İHRACAT VE TARİHSEL ÖNEMİ
Iğdır’ın Tuzluca ilçesinde bulunan tuz mağaralarından elde edilen tuz, başta Doğu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere Azerbaycan, İran ve Gürcistan’a ihraç ediliyor. Tarihi Urartular dönemine kadar uzanan bu mağara, birçok medeniyetin ihtiyaçlarını karşıladı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte faaliyetlerini sürdüren 55 dönümlük arazi üzerinde yer alan bu tuz mağarası, yalnızca bölgenin ihtiyacını karşılamakla kalmıyor, aynı zamanda Iğdır’ın komşusu olan Azerbaycan, İran ve Gürcistan’a da ihraç gerçekleştiriyor. Özel İdare Genel Sekreterliği tarafından özel sektöre kiralanan günlük 60 ton kapasiteli tuz mağarasında çalışmalar sürekli devam ediyor. Sofralık tuz ve sanayi için kullanılan tuz, kış aylarında buzlanmayı önlemek amacıyla da değerlendiriliyor ve bu sayede yerel ekonomiye yıllık 50 milyon lira katkı sağlıyor. Milyonlarca yıl önce oluştuğu tahmin edilen mağaradaki tuz, patlatmalar ile elde ediliyor ve kırıcılardan geçirilerek farklı boyutlara dönüştürülüyor. Elde edilen tuz çuvallara paketlenip, hem iç piyasaya hem de dış piyasalara sunuluyor.
ÜLKE İHTİYACININ KARŞILANMASI
Tuz mağarasında jeoloji mühendisi olarak görev yapan Tuğrul Aras, üretimin Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 20’sini karşıladığını aktarıyor. Üretilen kaya tuzunun hem sofralık hem sanayi kullanımına sunulduğunu belirten Aras, bu tuzların Azerbaycan, İran ve Gürcistan’a ihraç edildiğini ifade ediyor. Tuz mağaralarından elde edilen tuz, il ekonomisine yıllık 50 milyon lira katkı sağlamakta. Aras, “Tuz mağaralarında çıkan tuz gerek sofralık, gerek sanayi fabrikalarında gerekse kışın zor şartlarında yol tuzlamalarında kullanılmaktadır. Çuvallarda doldurulan 0,5 milimlik tuz, yol tuzlamasında kullanılıyor. Kış şartlarının zor geçtiği bölgemizde ve komşu ülkelerde gönderilen kumlama tuz ile karla mücadele yapılıyor. Kış şartlarında buzlanmaya karşı Tuzluca’nın tuzu ulaşımı sağlıyor ve hayat kurtarıyor” diyor. Buzlanmaya karşı yollarda kullanılan bu tuzlar, trafik kazalarının önlenmesine de katkıda bulunuyor. Tuzluca kaya tuzunun en önemli niteliklerinden biri, dünyadaki en zengin minerale sahip tuz olması.
TEDAVİ AMAÇLI KULLANIM
Türkiye’nin tuz tüketiminin yüzde 20’sini karşılayan tuz mağaraları, tedavi amaçlı olarak da kullanılıyor. Tuz çıkarma işlemleri sırasında açılan mağaralar, altyapı, ışıklandırma, çevre düzenlemesi ve sosyal alan çalışmaları ile solunum yolu rahatsızlıklarının tedavi edildiği rehabilite merkezi olma işlevi görüyor. Tuz Terapi Merkezi, 2023 yılında 135 bin ziyaretçiyi ağırladı. Astım, bronşit ve KOAH hastalarına iyi geldiği iddia edilen merkezde ziyaretçiler, 2 ya da 3 saat kalıp sağlıklarına kavuşmayı amaçlıyor.