KAYITDIŞI EKONOMİ İLE MÜCADELE ARTIYOR
AA muhabirinin elde ettiği bilgiye göre, kayıt dışı ekonomiyle mücadelesini kesintisiz sürdüren Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), bu çerçevede saha denetimlerine büyük önem veriyor. Başkanlık, vergi kayıp ve kaçaklarını önlemek amacıyla uyumsuz mükellefleri tespit etme adına analizler gerçekleştiriyor ve buna göre denetlenecek mükellef gruplarını belirliyor. Ayrıca, saha denetimlerinde yapılan ihbar ve şikayetler ile gelen öneriler de dikkate alınarak denetim alanları seçiliyor. GİB, 2024 yılında birçok sektörde KDV oran uyumsuzluğu, belge düzeni ve ödemelerin kayıtlarla uyumu gibi kayıt dışılığa sebep olabilecek konuları denetledi. Bu çalışmalara bandrollü ürünler ve akaryakıt ürünlerine yönelik denetimler de dahil edildi. Sonuç olarak, 1 milyon 125 bin 410 saha denetimi gerçekleştirilirken, tespit edilen uyumsuzluklar sebebiyle 7,4 milyar lira ceza uygulandı. Ayrıca, 32 bin 255 kişinin kayıt dışı çalıştığı belirlendi ve bu tespitler sonucunda 10 milyar lira vergi tahakkuk ettirildi.
KİRA GELİRİ BEYANINDA ÖNEMLİ ARTIŞ
Başkanlığın kiralarla ilgili gerçekleştirdiği çalışmada, içerisinde kiracı olduğu değerlendirilen 425 bin konutta yoklamalar yapıldı. Bu çerçevede 376 bin yeni mükellefin beyannamesini vermesi sağlandı. Böylece, 2024 yılına yönelik beyanname veren mükellef sayısında bir önceki yıla oranla yüzde 26 artış gözlendi. Ayrıca, yaklaşık 55 bin mükellefin geçmiş yıllara ait kira beyannamesi vermesi sağlandı. Bu beyannamelerle toplamda 3,1 milyar lira kira geliri beyan edildi. GİB, önümüzdeki yıl da kira gelirlerinin doğru beyanı için benzer çalışmalara devam edecek.
BANDROLLÜ ÜRÜNLERE ÖZEL DENETİMLER
Öte yandan, 2007 yılında başlayan bandrol uygulaması sayesinde tütün ve alkollü içkilerin kaçak veya kayıt dışılığının tespit edilmesi kolaylaşıyor. Gelir İdaresi, bu alanda uzmanlaşmış bandrol ekipleri aracılığıyla denetimleri aralıksız sürdürüyor. 2024 yılı itibarıyla, 16 milyondan fazla sigara ve alkollü içki ile yaklaşık 600 milyon dal makaron denetlendi. Bu denetimlerde kaçak olduğu tespit edilen 2 milyon sigara ve alkollü içki ile 120 milyon dal makaron, adli sürecin başlaması amacıyla kolluk kuvvetlerine bildirildi.
KAYIT DIŞI HASILAT İÇİN İZAHA DAVET
GİB, nakdin yoğun kullanıldığı sektörlerde izaha davet ve gönüllü uyum süreçlerini de başlattı. Fiziki ve sanal POS cihazlarının usulsüz kullanımı veya IBAN yoluyla gerçekleştirilen tahsilatlarla kayıtlara yansımayan hasılatlar analiz edildi. Bu yöntemlerle elde edilen ancak kayıtlara geçirilmemiş hasılatlar için mükelleflerden izahat isteniyor. Şirketlerin ortaklarına dağıttığı beyan edilmesi gereken kar payları, sporcuların gelirleri ve özel tekne ile yat satışları gibi konularda 25 farklı kalemde vergi ziyaına neden olan mükelleflere ulaşıldı. Bu kapsamda 137 bin 25 mükellefle iletişim kurarak, toplamda 132,5 milyar lira kayıt dışı hasılat için gönüllü uyum ve izaha davet çalışmaları başlatıldı. Başlangıçta 252 bin 322 beyanname ile 27,3 milyar lira kayıt dışı hasılatın beyanı sağlandı ve kayıt dışı bırakılan hasılatı beyan etmeyen mükellefler hakkında gerekli işlemler yapılacak.
VERGİYE GÖNÜLLÜ UYUM VURGUSU
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, denetimlerin önemine dikkat çekerek, “Geçtiğimiz yıl yaptığımız düzenlemelerle vergi cezalarında etkinliğin artırılması amacıyla ceza tutarlarında önemli artışlar yaptık, kayıt dışı çalışan mükelleflere artırımlı cezalar öngördük. Ayrıca daha önce ceza uygulaması bulunmayan uyumsuzluklara da ceza uygulaması getirdik. Geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da kayıt dışılıkla mücadelemiz aralıksız devam edecek.” dedi. Şimşek, kayıt dışı ekonomiyle mücadelede çok önemli tespitlerde bulunduklarını belirterek, “Vergide adalet ve verimlilik ilkesi çerçevesinde kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye yönelik denetimlerimiz yeni nesil analiz teknikleriyle sürecek. Bakanlık olarak bu yıl, bir yandan vergiye gönüllü uyumu gözetirken bir yandan da kayıt dışı ile mücadele denetimlerimizi katbekat artırarak yeni bir safhaya geçeceğiz.” şeklinde konuştu.