Ocak ayı ile birlikte pek çok emekli ve memurun maaşları değişecek. Bu artış oranları sosyal ödemelere ve dul yetim maaşlarına yansıyacak. Ayrıca taban maaş artışı da gerçekleştirilecek. İşte detaylar…
EMEKLİ VE MEMUR MAAŞLARINDAKİ ARTIŞ
Ocak ayında milyonlarca emekli ve memurun maaşları artıyor. Maaş artışı, 6 aylık enflasyon oranına göre belirleniyor. SSK ve Bağ-Kur emeklileri, bu süre zarfında 6 aylık enflasyon oranında artış alırken memurlar ve memur emeklileri, yüzde 6 toplu sözleşme zammı ve enflasyon farkı ile karşılaşıyor. Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in verdiği bilgiye göre; yıl sonu enflasyon beklentileri yüzde 44-45 düzeyinde. 6 aylık enflasyonun yüzde 16-17 arasında olması bekleniyor. 5 aylık enflasyon ise yüzde 14.57 olarak belirlenmişti. Dolayısıyla SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 16-17 arası artış alırken, memurlar ve memur emeklileri yüzde 12-15 arasında artış elde edecek. Bu oranların eşitlenmesi ve refah payı eklenmesi konusunda da tartışmalar sürüyor. Ayrıca taban maaş noktası 12.500 TL olarak artırılacak. Tüm bu artışlar, sosyal destek ödemeleri (engelli aylığı, evde bakım parası, 65 yaş aylığı gibi) ile dul yetim maaşlarını da etkileyecek.
ÖLÜM AYLIĞI NASIL UYGULANIYOR?
Dul yetim maaşı, vefat eden sigortalının geride kalan eşi ve çocuklarına ödeniyor. Eğer vefat eden sigortalı SSK’lı ise 900 gün, Bağ-Kur’lu ya da Emekli Sandığı mensubu ise 1.800 gün prim ödemesi gerekiyor. Vefat eden kişi emekli olmuşsa, şartları sağlamış sayılıyor. Ölüm aylığı, vefat eden kişinin eşine, çocuklarına ve anne-babasına bağlanıyor. Eşe bağlanan dul maaşı, eğer eş çalışıyor ya da emekli ise yüzde 50 olarak belirleniyor. Çalışmıyor ya da emekli değilse oran yüzde 75’e çıkıyor. Yetim maaş oranları ise yüzde 25 oluyor.
DUL YETİM MAAŞLARININ ARTIRILMA DÜZENİ
Dul yetim maaşları, her yıl Ocak ve Temmuz aylarında emekliler ve memurlar için yapılan maaş artış oranlarına göre yükseliyor. Bu süreçte, vefat eden sigortalının bağlı olduğu kuruma bakılıyor. Örneğin, vefat eden sigortalı SSK’lı ise dul maaşı alan eşin aylığına SSK’lılara yapılan artış oranı yansıtılıyor. Eğer vefat eden memur ise, memurlara yapılan artış oranı ölüm maaşı alan eş ve çocuklara uygulanıyor. Böylece dul ve yetim maaşları da Ocak ya da Temmuz aylarında diğer emekliler ile paralel artırılıyor.
TABAN MAAŞ UYGULAMASI
Dul ve yetim maaşlarında taban maaş uygulaması bulunuyor. Mevcut uygulamaya göre en düşük emekli maaşı 12.500 TL olarak belirlenmiş durumda. Bu rakamın altındaki tüm maaşlar, seyyanen ödeme ile 12.500 TL’ye tamamlanıyor. Aynı taban maaş dul ve yetim maaşlarına da uygulanıyor. Ancak burada hisse oranları ön plana çıkıyor. Yüzde 75 dul maaşı alan biri için taban maaş 93.75 TL olarak uygulanırken, yüzde 50 dul maaşı alan bir eş için bu rakam 6.250 TL oluyor. Yüzde 25 yetim maaşı alan biri için ise bu oran 3.125 TL olarak belirleniyor. Ocak artışından sonra, bu rakamların altında kalan tüm ölüm aylıkları seyyanen ödemeyle artırılacak.
SOSYAL ÖDEMELERDE DE ARTIRMA
Dul yetim maaşlarına yapılan enflasyon artışlarıyla birlikte sosyal ödemeler de Ocak ayında yeniden değerlendirilecek. 65 yaş üstü bireylerin aldığı 65 yaş aylığı, engellilere ödenen engelli aylığı ve hasta bakım parası gibi tüm sosyal yardımlara artış yapılacak. Sosyal ödemelere yapılacak bu artışlar, memurlara ve memur emeklilerine sağlanan artış oranlarına dayandırılacak. Dolayısıyla tüm sosyal yardımlar, memur maaş artışıyla aynı oranda yükselecek. Ocak ayında memur maaş artış oranı ise şu anda refah payı ve eşitleme olmadan yüzde 12-14 seviyelerinde görülüyor.