Daha önce kolin hakkında pek fazla bilgiye sahip olmayabilirsiniz, ancak araştırmalar bu besin maddesinin sağlığımız için hayati önem taşıdığını ortaya koyuyor. Kolin ne bir vitamin ne de bir mineral; insan sinir sisteminin sağlıklı işleyişi için gerekli olan organik bir bileşen. Artık artan sayıda araştırma, daha fazla kolin tüketmenin bilişsel performansı artırmaktan dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu ve disleksi gibi nörogelişimsel bozukluklardan korunmaya kadar birçok güçlü etkisi olabileceğini gösteriyor.
Kolin ve Nörogelişimsel Rolü
Bu besin maddesi, insan nörogelişimi üzerinde de önemli bir etkiye sahip. 2018 yılında The FASEB Journal’da yayımlanan bir araştırmada, hamilelikleri sırasında kolin takviyesi alan annelerin bebeklerinin, daha yüksek bilgi işleme hızına sahip olduğu gösterildi. Bu durum, sağlıklı bilişsel işleyişin bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Bilim insanları kolini “mucize besin” olarak tanımlasa da, bu durumun göz ardı edildiğini belirtiyor. Peki, kolin nerelerde bulunur ve yeterli miktarda alıyor muyuz?
Kolinin Kaynakları ve Önemi
ABD’nin New York eyaletindeki Brooklyn College’da sağlık ve beslenme bilimleri profesörü Xinyin Jiang, vücudumuzdaki her hücrenin kolin içerdiğini belirtiyor. “Temel” bir besin olan kolin, sağlığımız için gereklidir fakat vücut bunu yeterli oranda üretemiyor. Nutritional Insight isimli danışmanlık şirketinin kurucusu ve bilim yazarı Emma Derbyshire’a göre bu yüzden yediklerimizle kolini dışarıdan almak gerekiyor. Kolin, en çok kırmızı et, yumurta, balık, tavuk ve süt ürünleri gibi hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunuyor. Bununla birlikte yer fıstığı, barbunya, mantar ve brokoli gibi bazı bitkisel gıdalarda da mevcut. Fakat hayvansal gıdalar genellikle daha yüksek kolin içeriyor.
Kolin Yetersizliğinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Koline, vücudumuzda karaciğer fonksiyonları da dahil olmak üzere birçok işlem için ihtiyaç duyuyoruz. Yetersizliği çeşitli sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Jiang, “Kolin, yağın karaciğerden taşınmasına yardımcı olur. Eksikliği olduğunda kişi karaciğer yağlanması geliştirebilir” diyor. Ayrıca kolin, hücre zarlarının ana bileşeni olan fosfolipidlerin sentezlenmesine katkı sağlıyor ve eksiklikleri ise hücre çoğalmasını etkileyen genlerin ifadesini bozabiliyor.
Beyin ve Ruh Sağlığı İlişkisi
Kolinin ruh sağlığı üzerinde de etkileri bulunuyor. 2009 yılında The American Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan bir araştırma, yüksek kolin alımının daha düşük kaygı düzeyleriyle ilişkili olduğunu buldu. Mart 2022’deki başka bir çalışmada ise daha yüksek kolin alımının depresyon riskinin azalmasıyla bağlantılı sonuçlara ulaşıldı. Yeterli kolin alımı başka yararlar da sağlayabilir; Amerikan Beslenme Derneği tarafından fareler üzerinde yapılan araştırmalarda, kolinin kalp hastalığı riskini artırabilen homosistein adlı amino asit seviyelerini düşürdüğü gözlemlendi.
Hamilelik ve Çocuk Gelişimi
Hamilelik ve emzirme dönemlerinde annenin beslenmesinin çocuk üzerindeki etkisi büyük önem taşıyor. Araştırmalar, kolinin bebeğin anne karnındaki gelişimi için son derece gerekli olduğunu gösteriyor. Hatta bebekler, annelerinden üç kat daha fazla kolinle doğuyor. Bazı çalışmalar, hamilelikte anne karnındaki kolin düzeyi ile bebeğin bilişsel gelişimi arasında pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. Kolin alımının zayıf olması, dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu gibi durumlarla bağlantılı olabiliyor.
Kolin Tavsiye Düzeyleri ve Eksiklik
Kolin içeren besinleri tükettiğimizde bu bileşiğin kana kolayca geçtiği belirtiliyor. Ancak bazı araştırmalar, birçok kişinin yeterli kolin almadığını gösteriyor. ABD’deki yetişkinlerin yalnızca yüzde 11’inin günlük önerilen miktarı karşılayabildiği görülüyor. Yumurta, kolin açısından en güçlü kaynaklardan biri. Bu nedenle vegan beslenen bireylerin yeterli kolin alamama riski bulunuyor. Araştırmalar, yumurta yiyen kişilerin kolin alımının, yemeyenlere göre neredeyse iki kat daha fazla olduğunu ortaya koyuyor.
Kolin Desteği ve Gelecekteki Araştırmalar
Øyen, yeterince kolin almadığını düşünen kişilerin günlük bir takviye kullanabileceğini belirtiyor. Kolinin sağlık üzerindeki faydalarının mekanizmalarını tam olarak anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor. “Klinisyenler artık kolinin daha fazla farkında” diyen Derbyshire, kolinin önümüzdeki dönemde hak ettiği ilgiyi göreceğine inanıyor.