Her gün masalarımız, maliyetleri düşürmek için büyük manipülasyonların yapıldığı ve tüketicileri şaşkına çeviren yiyeceklerle süsleniyor. Süt ürünlerinden zeytinyağına, salçadan sirkeye kadar artık Ramazan ayı yaklaşırken pastırma bu tür aldatmacaların kurbanı oluyor. Ancak pastırma dünyasında oynanan yaygın hileler nelerdir ve bu hileli uygulamalar sadece görme ve tat alma ile tespit edilebilir mi? Marketlerde ya da şarküterilerde ambalajı açılmamış ürünler riskli midir? Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Dr. Nevzat Artık bu endişelere ışık tutuyor.
Pastırma, Türk mutfağında kırmızı etten tuzlama ve kurutma işlemleriyle dönüştürülmüş, özel bir çemen otu karışımı ile kaplanmış enfes bir lezzettir. Bununla birlikte, daha kırmızı bir görünüm arayan vicdansız üreticiler, pastırmaya kimyasal boyalar ekleyebilir veya çemen otu karışımına soya ekleyebilir. Düzenlenmemiş dilimlenmiş ürünlerde, ağırlığı artırmak ve kalitesiz etlerde karıştırarak kaliteyi seyreltmek için pastırma dilimleri arasına çemen otu bile yerleştirebilirler.
- Kaliteli Etten Kaliteli Pastırma Sağlanması:
- Prof. Dr. Nevzat Artık’a göre, kalitesiz etle harmanlama, blok ürün olması nedeniyle pastırmada yaygın bir aldatmaca değil. Bu meydana gelirse, kesme ve parçalanmada zorluklar görülebilir ve manipülasyon belirginleşir.
- Hakiki Baharatın Önemi:
- İşlenmiş et ürünleri, lezzet için baharat ilaveleri gerektirir. Dr. Artık, baharatın işlenmiş et için çok önemli olduğunu vurguluyor ve çemen otu pastırmaya kendine özgü görünümünü, rengini, aromasını ve lezzetini sağlayan benzersiz bir unsur olarak hizmet ediyor. Yine de pastırmada aşırı çemen otu arzu edilmez.
- Dilimlenmiş Pastırma Seçimi:
- Dr. Artık, satın alındıktan sonra dilimlenen blok pastırma manipülasyon riskini ortadan kaldırdığı için dilimlenmiş pastırmayı tercih etmenizi önerir.
- Aşırı çemen otu veya soyaya dikkat edin:
- Dilimlenmiş pastırma için, dilimler arasındaki boşluk, özelliklerini değiştirerek ekstra çemen otu veya soya eklemek için kullanılabilir. Tüketiciler bu ince işaretlere karşı uyanık olmalıdır.
- Etiketleri Okuma:
- Tüketiciler gıda etiketlerini okuma alışkanlığı geliştirmelidir. Dr. Artık, işlenmiş et ürünleri için etiketlerin kontrol edilmesinin önemini vurguluyor.
- Ambalajsız Ürünlerden Kaçınmak:
- Marketlerde ya da şarküterilerde satılan ambalajsız ürünler risk oluşturabilir. Dr. Artık, ürün orijinalliğini ve izlenebilirliğini sağlamak için net etiketli paketlenmiş pastırmayı tercih etmenizi önerir.
Pastirma alanında, uyanıklık anahtardır. Dr. Artık, bazı manipülasyonların gözlem ve tat yoluyla tespit edilebilmesine rağmen, bazılarının laboratuvar analizi gerektirebileceği sonucuna varıyor. Rengi arttırmak için kullanılan karminik asit boyası, tüketiciler tarafından tespit edilemeyen ancak Türk Gıda Kodeksi düzenlemelerini ihlal eden bir örnektir.
Ramazan mevsimi yaklaşırken, tüketicilerden seçici olmaları, kalite standartlarına uyan pastırma ürünlerini seçmeleri ve aldatıcı üretim uygulamalarında gizlenen potansiyel tuzaklardan kaçınmaları isteniyor.