KİRA PİYASASINDA GÜNDEM DEĞİŞİYOR
Kiralık konut piyasasında yaşanan son gelişmeler, kiracı ve ev sahipleri arasında daha fazla gerginlik yaratıyor. Mülk sahipleri, zam pazarlığı ya da dava süreciyle uğraşmak istemedikleri için evlerini bir ya da iki yıllığına kiraya vermeye yöneliyor. Ancak ev sahiplerinin böyle bir hakkı bulunuyor mu?
Artan kira ücretleri, mülk sahiplerini zam pazarlığı ve hukuki süreçlerden uzak durmaya yönlendiriyor. Yüzde 25 zam sınırının yakın zamanda kaldırılmasıyla birlikte, pek çok ev sahibi istedikleri orana zam yapamadıkları için mağdur hissediyor.
KİRA SÖZLEŞMELERİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bir ya da iki yıllık kira kontratları ev sahiplerine kolaylık sağlarken, kiracıları zor bir duruma sokabiliyor. Yüksek depozito, emlakçı ve nakliye masrafları kiracıların bütçelerini olumsuz etkiliyor. Hürriyet muhabiri İsmail Sarı’nın aktardığına göre, Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, “Kira sözleşmeleri için süre tanımının yapılmış olması, süre sonunda kiracının doğrudan tahliyesini sağlamaz” diyor.
Kiraz’a göre, “Mal sahibi süre sonunda kanunda yazılı sebeplerden biri yoksa kiracısını sadece sürenin sona ermesinden dolayı tahliye edemez.” Buna göre, sözleşmelere eklenen “Bir ya da en fazla iki yıl otur çık” şeklindeki maddeler, sahibi geçerli bir neden göstermediği sürece geçerliliğe sahip değildir.
Kamuoyunda sıkça karşılaşılan yanlışlardan biri de beş yıl meselesi. Ali Güvenç Kiraz, “Kira sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren beş yıl dolduğunda kiraya veren kira bedelinin artırılması için dava açma hakkı elde eder. Beş yıl dolduğunda kiracı tahliye edilemez” diyor. Kiraz, “Sözleşmedeki süre dolduktan sonra 10 yıl uzama süresinin sona ermesi halinde kiracı herhangi bir gerekçe göstermeden tahliye edilebilir” şeklinde devam ediyor.
Kiracıların Borçlar Kanunu’nda yazılı tahliye sebeplerini bilerek hareket etmeleri gerektiğini vurgulayan Kiraz, kiracının haklı gerekçeler ile tahliye edilmesine dair unsurları da sıralıyor. Ödemeleri geciktiren, ciddi tadilat gereken durumlar veya sözleşmeye aykırılık gibi sebepler ev sahibinin tahliye talep etmesine olanak tanıyor.
TALİMATLAR VE TAHAHHÜTLER
Kiracıların ilanlara verdiği tepkiler de dikkat çekiyor. Kiraz, “Kiracıların Borçlar Kanunu’nda yazılı tahliye sebeplerini bilerek hareket etmesi gerekir. İlanda belirtilen şartlar kiraya verenin temennisi dışında bir anlam ifade etmez” diyor. Ayrıca, tahliye taahhütnamesinin imza tarihiyle aynı tarihte düzenlenmiş olması gerektiğine ve kiracıya ait imza bulunan boş tahliye taahhütnamelerinin geçerli olduğuna dikkat çekiyor.
Ev sahipleri, kiracı ararken meslek kriterleri belirleyebiliyorlar. Kiraz, “Ev sahipleri sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet ayrımı yapmaksızın ilanlarda her türlü şart öngörebilir” diyor. Ancak, ayırıcı ifadelerin kullanılması hukuka aykırıdır.