KONUT SATIŞLARINDA HIZLI ARTIK
Konut satışları yılın son aylarında büyük bir ivme kazandı. Kasım ayındaki 153 bin 14 adetlik satış ile birlikte, 11 aylık toplamda 1 milyon 265 bin 388 konut satışı gerçekleşti. Böylece 11 ayda satılan konut sayısı, 2023 yılı toplamını geçti. Yeni yılda fiyatların artacağı beklenirken, faizlerin gevşemesi konut kredisine olan ilgiyi artırdı. Toplam satışlar içinde kredi kullanımı Haziran 2023’ten sonraki en yüksek seviyeye ulaştı. Yılın başında olumsuz bir seyir izleyen konut satışları, temmuz ayından bu yana sürekli artış gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 63.6 artış göstererek 153 bin 14 adede ulaştı. Kasım ayı satışları Ekim’in yüzde 7.3 gerisinde olsa da, en yüksek ikinci Kasım ayı verisi olarak kayıtlara geçti. 2024 yılında ise 11 aylık süreç toplamda yüzde 16.4 artış ile 1 milyon 265 bin 388 konut satışını gösterdi. 11 ayda satılan konut adedi, 2023 yılındaki 1 milyon 225 bin 926 adetlik satış rakamını da aştı. Eğer Aralık ayında da 150 bin seviyesinde satış gerçekleşirse, 2024 yılı 1.4 milyon seviyesinde kapanacak.
TALİPTEKİ ARTIŞ NEDENLERİ
2024 yılının başında yüksek faizler ve fiyatlar nedeniyle konut talebi beklemeye daldı. Ancak son aylarda ertelenen talepler yeniden gün yüzüne çıktı. Sektör temsilcileri, bu dönemi “konut almak için en doğru zaman” olarak değerlendiriyor. Satışların artmasındaki en önemli faktör, faiz indirimleri ve yeni yılda konut fiyatlarının artış beklentisi olarak biliniyor. Ayrıca, mevduat faizi, kur korumalı mevduat ve diğer yatırım araçlarından elde edilen kazançların konut yatırımlarına yönlendirilmesi dikkat çekiyor. Fiyatların şubat ayından bu yana reel olarak düşmesi, yatırım amaçlı konut alımını artırıyor. Kredi faizlerinin halen yüksek olmasına rağmen, yüzde 2.79’a kadar gerilediği dönemlerde, kredi ile alım da canlanıyor.
Yılın başında konut kredi faizlerinin yüzde 4 civarında olması nedeniyle, kredili konut satışları 5 bin adetlere kadar düşmüştü. Vatandaşların konut talebi olmasına karşın, yüksek kredi maliyetleri alım yapmalarını zorlaştırıyordu. Ancak son aylarda faizlerin yüzde 3’ün altına çekilmesi ve bazı bankalarda yüzde 2.79’a kadar düşmesi, kredili satışlarda büyük bir artış sağladı. Kasım ayında kredili satışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 315.7 artarak 21 bin 804 adede ulaştı ve bu, yılın en yüksek kredili kullanım sayısı oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışı oranı da yüzde 14.2’ye çıktı. Ayrıca, Ocak-Kasım dönemindeki kredili satışlar ise 135 bin 209 olarak belirlendi.
PEŞİNDEKİ HAREKETLİLİK
Kredi kullanımındaki artışın sebeplerinden biri de yapılandırma olanağıdır. Bir süre yüksek faiz maliyetine katlanabilecek olanlar, şimdi krediyi kullanarak daha sonrasında faiz düşüşü ile yapılandırma yapma imkânı buluyor. Ancak bu noktada bazı şartların olduğu unutulmamalıdır. Kredi öncesinde banka ile yapılandırma şartlarını netleştirmek, olası sorunları engelleyecektir. Kredinin yanı sıra diğer yöntemlerle (peşin, senet, şirket bünyesinde kampanya vb.) yapılandırmalar da satışlarda hareketlilik sağlıyor. Türkiye genelinde diğer konut satışları kasımda yüzde 48.6 artarak 131 bin 210 oldu. Toplam konut satışları arasında diğer satışların payı yüzde 85.8 olarak kayıtlara geçti.
SIFIR KONUTLARDA YENİ BİR CANLANMA
Maliyetlerdeki artış sonrası yeni konut fiyatlarının yükselmesi, alıcıları ikinci ele yönlendiriyordu. Ancak fiyat artış hızının yavaşlaması, kredi faizlerindeki düşüş ve sıfır konut üreten firmaların düzenlediği avantajlı kampanyalar, sıfır konut satışlarını da canlandırdı. Kasım ayında sıfır konut satışları yüzde 61.7 artış göstererek 49 bin 274 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışlarının payı ise yüzde 32.2’ye ulaştı. İkinci el konut satışları aynı dönemde yüzde 64.6 artarak 103 bin 740 oldu.
YABANCILARA SATIŞTA DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR
Yabancıya yapılan konut satışları ise azalmaya devam ediyor. Kasım ayında yabancılara yapılan konut satışları, yüzde 8.2 düşerek 2 bin 151 oldu. Bu doğrultuda, kasım ayındaki toplam konut satışları içinde yabancı alımlarının payı yüzde 1.4 seviyesinde kaldı. Yabancılara yapılan satışların en çok gerçekleştirildiği şehir ise 780 adet ile İstanbul olurken, Rus vatandaşlarına yapılan satışlar 421 olarak belirlendi. Yabancıların 11 aylık alımı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35.1 azalma göstererek 21 bin 363 adede düştü.