ÖZ CONTROL’Ü GELİŞTİRME YOLLARI
Hayatın getirdiği stres, sürekli gelen sosyal medya bildirimleri ve diğer uyarıcılara rağmen öz kontrol, modern zamanların en çetrefilli becerilerinden biri haline geliyor. Ancak, öyle ki; bu özellik doğuştan gelmiyor, geliştirilebilen bir beceri. Kendine hakim olabildiğinde, duygularını yönetmek, hedeflerine ulaşmak ve seni olumsuz etkileyen alışkanlıklardan kurtulmak çok daha kolay hale geliyor. Şimdi derin bir nefes al ve hayatında daha sağlam adımlar atmak için aşağıdaki 9 yönteme odaklan.
DUYGULARINI FARK ET
Para harcarken çoğu zaman duygular devreye giriyor. Stres altındayken gereksiz alışveriş yapmak, mutlu bir anın etkisiyle bütçeyi aşmak ya da üzüntü hissettiğinde harcamalarla bunu hafifletmek, finansal hedeflerini sabote edebiliyor. Duygularını fark ettiğinde ve onları kontrol etmeyi öğrendiğinde, paranı daha bilinçli kullanabilirsin. Küçük adım olarak harcama günlüğü tutmaya başlayabilirsin. Gün içinde yaptığın harcamaları ve o anki duygularını not alarak ilerleyebilirsin. Bunu uygulamam Monay ile de gerçekleştirebilirsin.
ALISVERİŞ İÇİN SINIRLAR KOY
Bir satın alma kararı vermeden önce kendine “Bu harcama gerçekten gerekli mi yoksa geçici bir duygunun sonucu mu?” sorusunu sorman önemli. Duygusal harcamalarını azaltmak için alışverişe çıkmadan önce bir liste yap ve bu listeye sadık kal. Hayatının her alanında net sınırlar koymak, gereksiz stresi azaltıyor ve enerjini önemli şeylere odaklamana yardımcı oluyor. Finansal sınırlarını da bütçenin güvenlik duvarı olarak düşünebilirsin. Keyfi harcamalar için net sınırlar belirlediğinde, uzun vadede finansal sağlığını korumuş olursun.
KENDİNE GÜVEN!
Küçük adım olarak sık yaptığın bir istek harcamasına sınır set et. Bu harcamayı kredi kartından yapmak yerine belirlediğin sınır kadar nakit ile yapabilirsin. Haftada bir gün ‘harcama detoksu’ yaparak o gün hiçbir ekstra harcama yapmamayı deneyebilirsin. Özgüven, öz kontrolün temeli. Kendine inanmak ve kendi değerini bilmek, zorlu durumlarla başa çıkmanı kolaylaştırıyor. Kendi bütçeni yönetebileceğine inandığında, finansal kararlarında kontrol kazanıyorsun.
Paranı doğru kullandığın üç durumu yazmanı öneriyoruz. Örneğin; birikim yaptığın bir ay ya da gereksiz bir harcamadan kaçındığın an. Finansal hatalarından ders alarak geçmişteki yanlış kararlarını öğrenme fırsatı olarak görebilirsin. Her maaş aldığında belirli bir yüzdesini doğrudan tasarruf hesabına geçirerek küçük ama güvenli adımlar atmalısın. Finansal hedeflerine kararlı adımlarla ilerlemek, uzun vadede başarıyı getiriyor.
HEDEF BELİRLE
Örneğin, “Acil durumlar için 150 bin TL biriktireceğim. Bunun için bir dönem harcamalarımı azaltmaya hazırım” şeklinde bir ifade kullanabilirsin. Hayır demekten çekinme. Eğer arkadaşlarınla pahalı bir etkinliğe gitmek istemiyorsan bunu nazikçe ifade et. Kendine sürekli hedefini hatırlatma; parayla ilişkini şekillendiren büyük ölçüde bakış açındır. Finansal zorluklar karşısında pozitif kalmak, çözüm üretmeni kolaylaştırır.
BAŞARILARINI KUTLA
Her ay paranı kullanmanın sana sağladığı, senin için önemli üç şeyi yazmanı öneriyoruz. “Param yetmez” demek yerine “Paramı doğru yöneterek hedeflerime ulaşabilirim” demeyi denerken, finansal başarılarını kutlamayı unutma. Küçük bir hedefi bile tamamladığında kendine ödül vererek motivasyonunu artırabilirsin. Finansal anlamda büyümek için bazen konfor alanından çıkman gerekecek. Yeni bir yatırım aracı denemek veya harcama alışkanlıklarını değiştirmek başlangıçta zor gözükse de, büyük bir fark yaratabilir.
YENİ YATIRIM FIRSATLARI ARA
Bu ay yeni bir birikim yöntemi ya da yatırım aracı hakkında bilgi edinmeyi hedefleyebilirsin. Küçük adımlarla başlamak ve riski azaltmak, finansal sorumluluk ve aldığın kararların sonuçlarını kabul etmek için bir başlangıç sağlar. Aylık harcamalarını gözden geçirip nerede gereksiz harcamalar yaptığını belirleyebilirsin. Planladığın bütçeyi aşarsan kendine karşı dürüst ol ve bir sonraki ay daha dikkatli davran.
UZUN VADELİ HEDEFLERİNİ UNUTMA
Kısa vadeli mutlulukların peşinden koşmak kolaydır, ama uzun vadeli hedeflerin hayatına daha fazla anlam katıyor. Yıl boyunca koşacağın bir hedefin mutlaka olsun; ev peşinatı, tatil bütçesi gibi. Hedeflerini küçük adımlara böl ve ilerlemeni takip et. Bir hedef tahtası hazırlayarak finansal hedeflerini görselleştirebilirsin.
ZİHNİNİ DİNLE
Parayla ilgili kaygıların zihinini meşgul edebilir. Finansal huzuru sağlamak için zihnini de dinlendirmelisin. Haftada birkaç dakika zihnini dinlendirecek aktivitelere vakit ayırarak, finansal kaygılarından arınabilirsin. Zihnini dinlendirdiğinde daha net finansal kararlar alabilirsin.