BÜYÜKŞEHİRLERDE KİRA ARTISI ÇARPICI RAKAMLARA ULAŞTI
Bakan Şimşek, kira artış oranının yüzde 25’lik sınırının ardından, yenilenen kira sözleşmelerinde önemli artışlar meydana geldiğini belirtiyor. Canlı yayında yaptığı açıklamada, son yıllarda enflasyon farkının kira fiyatlarına yansıdığını ve artışların yüzde 120 seviyelerine yaklaştığını ifade ediyor. Bu gelişmeler, büyük şehirlerde kiraların daha da yukarı çıkmasına neden oldu. Eski ve yeni kiralar arasındaki farkın ölçülmesi ise gündemde.
KİRA FİYATLARINDAKİ ARTIŞIN NEDENLERİ
Milliyet’e bilgi veren Gayrimenkul uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, son 1 yıl içinde kira fiyatlarının satılık konutlara göre yaklaşık iki kat arttığını vurguluyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde bu artış daha belirgin hale geldi. Özelmacıklı, “kentsel dönüşüm, evlilik, üniversite öğrencilerinin barınma ihtiyaçları ve depremin etkisiyle kiralık konutlara ziyadesiyle talep artmış durumda” diyor. İstanbul’da, yıllık kira artışı yüzde 46 seviyelerine çıkarak kiralık konut metrekare fiyatının 240 TL’ye, Ankara’da yüzde 56 ile 180 TL’ye ve İzmir’de ise yüzde 65 oranında yükselerek 210 TL’ye ulaştı.
YENİ KIRA SÖZLEŞMELERİNİ NAKŞETTİĞİ FARKLAR
Uzmanların değerlendirmelerine göre, eski kira kontratları ile yenilenen sözleşmeler arasındaki farklar dikkat çekiyor. Yenilenen kira sözleşmelerinde mal sahipleri, eski kiracılardan ortalama 4-5 kat daha fazla ücret talep ediyor. Enflasyonun da etkisiyle, birçok yenilenen kira sözleşmesinde enflasyonun üzerinde artışlar yapılmaya başlanmış durumda. Özelmacıklı, “Yeni kiracılar piyasa fiyatlarına daha yakın oranlarla ev bulurken, eski kiracılar için yenilenen sözleşmelerde belirgin artışlar gözlemleniyor” diyor. Araştırmalar, mevcut kiracıların yüzde 80’inin bütçelerine uygun yeni bir konut bulamama endişesi taşıdığını ortaya koyuyor.
KİRA ARTIŞI VE YASAL SÜREÇLER
Piyasa verileri, Türkiye genelinde kiralık konut ilanlarının son 1 yılda yüzde 47 arttığını gösteriyor. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı rakamlar, yenilenen kira sözleşmelerinde bu artışın yüzde 120’ye kadar ulaşabileceğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, ilan fiyatlarının yalnızca piyasanın bir bölümünü temsil ettiğini, asıl artışın yenilenen sözleşmelerde hissedildiğini belirtiyor.
Kira artışında ev sahipleri, enflasyon ortalamasının üstünde zam talep edebilse de kiracılar için yasal sınır üzerinden anlaşmak hala mümkün. Kira sözleşmelerinde geçerli olan artış maddesi, kiracı lehine olduğunda hukuki olarak bağlayıcı olabiliyor. Mal sahipleri, TÜFE’nin 12 aylık ortalamasının üzerinde bir zam talep edemiyor. Taraflar daha düşük bir artış oranında anlaşabilir, ancak bu oran TÜFE tarafından belirlenen üst sınır olmalıdır. Ayrıca, kira tespit davaları yasal süreler dolduktan sonra açılabilir.
GENEL KİRA FİYATLARI VE BÜYÜKŞEHİRLERDEKİ DURUM
Son verilere göre, Türkiye genelinde kiralık konutların metrekare fiyatı ağustos ayında 185 TL seviyesinde. Bu, 100 metrekarelik bir dairenin ortalama kira fiyatının 18 bin 500 TL olduğu anlamına geliyor. Ancak büyük şehirlerde bu değerler daha yüksek seviyelerde. Yüzde 25 sınırının kalkmasıyla birlikte kira artışlarının devam edeceği, özellikle büyükşehirlerde bu artışların piyasanın üzerinde seyredeceği öngörülüyor.