DİJİTAL EBEVEYNLİK ÇALIŞTAYI
Çocuk İçin İçerik Derneği (ÇİÇEK), her yıl gerçekleştirdiği geleneksel çalıştaylar çerçevesinde, bu yıl Dijital Ebeveynlik konusunu ele aldı. 5 Kasım 2024 tarihinde yapılan çalıştay, dijital çağda çocuk büyüten ebeveynlerin karşılaştığı zorluklara çözüm geliştirmek ve çocukların medya kullanım alışkanlıklarını güvenli, sağlıklı ve dengeli bir şekilde yönetmelerine destek olma amacıyla düzenlendi. Çalıştay, Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dekanı Prof. Dr. Yavuz Samur’un moderatörlüğünde, Bahçeşehir Koleji ve Vizyon Koleji’nden 31 ebeveynin katılımıyla yapıldı.
Dijital çağda çocukların medya ve teknoloji ile etkileşimleri, ebeveynlerin yaşadığı en ciddi zorluklardan biridir. ÇİÇEK’in bu yılki çalıştayında, ebeveynlerin dijital ortamda çocuklarıyla olan ilişkilerini güçlendirmelerine yönelik stratejiler geliştirilmesi hedeflendi. Katılımcı ebeveynlere, moderatör rehberliğinde sorular sorarak serbest tartışma yöntemi kullanıldı. Ebeveynler, medya ve dijital teknoloji kullanımı ile ilgili deneyimlerini paylaşarak ortak kaygılarını ifade etti ve çözüm önerileri sundu. Çalıştayın ana teması, dijital ebeveynlik sürecinde karşılaşılan sorunların derinlemesine incelenmesi ve bu sorunlara yönelik kolektif bir çözüm çerçevesinin oluşturulması şeklinde belirlendi.
ÇALIŞTAYDA MUHATAP ALINAN TEMALAR
Dijital Ebeveynlik Çalıştayı boyunca, ebeveynlerin dijital ortamda karşılaştıkları sorunlar çeşitli yönlerden ele alındı. Öne çıkan konular şu başlıkları içeriyor:
1. Gizlilik ve Güvenlik: Ebeveynler, çocukların sosyal medya platformlarında içerik paylaşırken karşılaştıkları güvenlik risklerine dikkat çekiyor. Çocukların yüzlerini göstermeden, sanat çalışmaları ya da projelerini paylaşarak içerik üretmeleri gerektiği vurgulanıyor. Güvenli platformların kullanımı ve gizlilik ayarlarının sıkı bir şekilde düzenlenmesi, ebeveynlerin öncelikli talepleri arasında yer alıyor.
2. Popüler Olma İsteği: Çocukların sosyal medya fenomenlerinden etkilenip popüler olma arzusu taşımalarının içerik paylaşımında baskı yarattığı ifade ediliyor. Ebeveynler, bu isteği sağlıklı bir çerçevede yönlendirmek için güvenli ortamlar yaratmanın önemini vurguluyor.
3. Ekran Süresi ve Akademik Başarı: Ekran başında geçirilen uzun sürelerin çocukların akademik başarılarını ve aile bağlarını olumsuz etkileyebileceğine dair endişeler dile getiriliyor. Çalıştayda, ekran sürelerini dengelemek ve alternatif aktiviteler sunmanın yolları tartışılıyor.
4. Yapay Zeka Kullanımı: Çocukların ödev ve projelerinde yapay zekâ kullanımının yaygınlaşması, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin azalmasına neden olabileceği kaygıları dile getiriliyor. Ebeveynler, yapay zekanın doğru bir şekilde kullanılabilmesi için çocuklarına rehberlik etmenin önemini belirtiyor.
5. Şiddet İçerikli Oyunlar: Yaşlarına uygun olmayan şiddet içerikli oyunlar oynayan çocukların olumsuz davranışlar gösterebileceği ifade ediliyor. Bu tür oyunların yerine, yaşlarına ve gelişim seviyelerine uygun alternatif oyunların tercih edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
6. Sosyal Dışlanma Korkusu: Dijital platformlarda yer almayan çocukların sosyal çevrelerinde dışlanma korkusu yaşadığı belirtiliyor. Bu durumun ebeveynler için sınır koyma sürecini zorlaştırdığı tartışılıyor.
7. Yaş Uygunluğu ve Cihaz Yönetimi: Ebeveynler, farklı yaş gruplarındaki çocukların cihaz ve platform kullanımını yönetirken karşılaştıkları zorlukları dile getiriyor. Küçük çocukların, abilerinden ve ablalarından etkilenerek yaşlarına uygun olmayan içeriklere yönelme riski sık sık gündeme geliyor.
ÇALIŞTAY BULGULARI VE ÖNERİLER
Çalıştay sonucunda elde edilen bulgulara dayanarak ebeveynlere bazı öneriler sunuldu:
• Güvenlik Ayarlarının Yönetimi: Çocukların kullandığı dijital platformlardaki gizlilik ayarları düzenli olarak kontrol edilmeli.
• Ekran Süresinin Dengelenmesi: Çocukların ekran dışındaki zamanlarını değerlendirmek için spor, sanat ve aile aktiviteleri gibi alternatif etkinlikler planlanmalı.
• Popülerlik Baskısını Azaltma: Çocukların popüler olma arzusu sağlıklı bir şekilde yönlendirilerek, güvenli bir ortamda içerik üretimi teşvik edilmeli.
• Yaşa Uygun Oyun ve Uygulama Kullanımı: Çocukların oynadıkları oyunların ve kullandıkları uygulamaların yaşlarına uygun olması sağlanmalı.
• Yapay Zekâ Eğitimi: Çocuklara yapay zekâ kullanımıyla ilgili eleştirel düşünme becerileri kazandırılmalı.