DÜZENLEMELERİN HIZLANDIRILMASI
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kripto varlık piyasasına yönelik yasaların ardından yeni düzenlemeler için harekete geçti. İkincil düzenlemelerde kripto varlıkların saklanması ve transferine dair ilke ve esaslar belirlendi. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara ilişkin fiyat gözetim sistemi kurması zorunlu olacak. Bu, piyasa bozucu eylemlerin tespit edilmesi ve gerekli işlemlerin yapılmasını sağlıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, “Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına kontrollü yükümlülükler veren, çerçevesi net şekilde belirlenmiş, piyasa aktörlerince de uygulanabilir nitelikte kurallar bütünü oluşturmayı amaçladık” şeklinde konuştu. Şimşek, “Attığımız bu adımlar, piyasanın etkin olarak işlemesi ve yatırımcılar nezdinde de güven ortamı oluşmasına imkan sağlayacak” dedi.
DÜNYADA KRİPTO DÜZENLEMELERİ
Dünyanın pek çok ülkesi kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenlemelere hız vermekte. Bu doğrultuda Avrupa Birliği (AB) tarafından hazırlanan “Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi”nin geçiş sürecinin ardından Temmuz 2026’da yürürlüğe girmesi bekleniyor. İngiltere’de de bu alandaki düzenlemenin tüm yönleriyle 2026 yılında yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Japonya ve Singapur gibi ülkeler de kripto varlık hizmet sağlayıcıları için esaslarını belirledi. Türkiye’de ise kripto varlık ekosistemine yönelik “Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 26 Haziran 2024 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Böylece Türkiye’de kripto varlıklara dair ilk yasal çerçeve oluşturulmuş oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığından alınan bilgilere göre, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik ikincil düzenleme çalışmalarında sona gelindi. Bu konudaki mevzuat çalışmaları ilgili kamu kurumları ve sektörün görüşleri doğrultusunda yürütülürken, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluşları, çalışma usul ve esasları ile sermaye yeterliliğine ilişkin tebliğ taslakları hazırlandı. Taslaklarla, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurucuları, ortakları, yöneticileri ve personeli için şartlar belirleniyor. Hizmet sağlayıcıların asgari sermaye ve öz sermaye tutarları belirlenirken, sektör paydaşlarının mali yapısını sürdürülebilir şekilde korumak için risk bazlı ilave sermaye yeterliliği yükümlülükleri getiriliyor. Aynı zamanda kripto varlık hizmet sağlayıcıları, iç denetim, iç kontrol ve risk yönetim birimlerini kurmak zorunda kalacak.
LİSTELEME KOMİTESİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER
Hızla yayımlanması beklenen taslaklar çerçevesinde, platformlarda listelenmiş kripto varlıkların kaldıraçlı olarak alım satıma tabi olmaması, türev araç sözleşmeleri ile kredili alım, açığa satış ve ödünç işlemine konu edilememesi gerektiği vurgulanıyor. Tebliğlerle, kripto varlıkların platformlarda listelenmesine yönelik ilke ve esasların yanı sıra, listeden çıkarılmasına ilişkin kararları vermekten sorumlu bir listeleme komitesi oluşturulması zorunlu olacak. Ayrıca kripto varlık hizmet sağlayıcılarının belge ve kayıt yükümlülükleri belirleniyor. Platformlar ve saklama kuruluşlarının, müşterilere ait bakiye bilgileri için Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ile entegrasyon sağlanması ve kuruluşun talep ettiği raporlamaları yapması gerekecek. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kuruluş ve faaliyete başlaması için SPK izni alınması gerekiyor. Düzenleme öncesinde faaliyet gösteren hizmet sağlayıcılarının da mevzuatta aranan şartları sağlamak ve SPK’den izin almak durumunda kalacak.
MALİ VE OPERASYONEL YÜKÜMLÜLÜKLER
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali durumu, operasyonel ve teknik altyapılarına ilişkin yükümlülükleri yerine getirmesi istenecek. Böylece yalnızca izin almış olan hizmet sağlayıcılarının faaliyet göstermesi mümkün olacak. Mali, operasyonel ve teknik yükümlülüklerin yanı sıra, kanun hükümleri gereğince kripto varlık hizmet sağlayıcılarının yurt içinde fiyatı oluşan kripto varlıklara ilişkin fiyat gözetim sistemi kurması gerekiyor. Piyasa bozucu eylemler tespit edilerek gerekli işlemler yapılacak.
ŞİMŞEK: DETAYLI DÜZENLEMELER
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hazırlanan tebliğ taslaklarının diğer ülke düzenlemelerine göre oldukça detaylı ve kapsamlı olduğunu ifade etti. Şimşek, “Sermayeye ilişkin risk bazlı düzenleme örneği, diğer ülke otoritelerinin düzenlemelerinde yer almıyor. Attığımız bu adımlar, piyasanın etkin olarak işlemesi ve yatırımcılar nezdinde güven ortamı oluşmasına imkan sağlayacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarına kontrollü yükümlülükler veren, çerçevesi net şekilde belirlenmiş, piyasa aktörlerince de uygulanabilir nitelikte kurallar bütünü oluşturmayı amaçladık” dedi. Türkiye’de de kripto varlık ekosistemine büyük bir ilgi olduğunu vurgulayan Şimşek, “Bu düzenlemelerle yatırımcı işlemleri kayıt altına alındığından kripto varlık işlemlerinde daha güvenli bir ortam oluşturmuş olacağız. Ülkemiz finansal piyasaları açısından, global piyasalara paralel şekilde finansal araç çeşitliliği ve fintek ekosisteminin geliştirilmesi yönünde yenilikler kazandırmış olduk. Ayrıca suç finansmanının engellenmesi yönünde de bu düzenlemelerin büyük katkı sağlamasını bekliyoruz.” diyerek sözlerini tamamladı.