AÇIKLAMA VE ANLAŞMA YANKILARI
Gazze’de 19 Ocak 2025 tarihinde İsrail ile Hamas arasında sağlanan anlaşmanın yankıları hâlâ devam ediyor. Anlaşmanın başlangıç aşamasında, 33 İsrailli esir karşılığında 1.900’den fazla Filistinli tutuklunun serbest bırakılması öngörülmüştü. İlk gün, Hamas üç İsrailli esiri serbest bırakırken, İsrail ise 90 Filistinliyi tahliye etti.
İKİNCİ AŞAMA GİRİYORUZ
Bugün esir takasının ikinci bölümü başlıyor. Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları, serbest bırakılacak dört İsrailli kadın askerin isimlerini duyurdu. Bu esirlerin isimleri “Liri Albag, Karina Ariev, Danielle Gilboa ve Naama Levy.” Bu esirlere karşılık olarak İsrail’in 200 Filistinli tutukluyu serbest bırakması bekleniyor.
ULUSLARARASI GÖZETİM
Esir takasının, taraflar arasında belirlenen sınır kapılarında, genellikle uluslararası arabulucuların ve Kızılhaç gibi insani yardım kuruluşlarının denetiminde gerçekleştirilmesi planlanıyor. Bu süreçte, esirlerin sağlık kontrolleri yapılarak ailelerine teslim edilmeleri sağlanacak. Ateşkes anlaşması, her biri 6 hafta sürecek üç aşamadan oluşuyor. İlk 42 gün boyunca 33 İsrailli rehine serbest bırakılacak; bu rehine grubunda kadınlar, çocuklar, 50 yaş üstü erkekler, hastalar ve yaralılar yer alıyor. Hamas’ın halen 94 rehin tutmaya devam ettiği belirtiliyor.
AŞAMALARDAN SONRA MÜZAKERELER
Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre içinde esir takasının belirli aralıklarla gerçekleştirilmesi öngörülüyor. İlerleyen aşamalarda taraflar arasında yeni müzakerelerin yapılması ve sürecin seyrine göre ek adımların atılması planlanıyor. Ateşkesin devreye girmesiyle birlikte, İsrail Gazze’de hava kuvvetlerinin gözlem faaliyetlerini askıya alarak bölgedeki tüm uçuşları durduracak. İlk aşamada, esirlerin serbest bırakıldığı günlerde 12 saat, diğer günlerde ise 10 saat boyunca Gazze üzerindeki hava faaliyetleri dondurulacak.
KIZILHAÇ’A TESLİM SÜRECİ
Anlaşmanın yürürlüğe girdiği ilk günde esir takası, Türkiye Saati ile 17:00’dan sonra gerçekleşecek. Times of Israel’in haberine göre, serbest bırakılacak üç esir Kızılhaç’a teslim edilecek ve ardından İsrail’e götürülecek. İsrail askeri sağlık ekibi, esirleri karşılayacak ve İsrail Sağlık Bakanlığı’nın, altı hastaneye bu esirleri kabul etmesi için hazırlık yapma talimatı verdiği öğrenildi.
GENEL GÖRÜŞLER VE ENDİŞELER
İsrail hükümeti, bakanlar kurulu toplantısı sonrasında yayınladığı açıklamada, anlaşma gereği 33 İsrailli esire karşılık 1167’si 7 Ekim 2023’ten sonra tutuklanan Gazze sakini Filistinli de dahil olmak üzere 1.900’den fazla Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını hedefliyor. Anlaşma, bazı Filistinli esirlerin sınır dışı edilmesini de şart koşuyor. Ayrıca, İsrail, 7 Ekim’den bu yana gözaltında tuttuğu 19 yaşın altındaki tüm kadın ve çocukları da serbest bırakacak. İsrail, her bir İsrailli esir için 30, her bir asker ya da güvenlik gücü için ise 50 Filistinli esirin serbest bırakılmasını öngörüyor.
ASKERİ ÇEKİLME TARİHİ BELİRLENDİ
Anlaşmaya göre, İsrail ordusu 22 Ocak’ta Gazze Şeridi’nin güneyi ile kuzeyi arasındaki Netzarim koridorundaki kontrol noktalarını kapatacak ve bölgeden çekilecek. Anlaşmanın 7. gününde toplam 7 İsrailli esir serbest bırakıldığında, İsrail ordusu bu bölgede çekilmeye başlayacak ve kuzey Gazze sakinleri evlerine dönecek. Philadelphi Koridoru’ndan tamamen çekilme, anlaşma uygulamaya girdikten 50 gün sonra, yani ikinci aşamada gerçekleşecek.