İŞ Bankası Genel Müdürü Adnan Bali spekülatif atakların yaşandığı piyasada alınan önlemleri ve yapılması gerekenleri anlattı. Dün tüm televizyon kanallarında doların bulunduğu seviyenin ekonomik gerekçelere dayanmadığını vurgulayan Bali CNN Türk’te katıldığı canlı yayın sonrasında Hürriyet Gazetesi’ni de ziyaret etti. Bali, geliri, harcaması, taahhütü dolarla ilişkili olmayanların dolarla işi olmaması gerektiğine dikkat çekerek, “Bu böyle basit bir alan değildir, yatırım aracı değildir. İşiniz, geliriniz neyse o yolla geliri artırmanız gerekir. Ayşe teyze dolara hiç karışmasın. Çok trajik dramatik hikayeler yaşanıyor” diye konuştu.
Bankacılık sistemi bu işin ekspertizi olmasına rağmen şu an dövizde nötr pozisyonda olduğunu vurgulayan Bali, şöyle devam etti:
“Ben kredi isteyen müşterim işini ne kadar iyi yapıyorsa yapsın döviz riskine karşı kendini korumuyor ve gereksiz pozisyon alıyorsa ona doğru bakmıyorum. İşinin gelirlerini bir gecede götürebilecek, bilmediği bir alanda olmasına şüpheyle yaklaşıyoruz. Bunlar onların yönetebildiği şeyler değil çünkü.”
DAVRANIŞ DEĞİŞMEDİ
Sosyal medyada gerçekçi olmayan bir takım suç teşkil eden beyanlara yönelik cezai uygulamaların başlanmasını olumlu bulan Bali, bankacılık sisteminin bu kadar atağa rağmen son derece sağlam olduğuna dikkat çekti. Bali, “İş Bankası’nda bir mevduat çekilişi yok. Önemli bir müşteri davranışı değişikliği görmüyoruz. İş Bankası sabah yaptığı toplantıdan sonra hangi yöntemleriyle çalışıyorsa onunla yapmak için ayrıldı” dedi.
İHTİYAÇ KARŞILANMALI
Kurun seviyesinin ekonomik gerekçelerle açıklanamayacağına dikkat çeken Bali, bu seviyelerden zarar görebilecek kişi ve şirketlere ilişkin de şunları söyledi: “Kuru istikrara kavuşturacağımızı öngörüyorsak gerçek seviyeyi temsil etmeyen bu fiyattan oluşan hasarları gidermemiz lazım. Geçmişte bazı sektörlerle ilgili bu tür adımlar atıldı. Önümüzdeki dönemde de kurların bu ani yükselişiyle zarara uğrayanlarla ilgili de benzer adımlar atılabilir.”
DÖVİZ SORUNUMUZ YOK
İŞ Bankası Genel Müdür Bali, gün içinde katıldığı yayınlarda atılan adımların çok doğru ve yerinde olduğunu vurgulayarak, şu mesajları verdi:
– Kritik dönemlerde söylem değil eylem önemli. Eylemin de piyasa tarafından kabul görmesi lazım. Kurun geldiği seviyeden sonra istikrar kazanması halinde bu kurun çok kısa sürede kendini tedavi edebileceğini düşünüyorum.
– Hiçbir enstrümanın diğerine nazaran başvurulması konusunda tereddütlü olunmamalıdır, faiz dahil. Bunların gereklerini yapmakta tereddüt etmemeliyiz. Faiz iyi bir şey değil. Kararlar alırken teknik çerçevesinin siyasi çerçeveden ayrı olarak kendi kurallarıyla yürüdüğünün hissedilmesi lazım. Yeri gelir içiniz kan ağlaya ağlaya faize başvurursunuz. Kompleksin içinde olmamalıyız. Konuştuğumuz faizin mutlak seviyesi değil, bu tür enstrümanların kullanabilme esnekliği.
– 15 Temmuz’dan sonra da ifade etmiştim. Türkiye’nin 1 yıl kalmış borç tutarı 180 milyar dolar. Bu rakamı verince, nasıl içinden çıkacağız deniliyor ama bu işin özelliği de burada. Bu tutarın 102.5 milyar doları bankaların yükümlülüğü. Bunun da yarısı 50 küsur milyar doları bankaların yurtdışı yerleşiklerin açtıkları mevduat hesapları. Diğer yarısı da borçlar. Bunların yenilenme oranı yüzde 110’a yakın. Son dönemde düştü, yönetilebilecek bir düzeyde. Merkez Bankası nezdinde tuttuğumuz rezervler 28 milyar dolar. Her an nakite döndürülebilir 50 milyar dolar döviz var.
– Reel sektörde 73 milyar dolarlık reel sektörün yükümlüğünün 48 milyar doları mal ve hizmet taahhütünden dolayı yükümlülükler. Diğeri krediler. 12 aylık kümülatif yüzde 130’lar civarında. Bankacılık sisteminde açık pozisyon yok. Finansal kesimin dışında ise açık var. Bu da 217 milyar dolar seviyesinde. Kısa vadede ise reel sektörün 6.5 milyar dolar artı pozisyonu var. Bu pozisyon da 2013’ün ortalarından itibaren reel sektörün artıye geçmiş olduğunu görüyoruz.
– Geçen haftaki gelişmelere baktığınız zaman bunun normal piyasa dinamikleri içinde açıklanması zor. Bu bir ekonomik savaş. Bize düşen kısmı var; bunu öngörebilmeli, çok çabuk aksiyon göstermeliyiz. Piyasaların, bu tür kötü niyetli yaklaşanların dahi en iyi kullanabildikleri şey, yeterli eylemin, aksiyonun alınmamasıdır. Piyasa, bunu cezalandırıyor.
HÜRRİYET