önemli olduğunu ifade ediyor.
Kamu güvenliği konusunda Harris, suçla bağlantılı deneyimlerini Trump’ın bir suçtan hüküm giymiş olmasıyla karşılaştırıyor. Trump, uyuşturucu kartellerinin ortadan kaldırılması, çete şiddetinin engellenmesi ve Demokratların yönettiği suçla dolup taştığını söylediği şehirlerin yeniden inşası vurgusu yapıyor. “İçimizdeki düşman” ve “radikal sol deliler” ifadesiyle tanımladığı muhalifleri susturmak için gerektiğinde orduyu ya da Ulusal Muhafızları kullanma tehdidinde bulunuyor.
Kürtaj konusunda Harris, hakları kampanyasının merkezine yerleştiriyor ve ülke genelinde üreme haklarını koruyacak yasaların savunulmasını sürdürüyor. Trump’ın ise kürtaj ile ilgili net bir tutumu yok. Görev süresi boyunca Yüksek Mahkeme’ye atadığı üç yargıç, 1973 tarihli Roe v Wade kararını etkileyerek anayasal olan kürtaj hakkının ortadan kaldırılmasına katkı sağlıyor.
İSRAİL’İN GAZZE SAVAŞI’NA NASIL BAKIYORLAR?
Trump, tarihin en İsrail yanlısı başkanı olduğunu iddia ediyor. ABD Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyan Trump, Golan Tepeleri’nin İsrail’in egemenliğini tanıdı. İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn içindeki ilişkilerin normalleşmesini sağlayan Abraham Anlaşmaları’nın öncüsü oldu. Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği Aksa Tufanı saldırısının, kendisi başkan olsaydı yaşanmayacağını ifade ediyor ve İsrail’i militanları hızla yok etmeye çağırıyor. Daha fazlasını yapma vaadinde bulunuyor. Biden yönetiminin bir parçası olarak Harris, Gazze’de 43 binden fazla sivilin ölümüne neden olan saldırılara rağmen İsrail’i destekleyen Amerikan politikasının önemli bir parçası oldu. Harris’in başkan yardımcısı olduğu ABD, İsrail’e 7 Ekim 2023’ten bu yana 12,5 milyar dolarlık askeri yardım gerçekleştirdi. Amerika, İsrail’in en büyük askeri destekçisi konumunda.
SEÇİM İÇİN HANGİ ÖNLEMLER ALINDI?
Washington’da başkanlık seçimleri öncesinde büyük güvenlik önlemleri alındı. İstihbarat yetkilileri, seçim sonrasında Rusya ve İran’ın ABD’de şiddet içeren protestoları teşvik etmek üzere hareket edebileceklerini belirtmekte. Hem Rusya hem de İran, ABD seçimlerini etkilemeye çalıştıkları yönündeki iddiaları reddediyor. Seçim sonrasında, 2020 seçimlerinin sonucunu kabul etmeyen Trump’ın destekçileri tarafından 6 Ocak 2021’de gerçekleşen Kongre Binası’na yapılan saldırıya benzer olayların patlak vermesinden endişe ediliyor.