Bugünkü Resmi Gazete’de vurgulanan yeni bir gelişmede, ek motorlu taşıtlar vergisi (MTV) için gecikme cezası oranı ve erteleme faizi sırasıyla %40 ve %50 artırıldı. Hemen yürürlüğe giren bu düzenlemenin, ödenmemiş MTV borcu olanlar için mali sonuçları vardır ve bu da değişikliklerden haberdar olmayı çok önemli hale getirir. Hükümetin bu oranları artırma kararı, 9 Haziran 2023 tarihli bir önceki makalede tartışıldığı gibi bekleniyordu.
Geç ödeme cezası, erteleme faizi ve açıklayıcı davet cezası, ilgili kanunlarına göre doğrudan geç ödeme cezası oranına bağlıdır. Gecikme cezası oranının %40 oranında artmasıyla, ilgili cezalar otomatik olarak karşılık gelen bir artış görüyor. Özellikle ek motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili ödenmemiş borçları olan vergi mükelleflerinin, artan mali yükümlülükler için kendilerini hazırlamaları gerekir.
6183 sayılı Kanun’un 51. maddesi uyarınca geç ödeme cezası, vergiler dahil çeşitli kamu alacakları hakkında uygulanır. Mevzuatta, “Amme alacağının ödeme süresi içinde ödenmeyen kısmı için, her ay için son ödeme tarihinden başlamak üzere her ay için %3,5 oranında gecikme cezası uygulanır.” denildi. Esasen, ödenmemiş vergileriniz varsa, gecikme cezası her ay %3,5 oranında artmaktadır. Örneğin, emlak verginizin ilk taksitini Mayıs 2023 sonuna kadar ödemediyseniz ve bugün ödemeye karar verirseniz, 5 ay 14 günlük gecikme cezası borcunuz olur. 2.000 TL’lik emlak vergisi için ödenmesi gereken toplam tutar 2.283 TL olacaktır.
Ek motorlu taşıtlar vergisinin ikinci taksitinin 30 Kasım’a kadar ödenmesi gerekiyor. Bu tarihe kadar ödeme yapılmaması, ödenmemiş tutar üzerinden aylık %3,5 gecikme cezası uygulanmasına neden olacaktır. Bu ceza yasal zamanaşımı süresi boyunca tahakkuk edecektir. Sonuç olarak, iki yıl dört buçuk ay içinde (vergi kaybı olmadığı varsayılarak), geç ödeme cezası tutarı orijinal vergi tutarıyla eşleşebilir.
Aylık gecikme cezası oranı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile değiştirildiğinde, bu durumda olduğu gibi, hesaplanmasında aşağıdaki kurallar geçerlidir:
Geç ödeme cezasının hesaplandığı bir aylık dönem içinde oran değişirse, o ayın tamamı için önceki oran (%2,5) uygulanacaktır.
Günlük hesaplamalarda, gecikme cezasının günlük olarak hesaplandığı dikkate alındığında, yeni oran (%3,5) Cumhurbaşkanı Kararı’nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (14 Kasım 2023 tarihinden itibaren) uygulanır. Bu tarihten önceki günler için eski oran (%2,5) geçerli olmaya devam eder.
Geç ödeme cezası oranları, 1996’da aylık %15’e kadar değişen yıllar içinde dalgalanmalar gördü. Daha sonra, 2000 sonrası yüksek enflasyon dönemlerinde oranlar %10 ile %7 arasında dalgalanmıştır. 14 Kasım 2023’teki son düzenleme, oranı ayda %3,5’e getirdi.
Geç ödeme faizi, pişmanlık cezası ve açıklayıcı davet cezasının geç ödeme cezası oranıyla bağlantısı, ikincisindeki herhangi bir düzeltmenin otomatik olarak önceki üçünü etkilediği anlamına gelir. Bu nedenle, geç ödeme cezası oranındaki artış, pişmanlık ve açıklayıcı davet cezalarında orantılı artışlara neden olmaktadır.
6183 sayılı Kanun, mükelleflerin üzerindeki mali yükü hafifletmek için erteleme gibi bazı ayrıcalıklara izin vermektedir. Bununla birlikte, erteleme kendi maliyeti ile birlikte gelir – erteleme faizi. Son düzenlemeyle birlikte, yıllık erteleme faizi 21 Temmuz 2022’den bu yana %15’ten %24’e ve 14 Kasım 2023’ten itibaren %36’ya yükseldi.