KÖYCEĞİZ GÖLÜ’NDEKİ BEYAZ NİLÜFERİN ÖNEMİ
Muğla, doğal kaynakları açısından Türkiye’nin en zengin illerinden biri olarak dikkat çekiyor ve çok sayıda mikro klimaya ev sahipliği yapıyor. Bu bağlamda, özellikle beyaz nilüfer bitkisi, nisan ve mayıs aylarında çiçek açarak Muğla’nın Köyceğiz Gölü çevresinde büyük bir öneme sahip. Dünyada ilk kez bilimsel bir araştırmanın konusu haline gelen bu bitki, bölgenin ekosisteminde de önemli bir yere sahip.
DÜNYADA TEK OLMA ÖZELLİĞİ
Muğla’nın Köyceğiz ilçesi, doğal kanallarla denize bağlanan dünyadaki sadece 7 gölden birine ev sahipliği yapıyor. Dalya boğazından Akdeniz’e açılan bu göl, yalnızca kanallar ile değil, aynı zamanda termal kaynak ve çamur banyosu bulundurması ile de eşsiz bir ekosisteme sahip. Bu özellikleri, bölgede farklı bitki ve canlı çeşitliliğini destekliyor.
Beyaz nilüfer, Köyceğiz Gölü’nde doğal olarak yetişen ve yöre halkı tarafından bilinen bir bitki olmasına rağmen, şimdiye kadar üretime yönelik bir bilimsel çalışma yapılmamıştı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Kozmetik Ürünler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nazan Demir’in danışmanlığında, doktora öğrencisi Yiğit Deveci, nilüfer bitkisinin geniş kimyasal fonksiyonlarını bilimsel olarak araştırıyor.
Proje kapsamında, ‘Köyceğiz Gölünde Doğal Olarak Yetişen Beyaz Nilüfer’in Farklı Biyoaktivitelerinin Belirlenmesi ve Endüstriyel Kullanımlarının Araştırılması’ adında çalışmalara yer veriliyor. Burada beyaz nilüferin biyoaktiviteleri belirlenecek ve kozmetik, gıda ile ilaç prototipleri geliştirilecek. Prof. Dr. Nazan Demir, bu bağımsız araştırmanın hem bölge halkına maddi destek sağlayacağını hem de eko turizm açısından gölün önemini artıracağını belirtiyor.
Prof. Dr. Nazan Demir, beyaz nilüferin bilimsel araştırma eksikliğine dikkat çekerek, “Bütün dünyada en kutsal bitkiler sıralamasında belki de ilk sırada olan nisan-mayıs aylarında çiçek açan beyaz nilüfer bitkisi maalesef ülkemizde gereken ilgiyi bilimsel olarak görmemiştir.” ifadesini kullanıyor. Bu kapsamda geliştirilmesi planlanan ürünlerin, katma değeri yüksek olacağı ve bölge halkına sosyoekonomik destek sağlayacağı umuluyor.
Proje danışmanı olarak Prof. Dr. Nazan Demir, Muğla bölgesine katma değer sağlamak amacıyla yürüttüğü projeleriyle tanınıyor. Araştırmalarında, etken maddelerin mikroorganizmalarda klonlanması ile biyoteknolojik olarak üretilmesi hedefleniyor. Beyaz nilüfer bitkisi, bu bağlamda önemli bir araştırma konusu haline geliyor.
Beyaz nilüfer (Nymphaea alba), nilüfergiller familyasından bir tür olarak, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya’nın batı ile orta kesimlerinde yavaş akan su kaynaklarında doğal olarak yetişiyor. Efsaneye göre, eski Mısır’ın karanlık döneminde ortaya çıkan nilüfer, bahar aylarının gelişi ile hayat buldu. Beyaz nilüfer çiçekleri, yaklaşık 8-10 gün içerisinde ölmekte, ancak alttan gelen yeni tomurcuklarla sürekli olarak açmaya devam etmektedir.