PROJENİN HEDEFLERİ VE İLERLEYİŞİ
Denizli’de 2017 yılından beri devam eden Nükleer Teknikler Kullanılarak Leblebilik Nohut Islahı projesi ile geliştirilen üç yeni nohut çeşidinin yaygınlaştırılması hedefleniyor. Proje kapsamında ithalatın önüne geçmek amacıyla gerçekleştirilen Denizli Nükleer Teknikler Kullanılarak Leblebilik Nohut Islahı Projesi Değerlendirme Toplantısı, paydaş kurum temsilcilerinin katılımıyla yapıldı. Toplantıda Eskişehir Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Proje Sorumlusu Dr. Evren Atmaca, projenin aşamalarını ve gelinen son noktayı içeren bir sunum gerçekleştirdi.
ÜRETİCİLERİ RAHATLATACAK ÇEŞİTLER
Toplantıda açıklamalarda bulunan Denizli Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Tefenlili, “Leblebi imalatçısı üyelerimizle ve nohut yetiştiricisi çiftçilerimizle bir araya geldik, sektördeki sorunları tespit ettik. Hazırlanan rapor sonucunda yerli nohutların veriminin son yıllarda düştüğünü ve leblebi sektörünün hammadde için yurtdışına yöneldiğini tespit ettik. Denizli, Uşak ve Burdur (Yeşilova) illerinin iklim şartlarına adaptasyonunun yüksek olduğu, makinalı hasada uygun ve leblebi sanayisinin ihtiyacı olan çeşitlerin geliştirilmesi için çeşitli nohut popülasyonları kullanıldı. Geliştirilen nohut çeşitleriyle üreticilerimiz rahat bir nefes alacak. Çeşitler sayesinde leblebi sektörünün yurtdışına olan hammadde yönelimi durdurulup, ithalatı bitirmeye çalışacağız” diye konuştu.
TOHUMCULUĞUN GÖRÜŞÜ
Başkan Tefenlili, “Yürütülen çalışmalar neticesinde geliştirilen Sarı-98 çeşidi 150 GY mutantlarından Borsa-20 çeşit adayı, 2021 yılında tescile sunuldu. Tavas yerel popülasyonundan geliştirilen Tavas çeşit adayı ise 2022’de tescil edilmiştir. Yeşilova yerel popülasyonundan yapılan mutasyon uygulamalarıyla geliştirilen Yeşilova çeşit adayı da tescile sunulmuştur. Borsa-20 çeşit adayının 2025 yılında tescil olması bekleniyor. Borsa-20 çeşidi üretim izinli olduğu için 2024 yılı itibariyle 500 kilogram Elit ve 1,350 kilogram Orijinal 1. kademede tohumluk üretimi gerçekleştirilmiştir. Proje çalışmaları çerçevesinde yapılan denemelerde toplam 14 hat bölge verim denemesi aşamasında umut verici hatlar olarak bulunmaktadır. Biz tohumculuğu Türkiye’nin milli meselesi olarak görüyoruz. Sonuç olarak nohutta ithalatın sonlanması, Türkiye’nin kendine yeterli hale gelmesi ve ihracatta söz sahibi olabilmesi için çalışmalar yapıyoruz” ifadelerini kullandı.
DENİZLİ TARIMINA KATKILAR
Geliştirilen yeni tohumların Denizli tarımına hayırlı olmasını dileyen Tarım ve Orman İl Müdürü Şakir Çınar, “Borsamızla birlikte çiftçilerin ve üreticilerin ihtiyaçlarına ortak hareket ediyoruz. Projeye emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Bu tohumların yaygınlaştırılması için İl Müdürlüğü olarak elimizden gelen çabayı sarf edeceğiz. Şu an 2,000 hektar civarındaki nohut ekim alanlarımızı 40,000 hektara çıkarmayı arzu ediyoruz. Bunu sağlamak için mahalle mahalle, köy köy dolaşarak çiftçilerimize bu nohut tohumlarını anlatmak istiyoruz. Ceviz dağıtımı projemizle birlikte ‘Ceviz Şehri Denizli’ adımını atıyoruz. Son yılda borsanın sağladığı destekle Denizli’deki ceviz üreticilerine verdiğimiz fidan sayısı 500,000’in üzerindedir. Eğer bugün Denizli için ‘Türkiye’nin ceviz bahçesi’ diyebiliyorsak bunda borsanın büyük emekleri vardır” diye konuştu.