TEKNOLOJİ YARIŞI VE AKILLI TELEFON SEKTÖRÜ
Teknoloji alanında en önemli rekabetlerden biri olan akıllı telefon sektörü, ABD’nin teknoloji ve marka gücü ile Çin’in üretim kapasitesi arasında geçiyor. “ABD-Çin Teknoloji Yarışı” konulu dört bölümlük dosya haberinin final bölümünde bu iki ülkenin akıllı telefon sektöründeki yerleri inceleniyor. Derlenen verilere göre, bankacılıktan sosyal medyaya, navigasyondan haberleşmeye kadar geniş bir yelpazede kullanıcılarına birçok özelliği sunan akıllı telefonlar, günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası oluyor. 2025 itibarıyla dünya genelinde 7,4 milyar akıllı telefonun kullanılacağı öngörülüyor. Akıllı telefonları üreten birçok firma mevcut; ancak bazı markalar, satış rakamları ve teknolojileriyle pazar payını elinde tutuyor. ABD ve Çin akıllı telefon pazarında önemli bir rol oynamakta.
ABD’NİN ÖNEMLİ KOZU: APPLE
Akıllı telefon pazarındaki büyüme hızı, cihaz değişim döngüsünün uzamasına bağlı olarak son yıllarda düşüş göstermiş olsa da 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 1,5’lik bir büyüme kaydedildi. ABD ve Çin arasındaki gerilime rağmen, geçen yılın ilk çeyreğinde 300,3 milyon telefon sevkiyatı yapılırken, bu yılın aynı çeyreğinde bu rakam 304,9 milyona yükseldi. İlk çeyrek verilerine göre, pazardaki en büyük sevkiyat yapan şirket Samsung, 60,6 milyon cihaz gönderimi ile liderlik sırasını koruyor. Onu 57,9 milyonla Apple, 41,8 milyonla Xiaomi, 23,5 milyonla Oppo ve 22,7 milyonla vivo takip ediyor. Çin, akıllı telefon sektöründe en fazla sevkiyat yapan beş markadan üçünün (Xiaomi, Oppo, vivo) merkezi konumunda. Ancak ABD, piyasa değeri yaklaşık 3 trilyon doları bulan Apple ile sektörde güçlü bir konumda.
YAZILIM ALTYAPISINDA ABD’YE GÜÇLÜ KONUM
Akıllı telefonların satışlarının yanı sıra yazılım altyapısı da kritik öneme sahip. Üretim gücü açısından bakıldığında, Apple hariç ilk beş markanın tamamı ABD merkezli Google’ın Android işletim sistemini kullanıyor. Apple ise kendi işletim sistemi olan iOS’u sunuyor. Yazılım konusunda ABD, Çin’e göre önemli bir üstünlüğe sahip. Lisans ücretleri ve uygulama mağazalarındaki satışlar hesaplandığında, ABD, akıllı telefonlardaki yazılım altyapısıyla büyük bir ekonomik kaynak tutuyor. Çin’in Huawei markası, akıllı telefon alanında büyük ilerlemeler kaydederken, ABD’deki yaptırımlar nedeniyle Google’ın Android sistemini kullanamıyor. Bunun üzerine Huawei, HarmonyOS adını verdiği kendi işletim sistemini geliştirerek önemli bir kullanıcı kitlesine ulaştı, ancak küresel pazarda güç kaybetti.
ÇİP ÜRETİMİNDE REKABET
Akıllı telefon üretiminde büyük bir öneme sahip olan çipler, iki ülke arasındaki teknoloji yarışının önemli bir parçasını oluşturuyor. Akıllı telefon çiplerinde pazarın en büyük payına sahip olan Tayvan merkezli Mediatek, Apple, Qualcomm, UNISOC, Samsung ve HiSilicon gibi firmalarla rekabet ediyor. ABD’li Apple ve Qualcomm, pazarın toplamda yüzde 44’ünü kontrol ediyor, China’nın UNISOC ve HiSilicon firmaları ise yüzde 17’lik paya sahip. Çip üretimi alanında ABD, Çin’e karşı güçlü bir konumda bulunuyor ve ihracat kontrollerini sıkılaştırarak Çin’in üretim yeteneklerini zayıflatmaya yönelik stratejiler uyguluyor. Öte yandan, Çin, çip üretiminde kullanılan galyum ve germanyum gibi maddelerin lider üreticisi olarak konumlanıyor ve bu maddelerin ABD’ye ihracatını yasaklama kararı alıyor.
ÜRETİM BAĞIMLILIĞI VE GİRDİLER
Çin, üretim gücü sayesinde akıllı telefon sektöründe ciddi avantajlara sahip. ABD, en değerli markalara ve yazılım altyapısına sahip olsa da üretim süreçlerinde Çin’e bağımlı durumda. Apple ve benzeri birçok ABD teknoloji şirketi, üretim için uzun yıllar boyunca Çin’i tercih etti. Akıllı telefon üretiminde ilk sırada yer alan Güney Kore merkezli Samsung da önemli bir bölümünü Çin’de gerçekleştiriyor. Bu durum, Çin’e teknolojik bir avantaj sağlarken, akıllı telefon sektöründe karşılıklı bağımlılığı da artırıyor. Her iki ülke de bu bağımlılıkları azaltmak için çeşitli girişimlerde bulunuyor. ABD, teknoloji üretimini kendi topraklarına çekmeye çalışırken, Çin inovasyon kapasitesini artırmak, yerli işletim sistemleri ve çip geliştirme alanında yatırımlar yapmaktadır.
Sonuç olarak, ABD ile Çin arasındaki gerilim, akıllı telefon sektörü başta olmak üzere birçok teknoloji üretiminin geleceğini önemli ölçüde etkileyecek unsurları barındırıyor.