İspanya, Portekiz, Fransa, Belçika Elektrik Kesintisi!

AVRUPA’DA ELEKTRİK KESİNTİSİ FELAKETİ

28 Nisan 2025, tarihinde Avrupa’nın bazı bölgelerinde en büyük elektrik kesintilerinden biri yaşanıyor. İspanya ve Portekiz’in tümü, Fransa ile Belçika’nın bazı bölgeleri karanlıkta kaldı. Trafik ışıkları kapandı, metrolar ve tren seferleri durdu, havalimanlarında ise seferler aksadı. İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, “tarihte benzeri olmayan” bu krizin 6-10 saat sürebileceğini açıkladı. Siber saldırı olasılıkları tartışılırken, Avrupa Birliği liderleri acil toplantılar yapıyor. Sosyal medyada ise milyonlarca kişi duruma tepki göstererek, “Avrupa çöktü!” ifadesini paylaşıyor.

İSPANYA’DA HAYAT DURDU

28 Nisan 2025, saat 12:30 itibarıyla İspanya’nın elektrik talebi 26.695 MW’tan 12.425 MW’a düştü; bu durum Portekiz, Fransa’nın güneyi, Belçika ve Andorra’ya kadar etki etti. Madrid, Barselona, Sevilla, Lizbon ve Porto gibi büyük şehirlerde yaşam durma noktasına geldi. Trafik ışıkları çalışmadığı için yollar tıkandı. Madrid’in Barajas Havalimanı ve Lizbon’un Humberto Delgado Havalimanı’ndaki uçuşlar iptal oldu ve acil jeneratörler devreye alındı. Binlerce yolcu, metrolarda mahsur kaldı; Madrid ve Barselona’da istasyonlar boşaltıldı. İspanya’nın ulusal demir yolu operatörü Renfe, “Tüm elektrik şebekesi çöktü, trenler hareket edemiyor” diye açıkladı. Valencia metrosu seferlerini iptal etti, Lizbon’da ATM’ler ve kartlı ödemeler durdu, uzun kuyruklar oluştu. Sagrada Familia Katedrali bile karanlıkta kalarak boşaltıldı.

RED ELECTRİCA’DAN KRİZ AÇIKLAMASI

İspanya’nın elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, güncel olan bu krizin “tarihte benzeri görülmemiş” olduğunu duyurdu. Operasyon Müdürü Eduardo Prieto, “Sebep analiz ediliyor, tüm kaynaklarımızla çalışıyoruz” diyerek, kesin bir neden vermekten kaçındı. İlk tahminler, kuzey ve güney bölgelerinde güç restorasyonunun başladığını gösteriyor; ancak tam normalleşmenin 6-10 saat sürebileceği bildirildi. Portekiz’in operatörü REN ise, “Tam normalleşme bir hafta alabilir” açıklamasında bulundu.

OLASI NEDENLERİ ARAŞTIRILIYOR

Kesintinin sebebi henüz netleşmese de birçok ihtimal masada. İlk olarak, İspanyol yetkililer “Siber saldırı olasılığı göz ardı edilmiyor” dedi. Politico’ya konuşan bir yetkili, “Kesintinin ölçeği, kritik altyapıya yönelik bir hizmet reddi saldırısını düşündürüyor” ifadesini kullandı. Teknik uzmanlar, kesintinin basit bir kısa devreden kaynaklanmasının pek olası olmadığını, Red Electrica’nın izolasyon sistemlerinin böyle bir durumu önlemesi gerektiğini belirtti. Diğer yandan, Portekiz’in REN operatörü, İspanya’nın iç bölgelerinde meydana gelen ani sıcaklık değişimlerinin 400 kV’luk yüksek gerilim hatlarında “atmosferik titreşim” yarattığını iddia etti. Bunun yanında, Fransa’nın Alaric Dağı’ndaki yangının Perpignan-Narbonne hattına zarar verdiği öne sürüldü. Ancak İspanyol yetkililer bu iddiaya yönelik resmi bir açıklama yapmadı.

AVRUPA ŞEBEKESİNE BAĞLI PROBLEMLER

Portekiz’in E-Redes operatörü, yaşanan kesintinin “Avrupa güç şebekesindeki bir dengesizlikten” kaynaklanabileceğini söyledi. Voltaj dalgalanmaları, enterkonnekte sistemde zincirleme bir çöküşü tetiklemiş olabilir. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Red Electrica’nın Madrid’deki kontrol merkezinde kriz toplantısı yönetti. Hükümet, “Vatandaşlar evde kalsın, trafik kaosundan kaçınılsın” çağrısında bulundu. Portekiz Kabinesi, başbakanlıkta acil bir toplantı gerçekleştirdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Sanchez ile görüşerek, “AB, şebekenin stabilizasyonu için tüm çabaları koordine ediyor” diye açıkladı. AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, İspanya ve Portekiz ile sürekli iletişimde bulundu.

HAYAT FELÇ OLDU

Ulaşımda büyük bir kaos yaşanıyor. Madrid, Barselona, Lizbon ve Porto’da metrolar durdu ve yolcular tünellerden tahliye edildi. Madrid’de bir metro görevlisi, “Trenler aniden durdu, yolcular karanlıkta çıkarıldı” ifadesini kullandı. Trafik ışıkları arızası, şehirlerde büyük tıkanıklığa neden oldu. Portekiz polisi, “Hızınızı düşürün, güvenli sürüşe öncelik verin” uyarısında bulundu.

Havalimanları da etkilenmiş durumda. Madrid Barajas ve Barselona El Prat havalimanlarında uçuşlar aksadı, Lizbon’da çoğu sefer iptal edildi. TAP Airlines, “Havalimanlarına gelmeyin” çağrısında bulundu. İletişim ve internet hizmetleri de çökmüş; 5G ağları devre dışı kaldı, internet erişimi kesildi. Elektronik ödemeler durdu ve Lizbon’da uzun kuyruklar oluştu. Turizm sektöründe de sıkıntılar baş gösterdi; Madrid Open tenis turnuvası durduruldu ve turistler karanlıkta restoranlarda yemek yemek zorunda kaldı.

GEÇMİŞTEKİ KESİNTİLER VE ALTYAPI SORUNLARI

İspanya ve Portekiz, daha önce de enerji altyapısı sorunlarıyla karşılaşmıştı. 2024’te İber Yarımadası’nda teknik arızalar ve yoğun enerji talebi nedeniyle yerel kesintiler yaşanmıştı. 2022’deki Avrupa Enerji Krizi, Rusya-Ukrayna savaşı sonrası enerji fiyatlarını artırmış, bölgede LNG ve yenilenebilir enerjiye yönelim olmuştu. 2006 yılında İspanya’daki bir trafo arızası dört saatlik bir kesintiye neden olmuştu. 2017’deki Portekiz Orman Yangınları, enerji hatlarını etkilemiş ve kırsalda uzun süreli kesintilere yol açmıştı. 2021’de ise Filomena Fırtınası, Madrid’de günlerce süren kesintilere sebep olmuştu. Ayrıca, 2006 yılında Avrupa’da yaşanan bir kesinti, Almanya’daki bir şebeke arızası nedeniyle Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz’i etkileyerek 15 milyon haneyi karanlıkta bırakmıştı.