GIDA ETİKETLERİNDE YENİ DÜZENLEMELER
Gıda etiketlerinde haksız rekabeti önlemek amacıyla yeni düzenlemeler getirildi. Bu düzenlemelere göre süt ve süt ürünlerinde ‘köy’, ‘ev’, ‘geleneksel’, ‘çiftlik’, ‘%100’ gibi tüketicinin yanıltılmasına neden olan ifadeler yasaklandı. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından 27 Kasım’da yayımlanan yeni yönlendirme kılavuzunda, gıda ürünlerinin adının ve net miktarının yanı sıra ürün tipine göre gerek duyulan bilgilerin önemli ölçüde revize edildiği belirtildi. Karma Grup Regülasyon ve Operasyon Direktörü Didem Altuntaş, getirilen yeni kurallara uymayan ürünlerin 31 Aralık 2026 sonrasında piyasada yer almayacağını açıkladı. Bu düzenlemenin, tüketicilerin yanıltılmasını engellemek ve ürünün ne olduğunu ilk bakışta anlamalarını sağlamak için yapıldığını vurguladı.
Tüketicilerin etiketleri daha kolay okuması için yapılan değişikliklerin önemine dikkat çeken Altuntaş, gıda etiketlemeleri alanında sıkılaştırmalar yapıldığını belirtti. Yapılan bu düzenlemeler sayesinde yanıltıcı görsel, isim ve ifadelerin kullanımının önüne geçildiği aktarılıyor. Altuntaş, “Örneğin ürün ışınlanmışsa; ışınlanmış gıda ve radura işareti zorunlu oldu. Olması gereken bileşenin yerine ikame bileşen varsa (örneğin kıyma yerine soya ile üretilen soyalı mantı); ikame bileşenin ürün adında yüzde 75 puntosu büyütülmüş olarak yer alacak” dedi. Bu sayede tüketicilerin daha bilinçli seçim yapmasına olanak tanıyacak bilgiler, ürünlerin ön yüzünde yer alacak.
BİLGİYİ KOLAYLAŞTIRMA AMACI
Tüketicilerin ürünle ilgili ilk izlenimlerini doğru yapabilmeleri adına atılan bu adım, donmuş gıda ve sahte etiketlerin kullanımını engellemek adına önem taşıyor. Altuntaş, “Çikolata diye kokolin, tereyağ diye margarin, donmuş diye yenilebilir sütlü buz, kıymalı mantı diye soyalı mantı almayacak” ifadesiyle bu değişikliğin amacını destekledi. Verilen geçiş süresinin uzun olmadığını belirten Altuntaş, kalan ambalajların israf edilmemesi için bu sürelerin düşünüldüğünü açıkladı. Ayrıca önceki mevzuat değişikliklerinde yer alan “raf ömrü sonuna kadar piyasada bulunabilir” gibi ifadelerin yeni geçiş hükümlerinde yer almadığını da vurguladı.
TÜKETİCİYİ YANILTICI BİLGİLERDEN KORUMAK
Daha önce çiftlik ve köy gibi markaların ürün adı ile birleştirilmeden kullanılabildiğine dikkat çeken Altuntaş, yurtiçinde üretilen ürünlerin etiketlerinde ithal, ithal ürünlerde ise yurtiçinde üretilmiş gibi yanlış algı yaratacak marka ve ifadelerin yer almayacağını açıkladı. “Tüm bu düzenlemelerle haksız rekabetin önüne geçecek tedbirlerin alındığı, daha güvenilir, şeffaf ve anlaşılır bir etiketleme yapılacağını söyleyebiliriz.” dedi. Ayrıca sık denetimlerin bu değişikliklerin doğru uygulanmasını sağlamak adına önem taşıdığına dikkat çekti.
GIDA SANAYİİNE ETKİSİ
Yeni yayımlanacak olan “gıda katkı maddeleri kılavuzu” gibi düzenlemeler hakkında da bilgi veren Altuntaş, “Bu nedenle ‘koruyucu içermez’ veya ‘doğal renklendirici içerir’ gibi ifadeleri kullanmak isteyen firmalar, yayımlanacak kılavuzu görmeden bu bilgileri etiketlerine yansıtamayacak.” ifadeleriyle durumu özetledi. Ayrıca, ürün grubuna ait özel düzenlemelerin yanı sıra bazı hammadde kullanımının zorunlu bilgilerle birlikte etikette yer alması gerektiği ifade edildi. Sonuç olarak büyüklü küçüklü birçok ambalajda değişiklik yapılması gerekeceği ifade edilmektedir.
BITKİSEL İÇECEKLERDE YENİ TANIM
Soya, yulaf, badem ve fındık gibi bitkisel kaynaklarla üretilen içecekler üzerinde “süt” ibaresi yasaklandı ve bu ürünlerin etiketlerinde “içecek” ifadesinin kullanılacağı belirtildi. Altuntaş, “Türk Gıda Kodeksi İçme Sütleri Tebliği’nde süt tanımı ‘inek, koyun, keçi ve manda sütü’ için yapılmışken, bitkisel kaynaklardan üretim iken süt tanımının yanıltıcı olduğunu” belirtti. Türkiye’de yeni veya mevcut firmaların, ürün adlarını mevzuatın izin verdiği şekilde değiştirip, etiketlerini güncelleyecekleri bekleniyor. Bu durumda firmalar için yeni bir tanıtım oluşturmanın zorlayıcı olabileceği de ifade edildi.