KALSİYUM EKSİKLİĞİNİN ETKİLERİ
İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Merve Güner, kalsiyum eksikliğinin birey üzerindeki etkilerine dikkat çekiyor. “D vitamini eksikliği, kalsiyum düşüklüğüne neden olabilir. D vitamini kalsiyum emilimini artırıyor; eksikliği ise kalsiyum düzeylerini düşürebiliyor. Beslenmede süt ve süt ürünlerinin az yer alması kalsiyum eksikliğini tetikleyebilir. Kalsiyum seviyesi çok düştüğünde (hipokalsemi) hayati risk ortaya çıkabilir. Kalp ritim bozukluğu, nöbet geçirme, ciddi kas kasılmaları, bilinç bulanıklığı gibi durumlar acil müdahale gerektiriyor. Kalsiyum eksikliği uzun vadede ciddi kemik kayıplarına, düşmelere ve kırıklara yol açar.” şeklinde açıklamalar yapıyor.
KALSİYUMUN ÖNEMİ
İstinye Üniversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpaşa’dan Doç. Dr. Güner, kalsiyumun insan sağlığı açısından ne denli önemli olduğunu vurguluyor. “Kalsiyum, vücudumuzda en fazla bulunan mineraldir. Başta kemiklerimiz ve dişlerimiz olmak üzere, birçok yapının temeli kalsiyumdur. Kalsiyumun yaklaşık yüzde 99’u kemiklerde ve dişlerde depolanıyor. Geri kalan yüzde 1’lik kısmı ise kasların çalışmasında, sinir iletiminde, kalp atışlarının düzenlenmesinde ve kanın pıhtılaşmasında rol oynuyor.” diyor.
KALSİYUM İÇEREN BESİNLER
Kalsiyumun hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklardan alınabileceğini belirten Doç. Dr. Güner, “Süt ve süt ürünleri: Süt, yoğurt, peynir (özellikle kaşar ve beyaz peynir); Yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, brokoli, pazı, lahana; Kuru baklagiller: Nohut, mercimek, kuru fasulye; Kuruyemişler: Badem, susam, ceviz; Balıklar: Sardalya, hamsi (özellikle kılçığıyla birlikte yenirse); Kalsiyumla zenginleştirilmiş ürünler” şeklinde bazı besin örnekleri veriyor.
KALSİYUM EKSİKLİĞİ NEDENLERİ
Kalsiyum eksikliğinin birçok farklı nedeni olabiliyor. Doç. Dr. Güner, “D vitamini eksikliği neden olabilir. Beslenmede süt ve süt ürünlerinin az yer alması kalsiyum eksikliğini tetikleyebilir. Çölyak hastalığı, Crohn hastalığı gibi bağırsaktan kalsiyum emilimini bozan bağırsak hastalıkları, menopoz sonrası kadınlarda östrojen azalması ve böbrek hastalıkları kalsiyum düşüklüğüne sebep olabiliyor. Kortizon gibi uzun süre kullanılan ilaçlar da diğer nedenler arasında yer alıyor.” ifadelerini kullanıyor.
KALSİYUM EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ
Kalsiyum eksikliğinin yavaş geliştiğinde uzun süre belirti vermeyebiliyor. Zamanla görülebilecek belirtiler ise şunlar: “Kas krampları ve spazmları, diş çürükleri ve diş dökülmesi, tırnaklarda kırılganlık, saç dökülmesi, el-ayakta karıncalanma veya uyuşma, halsizlik, yorgunluk, kalp ritminde bozukluklar, bağırsak düzeninde değişiklik, kemik ağrıları ve kırık riski artışı, erişkinlerde osteomalazi (kemiklerin yumuşaması), yaşlılarda osteoporoz (kemik erimesi).”
KALSİYUM EKSİKLİĞİNİN TEŞHİSİ
Kalsiyum eksikliğinde tercih edilen teşhis yöntemleri şunlardır: “Kan tahlili: Kalsiyum düzeyi, albümin ve D vitamini seviyeleri; Hormon düzeyleri: D vitamini ve gerekli görüldüğü hallerde parathormon düzeyleri; İdrar tahlili: Kalsiyum atılımı (tercihen 24 saat boyunca toplanmış idrarda); Kemik yoğunluğu ölçümü (DEXA): Kemiklerdeki kalsiyum yoğunluğunu gösterir, osteoporozu değerlendirir.”
Tedavi edilmeyen kalsiyum eksikliğinin bazı hastalıklara yol açabildiğinin altını çizen Doç. Dr. Güner, “Osteoporoz (kemik erimesi), osteomalazi (yetişkinlerde kemik yumuşaması), kas kasılmaları ve tetani (ciddi, şiddetli ve sürekli kas spazmları), kalp ritim bozuklukları ve tansiyon düşüklüğü gibi durumlar ortaya çıkabiliyor.” şeklinde belirtiyor.
KALİTEYİ DÜŞÜREN BİR FAKTÖR
Kalsiyumun eksikliğinin hangi durumlarda tehlikeli olduğunu belirten Doç. Dr. Güner, “Kalsiyum seviyesi çok düştüğünde (hipokalsemi) hayati risk ortaya çıkabiliyor. Kalp ritim bozukluğu, nöbet geçirme, ciddi kas kasılmaları, bilinç bulanıklığı gibi durumlar acil müdahale gerektiriyor. Kalsiyum eksikliği uzun vadede ciddi kemik kayıplarına, düşmelere ve kırıklara yol açıyor. Yaşlı bireylerde bu durum yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürüyor. Ayrıca, kalp ve sinir sistemi etkilenebiliyor.” diyor.
KORUMA ÖNERİLERİ
Kalsiyum eksikliğinden korunmak için önerilerde bulunan Doç. Dr. Güner, “Günlük yeterli miktarda kalsiyum almaya özen gösterin (erişkinler için ortalama 1000-1200 mg). D vitamini seviyenizi kontrol ettirin. Güneş ışığından faydalanın. Düzenli egzersiz yapın. Hekiminize danışın.” ifadeleriyle tavsiyelerde bulunuyor.