DERİNLERİNE YENİ TEKNOLOJİ SOKUŞU
Küçük bir Çin merkezli yapay zekâ şirketi olan DeepSeek, ABD ve Avrupa’daki teknoloji hisselerinde yarattığı panikle 2 trilyon dolarlık kayba yol açtı. Uzmanlar, DeepSeek’in yapay zekâ teknolojisini daha erişilebilir hale getirmediğini, aynı zamanda bu alandaki paradigma değişimini tetiklediğini belirtiyor. DeepSeek’in yeni açık kaynaklı ve ücretsiz R1 modeli, başta ABD olmak üzere dünya borsalarında özellikle teknoloji şirketlerinde büyük yıkıma yol açtı. Eğitilmesi yalnızca 5.6 milyon dolara mal olduğu söylenen DeepSeek R1, 24 saat içinde dünya borsalarından 2 trilyon doları buharlaştırdı. Milliyet’ten İsmail Şahin’in haberine göre; haftanın ilk işlem gününde New York’tan Londra ve Tokyo’ya kadar birçok hisse senedi endeksi keskin bir düşüş yaşadı. SveP 500 yüzde 1.5, Nasdaq 100 ise yüzde 3 değer kaybetti.
NVIDIA’DAKİ BÜYÜK DÜŞÜŞ
En büyük kayıp, yapay zekâ için en hızlı GPU’ları üreten dünyanın ikinci en değerli şirketi Nvidia’da kendini gösterdi. Çok daha az GPU’ya ihtiyaç duyan DeepSeek’in tanıtılmasının ardından ilk 24 saat içinde hisseleri yüzde 17 düşüş gösteren Nvidia’nın, dün kayıpları yüzde 24’e kadar çıktı. 3.5 trilyon dolarlık piyasa değerine sahip olan şirket, 36 saat içinde 600 milyar dolardan fazla kayıp yaşadı. Bu durum, ABD piyasalarında bir şirketin gördüğü en büyük düşüş olarak kaydediliyor. DeepSeek’in geliştirdiği yapay zekâ modeli, rakiplerinin maliyetinin çok altında olduğunu göstererek yatırımcıların Amerika’nın en büyük şirketlerinden bazılarını harcama planlarını sorgulamasına yol açtı. Hollandalı çip ekipmanı üreticisi ASML’nin hisse fiyatı yüzde 10’dan fazla düşerken, yapay zekâ ile ilgili donanım üreten Siemens Energy’nin hisseleri de yüzde 21 oranında değer kaybetti. Uzmanlar, düşüşün arkasında “AI balonu mu yaşanıyor?” endişesi olduğunu dile getiriyor. City Index’in kıdemli piyasa analisti Fiona Cincotta, “Düşük maliyetli bir fikir planlarda yoktu. Bu, bu yüzden piyasayı biraz şaşırttı” diyor. Singapur merkezli teknoloji sermayesi danışmanı Vey-Sern Ling, “Bu gelişme tüm AI tedarik zincirinde yatırımları rayından çıkarabilir” açıklamasında bulunuyor.
SAM ALTMAN’IN DEĞERLENDİRMESİ
OpenAI CEO’su Sam Altman, Çinli startup DeepSeek’in R1 yapay zekâ modelini “etkileyici” olarak tanımladı, ancak OpenAI’nin daha fazla bilgi işlem gücünün kendi başarıları için anahtar olduğuna inandığını vurguladı. Altman, DeepSeek hakkında sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “DeepSeek’in R1’i etkileyici bir model. Elbette çok daha iyi modeller sunacağız ve ayrıca yeni bir rakibimizin olması gerçekten enerji verici!” şeklinde konuştu. Amerikalı danışman Steve Nouri ise DeepSeek’in rekabet gücünü vurgulayarak, 6 milyon dolarlık şirketin Silikon Vadisi’nde imkânsızı başardığını belirtti. Nouri, LinkedIn hesabından, “OpenAI ile rekabet edebilen yapay zekâ modelini ChatGPT’nin maliyetinin binde birine yaptı” açıklamasını paylaştı.
DEEPSEEK SONRASI YENİ GELİŞMELER
DeepSeek dalgalarının ardından Alibaba, yeni yapay zeka modeli Qwen2.5-VL’yi açık kaynak olarak sundu. Şirketin yayınladığı performans tablosuna göre, Qwen2.5-VL, OpenAI’nin GPT-4o, Anthropic’ın Claude 3.5 Sonnet’i ve Google’ın Gemini 2.0 Flash modelinden çok daha iyi performans gösteriyor. DeepSeek, ayrıca ABD, İngiltere ve Çin’de Apple cihazlarında en çok indirilen ücretsiz uygulama olmayı başardı. Ancak, dün geniş çaplı bir siber saldırıya maruz kaldı. Bu nedenle şirket, yeni kullanıcı kayıtlarını geçici olarak sınırladı.
ÇİN’E BAĞLI GÖRECELİ KAYIPLAR
DeepSeek’in yarattığı dalgayla ABD ve diğer borsalarda yaşanan 2 trilyon dolarlık kayıp, Türkiye’nin yıllık gayri safi milli hasılasının neredeyse iki katına denk geliyor. Uzmanlar, ABD Başkanı Donald Trump’ın Çin ile teknoloji savaşı başlattığında böyle bir kaybı hesaba katmadığını düşünüyor. 2 trilyon dolarla yapılabilecekler arasında; Manhattan adasını satın almak, tüm otomobil markalarını almak ve dünyanın en ünlü sanat koleksiyonlarını elde etmek sayılabilir. Açlığı sona erdirmek için yıllık 330 milyar dolara, Gazze’nin yeniden inşası için 400 milyar dolara ve Ukrayna’nın yeniden inşası için ise 500 milyar dolara ihtiyaç duyuluyor.
TRUMP’IN UYANDIRMA ÇAĞRISI
DeepSeek’in açık kaynaklı yapay zekâ modeli, şirketlerin yapay zekâ yarışında bir adım önde olabilmek için harcadıkları milyarlarca doları yeniden gözden geçirmelerine yol açtı. ABD Başkanı Trump, DeepSeek’in ABD endüstrileri için bir “uyandırma çağrısı” olması gerektiğini ifade etti. Trump, açıklamasında, “Çinli bir şirketin DeepSeek’i piyasaya sürmesi, kazanmak için rekabet etmeye odaklanmamız gerektiğine dair bir uyandırma çağrısı olmalı” dedi. Son günlerde, Çinli şirketin daha hızlı ve daha uygun maliyetli bir yapay zekâ modeli geliştirdiklerini duyduğunu belirten Trump, “Bu iyi bir şey, çünkü o kadar fazla para harcamanıza gerek kalmıyor” diye konuştu.