DEPREM HAZIRLIĞI ÜZERİNE ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR
İzmir’de dört yıl önce meydana gelen ve 117 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan 6.6 büyüklüğündeki depremin yıl dönümünde, şehrin hala depreme dirençli olmadığına vurgu yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Son yaptığımız çalışmalara göre yapı stokumuzun 7’ye varan bir depremde yüzde 60’ının problemli olacağını görebiliyoruz.” diyor.
1999 ÖNCESİ YAPILARDA YÜKSEK RİSK
Prof. Dr. Sözbilir, Türkiye’de yapı sağlamlığına dair farkındalığın 1999 Gölcük Depremi’nden sonra arttığını dile getiriyor. Bu tarihten önce inşa edilen binaların depremlere karşı daha az dayanıklı olduğunu belirterek, “Şu anda baktığımızda yine 1999 öncesi yapı stokunun önemli bir bölümü duruyor. Dolayısıyla İzmir olarak şu anda depreme dirençli bir kent olduğumuzu söyleyemeyiz. İzmir’de tanımlanmış faylar, hem karada hem denizde bulunuyor. İzmir’i etkileyecek fay sayısı açısından bakarsak 40’a yakın fay mevcut, komşu illerdeki faylar da bize etkide bulunacaktır. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalar, bu bölgede en yüksek deprem büyüklüğünün 7.2 olduğunu söylüyor.” diyor.
KENTLERİN DEPREM STOKUNUN GÜÇLENDİRİLMESİ
Sözbilir, kentlerin yapı stokunun deprem direnci açısından son derece önemli olduğunu vurguluyor. “Son yaptığımız çalışmalara göre yapı stokumuzun 7’ye varan bir depremde yüzde 60’ının problemli olacağını görebiliyoruz. Bunu düzeltmek için kentsel dönüşüm çalışmaları yapılıyor. Bunların daha hızlı yapılması gerekiyor.” şeklinde konuşuyor. Ayrıca, 2020’deki depremin kente yaklaşık 70 kilometre uzaklıktaki bir fayın kırılmasıyla gerçekleştiğini, İzmir’e ulaşmadan önce şiddetinin azaldığını da sözlerine ekliyor. “Dolayısıyla bizim kendi ilimiz içindeki faylar kırıldığında esas zararı göreceğiz. Yani 7’yi aşan depremlere göre İzmir ilinin depreme hazırlık yapması gerekiyor.” diyor.
İZMAR BİNALARININ ÇOĞU DENETİMSİZ
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden gelen bilgiler doğrultusunda, yapı stokunu depreme dayanıklı hale getirmek, yerleşime uygunluk haritası çıkarmak ve iyi bir afet yönetimi sağlamak amacıyla Deprem Master Planı çalışmalarına hız kazandırılıyor. İzmir’de yaklaşık 906 bin yapı bulunduğu belirtilirken, “Bu yapıların yüzde 88’i 1999’daki deprem yönetmeliği öncesi yapılmış ve yapı denetim hizmeti almamış durumda.” ifadesi yer alıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, yapı stoku çalışmaları kapsamında İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi ile protokol imzalayarak Bornova ve Bayraklı’da yaklaşık 100 bin binanın envanterini çıkardı. Bu çalışma ile yapıların deprem sırasında nasıl davranacağı belirleniyor. Ayrıca her binaya ilişkin detayların yer aldığı bir kimlik belgesi oluşturuluyor. Böylece o bina ile ilgili ruhsat, mimari proje gibi belgelere ve en yakın toplanma alanı gibi bilgilere hızlı erişim sağlanabiliyor. 30 Ekim 2020 depreminde etkilenen Bornova’da zeminden alınan numuneler, Türkiye’de ilk kez İzmir’de kurulan Egeşehir Laboratuvarı’nda incelendi. Yaklaşık 30 bin deney gerçekleştirilmiş.