Konut Talebi Arzı Karşılayamıyor

İstanbul, Türkiye’nin konut piyasasının merkezi konumunda. Ancak KONUTDER Başkanı Ramadan Kumova’nın belirttiğine göre, şehirde aylık ortalama 12 bin konut satışı gerçekleştirilmesi gerekiyor. 2025’in ilk iki ayında ise yalnızca 4 bin 859 konut satışı yapıldı. Bu sayı, hedefin sadece yüzde 42’sine denk geliyor. Eğer 39 ilçeye bölünürse, ilçe başına aylık ortalama 125 yeni konut satışı gerçekleştiği ortaya çıkıyor. Kumova, “Bu oran İstanbul için çok düşük. Kredi faizleri ve arsa maliyetleri düşmezse, birinci el satışlar artmaz ve piyasa durma noktasına gelebilir” uyarısında bulundu. Şehirdeki bu durum, hem kira hem de konut fiyatlarının düşmesini zorlaştırıyor.

Konut Açığı Büyüyor

Son haberlerden elde edilen bilgilere göre, Türkiye’deki yıllık yeni konut ihtiyacı 800 bin ile 1 milyon arasında değişiyor, fakat son 5 yılda ruhsat başvuruları 500 bine geriledi. TÜİK verilerine göre, Şubat 2025’te sıfır konutların toplam satışlardaki payı yüzde 30’a düştü. Artan inşaat maliyetleri, nüfus artışı, deprem riski ve azalan arsa stokları, konut arzını baskılıyor. Kumova, ayda 62 bin 500 konut satışı gerçekleşirse açığın kapanacağını belirtiyor. Ancak ilk iki ayda yalnızca 33 bin 285 satış yapılması sektörde kaygılara yol açıyor.

Faizlerin Düşmesi Durumunda

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği Başkanı Hakan Şişik, faizlerin düşmesiyle birlikte vatandaşların gayrimenkule yöneldiğini ve kredi kullanımının arttığını ifade ediyor. “Konut fiyatlarının artacağı endişesi ve kiralardaki yüzde 54’lük zam, alımları hızlandırıyor. Faizler düşerse satışlar daha da artar” diyor. Gayrimenkul Girişimcisi Hakan Bucak ise bu durumun talebi artırarak fiyatları yukarı çekeceğini belirtiyor ve şu şekilde uyarıyor: “Paranız varsa şimdi alın!”

Sosyal Konut ve Destek İhtiyacı

Bucak, yeni konutların genellikle orta-üst gelir grubuna hitap ettiğini, dar ve orta gelirli vatandaşlar için kamu desteğinin şart olduğunu vurguluyor. “Sosyal konut projeleri ve ilk ev alacaklara düşük faizli kredi gibi adımlar atılmalı” diyor. İkinci el piyasasında fiyatların dipte olduğunu, yeni konutlarda ise maliyet artışlarının henüz tam yansımadığını ekliyor. Şişik, inşaat maliyetlerindeki artışın yavaşladığını ve firmaların işçilik ile arsa maliyetlerinin düşük olduğu bölgelere kaydığını aktarıyor.

Sektör Durumuna Dair Rakamlar

Şubat 2024’te sıfır konut satışları yüzde 30’a geriledi. Son 5 yılda konut fiyatları ortalama yüzde 500 arttı. İstanbul’da metrekare fiyatı 40 bin TL’yi aştı. İkinci el satışları son bir yılda yüzde 35 azaldı. Yabancıya satış ise Şubat 2024’te yüzde 45 düştü. İnşaat maliyetleri, beton, demir ve işçilik son 2 yılda 3 katına çıktı.

Piyasa Aktiviteleri Nasıl Artar?

Hakan Bucak’a göre konut satışlarını artırabilecek faktörler arasında konut fiyatlarının artacağı beklentisi, diğer yatırım araçlarının cazibesini yitirmesi, kampanyalar ve kiracıların ev sahibi olma isteği ile amortisman süresinin 16-17 yıla gerilemesi bulunuyor.