Ateşkes ANLAŞMASININ AŞAMALARI
Hamas ile İsrail arasında yapılması beklenen ateşkes ve esir takası anlaşmasının, her biri 42 gün sürecek şekilde üç aşamadan oluşacağı tahmin ediliyor. İsrail ordusunun 466 gündür Gazze Şeridi’nde sürdürdüğü saldırıların, Hamas ile Tel Aviv arasında gerçekleştirilecek ateşkes ve esir takasıyla sona ermesi bekleniyor. Katar, Mısır ve ABD arabuluculuğunda yapılacak bu anlaşmanın detayları ise büyük bir merakla bekleniyor. AA muhabiri, İsrail devlet medyasındaki anlaşma taslağındaki önemli detayları derledi. Anlaşma yürürlüğe girmeden önce, İsrail’in atması gereken adımlar bulunuyor.
Anlaşmanın Yürürlüğe Girmesinin Şartları
Gazze’de ateşkesin nihai taslağı, üzerinde mutabakat sağlandıktan sonra İsrail güvenlik kabinesinin onayına sunulacak. İsrail güvenlik kabinesi onay verirse, Adalet Bakanlığı, serbest bırakılacak Filistinli esirlerin isimlerini Yüksek Mahkemeye iletecek. Filistinli esirlerin isimleri için verilen karardan sonra, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, müebbet hapis cezasına çarptırılmış Filistinli esirler için af çıkaracak. Anlaşmanın aşamalara bölünmesi nedeniyle, ilk açıklanan liste, anlaşma kapsamında serbest kalacak tüm Filistinli esirlerin isimlerini içermeyecek.
Anlaşmanın Detayları
Hamas ile İsrail arasındaki muhtemel anlaşma, her biri 42 gün olan üç aşamadan oluşuyor. İsrail, müzakerelerde anlaşmanın iki aşamaya indirilmesini istiyor. “İnsani aşama” olarak adlandırılan birinci aşama, İsrailli 33 esirin canlı veya ölü olarak teslim edilmesini içeriyor. Bu aşamada İsrail ordusu, Gazze’nin çoğu bölgesinden çekilecek. Taslağa göre, anlaşmanın yürürlüğe girmesinin 7. gününde İsrailli esirlerin ilk grubu salıverilecek. İsrailli her esire karşılık, 30’u müebbet hapis cezasına çarptırılmış 50 Filistinli esir serbest kalacak. Öte yandan, Filistinli esirler yaşlı, kadın ya da hasta kişilerden seçilebilecek.
Gazze Şeridi’nde Ateşkesin Uygulanışı
Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasının yürürlüğe girmesinin ilk gününden itibaren, İsrail ordusu yerleşim alanlarının dışına çekilecek. İsrail’in insansız hava araçlarının (İHA) uçuşları da günlük 10 saat süreyle duracak, esir takasının gerçekleştiği günlerde ise bu süre 12 saate çıkacak. Çekilme, Gazze’nin kuzeyi ile güneyi arasında yer alan Netzarim Koridoru ve Gazze-Mısır arasındaki Philadelphi Koridoru dahil olmak üzere aşamalı şekilde yerine getirilecek. Ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasında, İsrail ordusunun saldırılarının kalıcı olarak durdurulması ve Gazze’den tamamen çekilmesi duyurulacak. Ardından Gazze Şeridi’ne açılan sınır kapıları, hem yolcu hem ticari geçişlere açılacak.
Filistinli Esirlerin Serbest Bırakılması
Anlaşmanın ilk aşamasında, İsrailli her sivil esir için 30 Filistinli esir serbest bırakılacak. Birinci aşamada, serbest kalacak her İsrailli askere karşı, 30’u müebbet hapis cezasına çarptırılmış toplam 50 Filistinli esir serbest bırakılacak. Tel Aviv yönetimi, müebbet hapis cezasına çarptırılan Filistinli esirlerin salıverildikten sonra işgal altındaki Batı Şeria’da kalmasına karşı çıkıyor. Anlaşmanın birinci aşamasında serbest kalacak Filistinli esirler, geçmişte tekrar tutuklanan 47 kişiyi de kapsıyor. Taslağa göre, serbest kalacak Filistinli esirler yeniden tutuklanmayacak.
İsrailli Esirlerin Durumu
Esir takası anlaşmasına göre, Gazze Şeridi’nde tutulan 98 İsrailli esirin tamamı serbest kalacak. Ancak “insani durum” adı verilen birinci aşamada yaşlı, kadın, çocuk ve sivil yaralılardan oluşan 33 esir serbest bırakılacak. Anlaşmanın ikinci aşamasında İsrailli askerler, üçüncü aşamada ise ölmüş esirlerin cesetleri teslim edilecek.
Gazze’ye İnsani Yardım Girişi
Beklenen anlaşma yürürlüğe girdiği ilk günden itibaren, Gazze Şeridi’ne günde 600 tır insani yardım yüklü olarak girecek ve bunlardan 50’sinin yakıt taşıyacağı belirtildi. Günlük 300 tırın Gazze Şeridi’nin kuzeyine girişi sağlanacak. İnsani yardımların Gazze’ye girişi, ateşkes ve esir takası anlaşmasının üç aşaması boyunca devam edecek. Bu süre içinde Birleşmiş Milletler ve uluslararası örgütler, Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini sürdürecek.
Yerinden Edilenlerin Dönüşü
Muhtemel anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk günden itibaren, Filistinlilerin güneyden kuzeydeki evlerine dönmelerine izin verilecek. Ayrıca Gazze’nin tüm bölgelerinde hareket özgürlüğü sağlanacak. Ateşkes anlaşması yürürlüğe girdikten sonra Gazze’de altyapının yeniden imarı, elektrik ve su şebekelerinin inşası için çalışmalar başlayacak. Bununla birlikte İsrail bombardımanı sonrası yıkılan kentlerdeki enkazların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine de izin verilecek. Evlerini kaybeden vatandaşların konaklaması amacıyla Gazze Şeridi’ne en az 60 bin geçici karavanın girişi sağlanacak. Hamas ile İsrail arasında Gazze’de sağlanacak ateşkes ve esir takası anlaşmasının garantör ülkeleri Katar, Mısır ve ABD olarak belirtiliyor.