OSMANLICA BELGEDE PETROL SIZINTISI
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nın kütüphanesinde bulunan 1926 tarihli Osmanlıca Türk Ticaret Salnamesinde, şehir merkezindeki iki dereden denize petrol sızdığı ve bu durumun balık ölümlerine neden olduğu belirtiliyor. Araştırmacı-Yazar Mustafa Yazıcı, Doğu Karadeniz’de Trabzon’un Sürmene ilçesi ve Rize’nin Çayeli ilçesi açıklarında deniz sahasında petrol varlığının yıllardır gündemde olduğunu belirtse de, karada petrol izlerine dair ilk tarihi belgelerle karşılaştıklarını söylüyor.
TARİHİ VESİKALARDAKİ BİLGİLER
Yazıcı, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’ndaki eseri geçtiğimiz yıllarda Osmanlıca’dan Türkçe’ye çevirdiğini ifade ediyor. Tarihi belgelerde Trabzon’un Zağnos ve Kemerkaya bölgelerinde bulunan derelerden denize petrol sızıntısı yaşandığının yazıldığını ve bu yüzden balık ölümlerinin olduğu bilgisini veriyor. “Bu konu bugüne kadar hiç ele alınmadı. O kitapta 2.5 sayfalık 1926 yılında İstanbul Ticaret Odası’na yazılan bir rapor bulunuyor. Osmanlıca raporda 15 satırlık petrol bölümüne yer verilmiş” diyor Yazıcı.
GEÇMİŞTE YAŞANAN DENEYİMLER
Yazıcı, 2000’li yılların başında bu kitabı fark ettiğini ve benden tercüme edilmesini istediklerini aktarıyor. O eserde Atatürk döneminde illerden yazılan raporların yer aldığını belirtiyor. “Trabzon madenciliğin en zengin şehri” ifadesinin yer aldığını vurguluyor. Ayrıca, bölgede yaşlıların da petrol kokusu hissettiklerini aktaran Yazıcı, “25-30 yıl önce koku konusunda yaşlılarla konuştuğumda, özellikle Ağustos aylarında bir koku hissettiklerini belirttiler. Osmanlıca belgede Trabzon’daki petrolün karadan denize sızdığı yazıyor” diyor. Bu konunun daha önce gündeme getirilmediğini ve belirtilen derelerin üstünün kapatıldığını ifade ediyor.