KİRA ARTIŞ ORANLARI DÜŞME GÖSTERİYOR
Kiracılara sevindirici bir haber geldi. Uzun zamandır fahiş artırımlarla gündemi meşgul eden kiralık konut fiyatları yeni bir yön kazandı. Hem kiralık hem de satılık konutlarda fiyat artış hızları yavaşlıyor. Kira artış oranı yüzde 47.1’den yüzde 45’e düşerken, satılık konutlardaki artış da yüzde 20’ye geriledi. Fiyatlardaki reel düşüş ise hız kazanarak yüzde 18.6 seviyesine ulaştı. Kira piyasasında dengeler değişim gösteriyor. Yüzde 25 tavanının kaldırılmasıyla birlikte temmuz ayından itibaren 12 aylık ortalama TÜFE’ye göre kira artışları uygulanmaya başlandı. Son açıklanan oran yüzde 63.47 olmasına rağmen, Türkiye genelinde yıl bazında kira fiyatlarının değişim oranı Eylül 2024’te yüzde 45.2 olarak kaydedildi. Sabah’tan Seda Tabak’ın haberine göre, bu oran bir önceki ay yüzde 47.1’di. Bu gelişmelere göre, kira artışlarının hızı düşüş sergiliyor.
BÜYÜKŞEHİRLERDE KİRA ARTIKLARI AZALDI
Kiralık ilan fiyatlarındaki yıllık artış oranları, üç büyükşehirde de azalma gösterdi. Yıllık cari kira fiyatı değişim oranı, Ağustos’tan Eylül’e İstanbul’da yüzde 46.7’den 46.2’ye, Ankara’da yüzde 56’dan 51.3’e ve İzmir’de ise yüzde 62.5’ten 56.3’e geriledi. Online konut satış platformunun Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) ile hazırladığı “sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporuna göre, kiralar reel olarak düşüşünü sürdürmeye devam ediyor. Eylül ayı verilerine göre, reel kiralar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2.8 geriledi. Eylülde reel kiralar yıllık olarak İstanbul’da yüzde 2.1, Ankara’da yüzde 1.3, İzmir’de ise yüzde 4.6 arttı. Bu sonuç, kira getirisi elde etmek amacıyla konut edinmenin İstanbul’da hala cazip olmadığını, ancak Ankara ve İzmir’de uygun alternatifler sunduğunu gösteriyor.
KİRALI TALEP DÜŞÜYOR
Ülke genelinde kiralık ilan sayısında bir artış gözlemleniyor. Kiralık ilan sayıları, ülke genelinde yüzde 4.7 (347 bin 927’den 364 bin 306’ya), İstanbul’da yüzde 1.9 (98 bin 352’den 100 bin 256’ya), Ankara’da yüzde 5.7 (24 bin 796’dan 26 bin 198’e), İzmir’de ise yüzde 1.2 (27 bin 59’dan 27 bin 386’ya) oranında artış gösterdi. Ancak, kiralık konut talebi geçen yılın Eylül ayına göre yüzde 0.8 oranında daha düşük durumda. Bu düşüşün mevsimsel etkenlerden kaynaklandığı ifade ediliyor. Eylülde kiralık konut sayısı yüzde 4.7 artarken, kiralanan konut sayısı ise yüzde 9.6 (61 bin 932’den 55 bin 988’e) azalmıştır.
Genel olarak, ortalama konut fiyatlarının yıllık artış oranı Eylül 2024 itibarıyla yüzde 21.6 düzeyindedir. Bu oran İstanbul’da yüzde 20.8, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 22.4 ve yüzde 26.6 olarak kaydedildi. Fiyatlardaki yıllık reel gerileme ise Eylülde ülke genelinde yüzde 18.6, İstanbul’da yüzde 19.2, Ankara’da yüzde 18.1, İzmir’de ise yüzde 15.3 olmuştur. Türkiye genelinde ortalama satılık konut ilan metrekare fiyatı 30 bin 416 TL seviyesine ulaşırken, İstanbul’da 41 bin 667 TL, Ankara’da 23 bin 161 TL, İzmir’de ise 35 bin 633 TL olmuştur.
İLAN SAYISINDA DÜŞÜŞ
Satılık konut ilan sayıları, ülke genelinde ve üç büyük şehirde de azalma gösteriyor. Satılık konut arzı, geçen aya oranla ülke genelinde yüzde 5.1 (860 bin 9’dan 815 bin 839’a), İstanbul’da yüzde 4.5 (207 bin 533’ten 198 bin 119’a), Ankara’da yüzde 5.6 (88 bin 634’ten 83 bin 639’a), İzmir’de ise yüzde 5 (62 bin 352’den 59 bin 237’ye) düşmüştür. Rapora göre, konut talebi Eylülde yüzde 1.2 arttı. Ancak konut piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen satılan konutların satılık ilan sayısına oranı, ülke genelinde, İstanbul’da ve İzmir’de artarken, Ankara’da düşüş kaydetti. Satılan konut sayısı, ülke genelinde, Ankara’da ve İzmir’de azalmışken, İstanbul’da artış göstermiştir.