Konut satışlarında hareketlilik artıyor. 165 bin 138 adetle en yüksek ekim ayı satışına ulaşıldı ve 22 ayın en yüksek verisi elde edildi. Biriken talep, fiyatlardaki artış hızının yavaşlaması, kredi faizlerindeki gevşeme ve faizdeki düşüşle fiyatların yeniden yükseleceği beklentisiyle harekete geçti. Tasarruflar ‘güvenli liman’a yanaşırken, zamdan etkilenmek istemeyenler yüksek faize rağmen krediyi tercih etti. Yıllık 1.3 milyon satışın garantisi verildi. Konut satışları, temmuz ayından itibaren hız kazandı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, Türkiye genelinde konut satışları ekimde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 76.1 artarak 165 bin 138 olarak belirlendi. Bu rakam, konut satışlarının üst üste dört ay boyunca 2024 zirvesini yenileyerek, Aralık 2022’deki yaklaşık 208 bin adetlik satışın ardından son 22 ayın zirvesine ulaştığını gösteriyor. Bu durum ayrıca bugüne kadar gerçekleşen en yüksek ekim ayı satışını oluşturuyor.
ARTIŞIN NEDENLERİ
Yılın başında dip seviyelerde görülen konut satışlarının son aylarda artış göstermesinin birçok sebebi bulunuyor. Bunlar arasında: Merkez Bankası’ndan faiz indirimi beklentisi, mevduatı olanları gayrimenkule yönlendiriyor. Yüksek faiz getirisini elde eden bazı kişiler, konut fiyatları artmadan alıma geçmekte. Ayrıca konut fiyat artış hızındaki yavaşlama ve uzun süredir fiyatların enflasyon karşısında reel olarak gerilemesi, nakit parası olanları konuta yönlendiriyor. Konut kredi faizlerindeki gevşeme de satışların yükselmesinde etkili oldu. Bankalara göre değişen faiz oranları şu anda yüzde 2.79’a kadar iniyor. Faizler hâlâ yüksek olmasına rağmen fiyatların artacağını düşünenler, krediye olan talebi artırıyor. Tüm bu nedenlerin ortak noktası ise ‘konut fiyatlarında artış beklentisi’dir. Özellikle faiz indirimi sonrasında konut fiyatlarının yükseleceğini düşünen alıcılar, bu dönemi değerlendirmek adına harekete geçiyor.
FAİZE RAĞMEN SATIŞLAR YÜKSELDİ
Yılbaşında konut kredi faizleri yüzde 4 civarındayken kredili satışlar 5 bin adetlere kadar düşmüştü. Vatandaşın konuta talebi olmuş olmasına rağmen, yüksek kredi maliyetleri alımdan uzak durmalarına yol açtı. Son aylarda faizlerin bir miktar gerilemesi ve yüzde 3’ün altına inmesi, kredili satışları yılın hatta son 17 ayın zirvesine taşıdı. Ekimde kredili satışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 278.2 artarak 21 bin 95 oldu. Toplam satış içinde kredili satışların payı ise yüzde 12.8’e yükseldi. Ocak-ekim döneminde ise kredili satışlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31.9 azalarak 113 bin 405 olarak kaydedildi.
NAKİT SATIŞLAR YÜKSELİYOR
Kredi dışındaki diğer yöntemlerle (peşin, senet, şirket bünyesinde kampanya vb.) yapılan satışlar ise yüzde 63.3 artarak 144 bin 43 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 87.2 olarak gerçekleşti. Bu veriler, nakit parası olanların konut alımlarını ortaya koymakta. Bu iyileşmeler, 10 aylık toplam satışlarda da kendini gösteriyor. Ocak-ekim döneminde konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 11.9 artış göstererek 1 milyon 112 bin 374 konut satıldı. 2023’te toplam 1 milyon 225 bin 926 konut satılmış durumda. Eğer son iki ayda bu hareket devam ederse, satışlar geçen yılı geçip 1.3 milyonu bulacak.
YENİ KONUTTA CANLANMA YAŞANIYOR
Maliyetlerdeki artış sonrası yeni konut fiyatlarının yükselmesi, vatandaşları ikinci ele yönlendiriyordu. Ancak fiyat artış hızının yavaşlaması, kredi faizlerindeki gerileme ve sıfır konut üreten firmaların düzenlediği avantajlı kampanyalar ve vadelendirme seçenekleri yeni konutu canlandırdı. Sıfır konut satışı ekimde, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 97.3 artarak 57 bin 679 oldu. Sıfır konut satışlarının toplam içindeki payı da yüzde 34.9’a yükseldi. İkinci el konut satışları ekimde yüzde 66.5 artarak 107 bin 459 olarak gerçekleşti.
YABANCILARA SATIŞ AZALDI
Yabancıya yapılan konut satışları ise azalmaya devam ediyor. Ekim ayında yabancıya yapılan konut satışı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 16.3 azalış göstererek 2 bin 122 oldu. Ekimde yabancılara yapılan konut satışlarının payı yüzde 1.3’e gerileyerek, Ağustos 2020’deki yüzde 1.2’lik orandan sonra 4 yılın en düşük seviyesine inmiş oldu. Bu dönemde yabancılara en fazla konut satışı yapılan iller sırasıyla 750 ile Antalya, 724 ile İstanbul ve 148 ile Mersin olarak belirlendi. 10 aylık dönemde ise yabancıya yapılan konut satışları yüzde 37.2 düşüş ile 19 bin 212 olarak kayıtlara geçti.
MALİYETLERDE DÜŞÜŞ GÖRÜLÜYOR
TÜİK, dün inşaat maliyet endeksini de açıkladı. Eylül 2024’te inşaat maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 0.57 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38.93 artış gösterdi. Maliyet endeksinde de yavaşlama devam ediyor. Yüzde 38.93’lük artış, bu yılın en düşük hızı oldu. Yıllık bazda, malzeme endeksi yüzde 31.56, işçilik endeksi de yüzde 56.68 artış gösterdi. 6 Şubat depremlerinden sonra işçi sorunları inşaat maliyetlerini etkileyen başlıca unsur oldu ve işçilikteki artış oranı eylülde de malzemeden yüksek olmaya devam etti.