Küresel Piyasalarda Gelişmeler Neler?

DÜNYA TİCARET SAVAŞLARI GÜNDEME GELİYOR

Dünya genelinde ticaret savaşları önemli bir tartışma konusunu oluşturuyor. ABD’deki seçim sürecinde kampanyası sırasında vergi ile ilgili yapacaklarının sinyalini veren Başkan Donald Trump, beklenen adımları atarak durumu daha da karmaşık hale getirdi. Trump’ın başta Uzak Doğu ve Avrupa ülkeleri olmak üzere birçok ülkeye yönelik yeni gümrük tarifelerini açıklaması piyasalarda büyük dalgalanmalara yol açtı. Tarifelerin belirsizliği, bu konuda atılacak karşı misilleme adımlarıyla birleşince risk algısını artırıyor.

PİYASALARDAN DERİN SATIŞLAR

Haftanın ilk gününde küresel borsa endekslerinde ciddi bir satış baskısı yaşandı. Asya piyasalarında başlayan olumsuz hava diğer borsalara da sirayet etti. Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 7,7 düşüşle 31.187 puandan kapanırken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 5,6 azalarak 2.328 puanı gördü. Çin’de Şanghay Bileşik Endeksi, yüzde 7,3 kayıpla 3.096 puana geriledi. Hong Kong’daki Hang Seng endeksi ise yüzde 13,2 düşüşle 19.828 puandan işlem gördü. Asya borsalarındaki düşüş, Avrupa borsalarına da yansıdı. Stoxx 600’deki şirketlerin yaklaşık yüzde 97’sinin hisse fiyatları geriledi. Almanya’da DAX 40 endeksi açılışın ardından yüzde 7,1 değer kaybederken, Fransa’da CAC 40 yüzde 6,3, İngiltere’de FTSE 100 ise yüzde 5,1 düştü.

TRUMP DÖNEMİNDE DEĞİŞİYOR

Donald Trump’ın başkanlık görevine gelmesiyle birlikte ABD’nin küresel ticaret stratejisi daha korumacı bir boyut kazandı. Trump’ın 20 Ocak 2025 tarihinde göreve başlamasıyla birlikte dış ticaret açığını azaltmaya yönelik vaatleri yatırımcıların gündemini etkiliyor. Yılın ilerleyen dönemlerinde peş peşe gelen tarife açıklamaları, global piyasalardaki risk algısını artırıyor. Sıklıkla gündeme gelen tarife söylemleri, yatırımcıların varlık fiyatlamalarını büyük ölçüde etkiliyor.

TARİFELERİN PİYASALARA ETKİSİ

ABD Başkanı Trump tarafından gündeme getirilen tarifeler, piyasalar için ürün fiyatlarında artışa yol açıyor. Yurt dışından ithal edilen ürünlerin fiyatlarının yükselmesiyle talebin azalması ve böylece dış ticaret açığının en aza indirilmesi hedefleniyor. Bu süreçte birçok ABD’li şirket, tarifeler nedeniyle ek gümrük vergisi ile karşılaşabiliyor. Böylece, birçok ülkenin ve şirketin gelecekteki projeksiyonları da değişiyor.

HALİHAZIRDA TARİFE SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

Geçen hafta ABD yönetimi tarafından duyurulan karşılıklı tarife uygulamaları, ABD’nin ticaret partnerlerinden gelen dış ticaret açığını önemli ölçüde azaltmayı amaçlıyor. Şubat ayında Avrupa Birliği’ne karşı 30,9 milyar dolar, Çin’e karşı ise 26,6 milyar dolarlık mal ticareti açığı görüldü. Trump’ın imzaladığı kararnamede, ABD’nin birçok ticaret partnerinden ithal edilen ürünlere yüzde 10 ile yüzde 50 arasında değişen oranlarda gümrük tarifesi uygulanmaya başlandı.

RİSK ALGISI NEDEN ARTMAKTADIR?

ABD’nin sürekli olarak yaptığı tarife açıklamaları, küresel ekonomideki tahminleri güçleştiriyor. Diğer ülkelerden gelen misilleme açıklamaları, ticaret savaşlarının büyümesi riskini artırıyor. Uygun iş gücü, gelişmiş imalat altyapısı gibi avantajları bulunan Çin, Vietnam ve Tayvan gibi ülkeler tarifelerden olumsuz bir şekilde etkileniyor. Bu durum, özellikle ilgili ülkelerin borsa endekslerinde risk algısının yükselmesine neden oluyor.

SONUÇLAR VE SATIŞ BASKISI

2 Nisan 2025’te Trump’ın karşılıklılık esaslı tarifelerini açıkladıktan sonra, Asya borsalarındaki satış baskısı derinleşti. Yeni hafta başladığında bu satıcılı seyir tüm büyük endekslere yayıldı. Ülkelerin beş yıllık kredi risk primleri artarken, yatırımcılar güvenli liman varlıklara yönelerek küresel tahvil talebini artırdı. Dünya genelinde tahvil faizleri önemli oranda düştü. Benzer piyasa hareketleri, daha önce yaşanan küresel resesyon endişeleri ile de gözlemlenmişti.