ARABULUCULUĞUN YÜKSELEN ROLÜ
Başta kira sorunları olmak üzere komşuluktan kaynaklanan, ortaklıkların giderilmesi ve kat mülkiyeti gibi uyuşmazlıkların çözüm adresi arabuluculuk oldu. Geçen yıl 1.6 milyon anlaşmazlık, mahkemeye gitmeden arabulucular tarafından çözüldü. 2024 yılı, yargının yükünü hafifleten arabuluculuk anlaşma sayısıyla en yüksek rakamlara ulaştı. Adliyeler dışında vatandaşların yaşadığı sorunların çözümü için gelişen arabuluculuk, yıllar içerisinde yapılan yasal düzenlemelerle geniş bir uygulama alanı buldu. 2024 yılına ait veriler de arabulucuların sağladığı başarıyı net bir şekilde ortaya koydu. 2018’den bu yana işçi-işveren davaları, ticari anlaşmazlıklar ve tüketici uyuşmazlıkları gibi birçok alanda arabuluculuk uygulandı. Kamuoyunda en yaygın olan kira, komşuluk, ortaklığın giderilmesi ve kat mülkiyeti konularındaki uyuşmazlıklar da arabuluculuk kapsamına alınarak 2024 yılı, yüksek başvuru ve anlaşma sayısıyla sona erdi.
BAŞARI ORANLARI ARTMAKTA
Türkiye Arabulucular ve Arabuluculuk Merkezleri Sözcüsü Dr. Umut Metin, 2024 yılındaki verileri değerlendirerek, “Rakamlar arabuluculuğun ülkemizde benimsendiğini gösteriyor” diye belirtti. Metin, devamında şunları aktardı: “2024 yılı itibarıyla ülkemizde toplamda 6.9 milyon arabuluculuk anlaşmasına ulaşılmış durumda. 2024 yılında arabuluculuk ile varılan anlaşma sayısı 1.6 milyon oldu. Bu rakam arabuluculuk alanında bir rekor olarak kaydedildi. Her uyuşmazlığın en az 2 tarafı olduğu göz önüne alındığında en az 3.2 milyon vatandaşın sorunu arabuluculuk sayesinde sona ermiştir.”
GÖNÜLLÜ TERCİH ARTIYOR
Umut Metin, vatandaşların arabuluculuğu gönüllü bir şekilde tercih ettiğini de belirtti. “Elde edilen veriler, ihtiyari (gönüllü) arabuluculuk taleplerinin önemli bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor” dedi. Ayrıca, “İhtiyari arabuluculukta gelişmeler oldukça yüksek. Her yıl bu talep bir önceki yıla göre artıyor. Bu durum, insanlarımızın arabuluculuğu tercih etmeleri açısından oldukça sevindirici. İhtiyari arabuluculuk sayısı, dava şartı arabuluculuk sayısını 2024 itibarıyla geçmiştir. Bu, arabuluculuğun toplumda kabul gördüğünün bir kanıtıdır” diye ekledi.
Anlaşmalar Hızla Sağlanıyor
Umut Metin, tarafların arabulucu ile ortalama 2 saatte anlaşma sağladığını belirtti. Genellikle ilk 1-2 toplantıda uzlaşma sağlanıyor. Mahkeme süreçlerinin 7-8 yıl kadar uzayabildiğini belirten Metin, “Yerel mahkemelerde bile davalar çoğu zaman 2-3 yıl içinde sonuçlanamıyor. Davalar uzadıkça daha karmaşık hale geliyor. Arabuluculuk, dava süreçlerine nazaran önemli bir zaman tasarrufu sağlıyor. Günümüzde zaman, son derece kıymetli bir faktör. Çünkü paranın da bir zaman değeri var” dedi.
İŞ DÜNYASINDAN ARABULUCULUĞA YÜKSELEN TALEP
Bireyler gibi şirketlerin de ticari uyuşmazlıklarda adresi arabulucular oldu. Arabuluculuğun hızlı sorun çözümünde önemli bir işlev sağladığını ifade eden Metin, Ticari ilişkilerin bozulmaması ve davalaşmanın olumsuz etkilerinin göz önünde bulundurularak 2024 yılında iş dünyasının da arabuluculuğu tercih ettiğini belirtti. “Ticari uyuşmazlıklarda varılan anlaşma oranı neredeyse yarı yarıya. Bu, Türk iş dünyasının da arabuluculuğu bir sorun çözüm yöntemi olarak benimsediğini teyit ediyor” diye sözlerine ekledi.
SİGORTA UYUŞMAZLIKLARI DA KAPSAMDA
Arabuluculuğun kapsamı önümüzdeki yıl daha da genişleyecek. 2025 itibarıyla, yoğun olarak yaşanan sigorta uyuşmazlıkları (trafik sigortası, kasko, sağlık sigortası, konut sigortası) konularında da arabuluculuk uygulanmaya başlanacak. Umut Metin, “Sigorta tahkimi öncesi arabuluculuğun devreye girmesi, 2025’in arabuluculuk açısından önemli bir yıl olacağını göstermektedir. Anlaşma sağlanamadığı durumlarda ise sigorta tahkim süreçlerine geçilecek. Dünyada ‘med-arb’ olarak bilinen bu uygulamanın ülkemizde başarıyla gerçekleştirileceğine inanıyorum” dedi.