KALP VE DAMAR HASTALIKLARI DÜNYA GENELİNDE CİDDİ RİSKLER TAŞIYOR
Sağlık Bakanlığı’nın güncel verilerine göre, kalp ve damar hastalıkları her yıl yaklaşık 18 milyon insanın ölümüne neden oluyor ve bu durum, dünya genelindeki en önemli ölüm ve engellilik kaynağı olmayı sürdürüyor. Türkiye’de ise “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı” çerçevesinde, 1 Kasım 2024-14 Nisan 2025 tarihleri arasında aile hekimliklerinde toplamda 2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapıldı. Bu değerlendirmeler sonucunda 317 bin 776 kişide kalp ve damar hastalığı riski bulunduğu ortaya çıktı.
Kalp ve damar hastalıklarını etkileyen başlıca davranışsal risk faktörleri arasında sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün kullanımı ve alkol tüketimi öne çıkıyor. Bu faktörler yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri, yüksek kolesterol ve obezite gibi sağlık sorunlarını tetikleyerek hastalığa yakalanma olasılığını artırıyor. Özellikle birden fazla risk faktörünün bir arada bulunması, bu durumu daha da tehlikeli hale getiriyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve risk faktörlerinin kontrol edilmesi ile kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerinin %75’inden fazlası önlenebiliyor.
TÜRKİYE’NİN ÖNLEME VE KONTROL STRATEJİSİ
Sağlık Bakanlığı, kalp ve damar hastalıklarıyla başa çıkmak için kapsamlı bir strateji uyguluyor. “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı” ile risk faktörlerinin azaltılması, erken teşhis, etkin tedavi ve düzenli takip süreçleri, aile hekimliklerinden başlayarak tüm sağlık hizmetlerinde entegre biçimde yönetiliyor. Program dahilinde, 40 yaş ve üzeri bireylerin kardiyovasküler risk değerlendirmesi aile hekimleri aracılığıyla yapılıyor. Bu süreçte yaş, cinsiyet, sigara kullanımı, kan basıncı ve kolesterol seviyeleri gibi veriler göz önünde bulundurularak, 10 yıl içinde ölümcül bir kalp ve damar hastalığı geçirme olasılığı hesaplanıyor. Elde edilen verilere dayanarak kişiye özel danışmanlık ve tedavi planları sunuluyor.
6 AYDA 2.5 MİLYON TARAMADA 317 BİN RİSKLİ VAKA
Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nde gerçekleştirilen değişiklikle, 1 Kasım 2024 tarihinden itibaren aile hekimliklerinde yoğun bir tarama süreci başlatıldı. 14 Nisan 2025’e kadar yapılan 2 milyon 483 bin 467 değerlendirme sonucunda 317 bin 776 kişide kalp ve damar hastalığı riski belirlendi. Bu bireyler, Sağlıklı Hayat Merkezleri’nde sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, sigara bırakma ve stres yönetimi konularında ücretsiz danışmanlık hizmetlerinden yararlanmaya başladı.
SAĞLIK BAKANLIĞI’NDAN KALP SAĞLIĞI İÇİN ÖNERİLER
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, kalp ve damar hastalıklarından korunmak amacıyla vatandaşlara şu uyarılarda bulunuyor: İşlenmiş gıdalardan uzak durulmalı, tuz tüketimi azaltılmalı. Sigara ve alkol kullanımı bırakılmalı. Haftada en az 150 dakika orta düzeyde egzersiz yapılmalı. Uyku düzeni korunmalı ve stres yönetimi konusuna dikkat edilmelidir.