OSMANLI FOTOĞRAFLARIYLA FİLİSTİN TARİHİ
Sultan II. Abdülhamid’in “Her resim bir fikirdir” anlayışıyla Osmanlı topraklarının çeşitli bölgelerinden çekilen fotoğraflar, Filistin’in 1900’lerdeki tarihine ışık tutuyor. “Sultan II. Abdülhamid Dönemi Filistin” adıyla yayınlanan eser, ilk defa Filistin coğrafyasını bütünüyle ele alıyor ve daha önce yayımlanmamış bazı fotoğrafları bir araya getiriyor. Eser hakkında görüşlerini paylaşan gazeteci ve sanat eleştirmeni Doğan Hızlan, “Bu kitaplar daima gizli kalmış eserlerdir, devrin sadece siyasi değil yaşam biçimini de gösterir. Sultan II. Abdülhamid’in nasıl biri olduğu, fotoğrafa ve resime düşkünlüğünü de göstermiş oldu. Bu yüzden kitabı okuyanlar Osmanlı’nın sadece bir dönemini görmeyecekler” diye belirtiyor.
BİTİRİCİ BİR GÖRSEL BELGE
Kitap, Kudüs, Nablus ve Akka sancağını 1900’lerin başındaki idari yapıya göre ele alıyor ve Osmanlı’nın güçlü hafızasıyla Filistin’in tarihini gün yüzüne çıkarıyor. Eserin hazırlık aşamasında, Yıldız Fotoğraf Albümleri’nde Filistin şehirlerinin görüntülerini içeren yaklaşık 1300 fotoğrafın yanı sıra ABD Kongre Kütüphanesi’nde 400, New York Halk Kütüphanesi’nde ise 200’e yakın fotoğraf titizlikle incelenmiş. Filistin bölgesi için önemli kabul edilen ve çoğu daha önce yayımlanmamış 293 fotoğraf kitapta yer alıyor. Demirören Yayınları tarafından özel kutu ve çantasıyla sunulan bu sınırlı sayıdaki kitap, tarih tutkunları için kaçırılmayacak bir fırsat sunuyor.
TARİHİ ANLAMAK İÇİN ÖNEMLİ BİR KAYNAK
Doğan Hızlan, geçmişin bilinmesinin önemli olduğunu vurgularken, “En önemlisi tarihi anlatırken belgesel ya da resimdir. Sultan II. Abdülhamid’in fotoğraflara önem verdiğini biliyoruz. Kitap sadece Filistin’i göstermiyor. Aynı zamanda dünya haritasını da sunuyor. Bir yerin coğrafyasını gördüğünüzde, tarihini anlamak için önemli yardım alırsınız. Bu kitaplar, devrin siyasi ve yaşam biçimlerini sergiliyor” diyor. Hızlan ayrıca, “Bu kitabı okuyanlar Osmanlı’nın gelişimini, değişimini, Türkiye’de ve yurt dışındaki sınırlarımızda nasıl bir yönetim olduğunu görecekler. Dünü bilmeden bugünü anlamak mümkün değil” şeklinde ekliyor.
GÖRSEL HAFIZA NİTELİĞİ TAŞIYAN BİR ESER
Eserin alanında önemli bir başvuru kaynağı olacağını belirten Hasan Mert Kaya, “Sultan II. Abdülhamid dönemi Filistin coğrafyasının karışmaya ve hareketlenmeye başladığı oldukça ilginç bir dönem. Bu kitap, Sultan II. Abdülhamid’in ‘Tahriri münderecattan ziyade, resimlerden istifade ederim’ sözüyle, günümüz Türkçesine çevirecek olursak ‘Her resim bir fikirdir’ ifadesini yansıtıyor. Albümdeki fotoğrafların büyük bir kısmı bölgenin mimarisi, kültürü ve yaşam tarzı hakkında önemli bilgiler sunuyor. Kitap, Osmanlı’nın o dönem Filistin coğrafyasını nasıl idare ettiğine dair ipuçları sağlar ve Filistin ile ilgili köklü bağlarımıza dair pek çok görsel veri sunuyor. Bu nedenle, alanında başlı başına bir başvuru kaynağıdır” diyor.