Stresin Vücut ve Zihne Etkileri

STRESİN ETKİLERİ ÜZERİNE YAPILAN ARAŞTIRMALAR

Çoğu yetişkin, baş ağrısına ve kaygı bozukluğuna yol açan stres belirtileri yaşıyor. Stresin belirli bir kısmı faydalı olsa da, kronik stres vücuda zarar veriyor. Tıp uzmanları, stresin çeşitli psikolojik ve fizyolojik hastalıklara doğrudan neden olabileceğini, akıl ile vücut sağlığını tehdit ettiğini ve yaşam kalitesini düşürdüğünü ifade ediyor. Ancak bu durumun kontrolünü elde etmek ve stresi tükenmişliğe değil, dayanıklılığa kaynak yapmak mümkün.

AKUT STRESİN FAYDALARI VE KRONİK STRESİN ZARARLARI

Stres, vücudu zorluklara ve yaşamın taleplerine yanıt vermeye hazırlayan doğal bir tepkidir. Önümüzdeki zorluklarla yüzleşmeye hazırlayan hormonların salımını tetikliyor. Kısa vadede bu durum, konsantrasyonu artırıyor ve performansı geliştiriyor. Ancak Amerikan Psikoloji Vakfı, uzun süreli stresin kaygı bozukluğu, kalp rahatsızlıkları ve bağışıklık sisteminde zayıflamalara yol açabileceğini bildiriyor. Stresi tetikleyen iş, maddi sorunlar ve kişisel ilişkilerden kaçınmak her zaman mümkün olmuyor; önemli olan stresin ne kadar sürdüğü. Akut stres, kısa süreli ve faydalı olabiliyor fakat kronik stres, vücutta büyük bir yük yaratıyor.

STRES ÜZERİNDEKİ ETKİLERİN ANALIŞI

İngiltere Psikolojik Danışmanlık ve Psikoterapi Derneği’nden Rachel Vora, “Akut stres, belirli bir duruma verilen kısa vadeli tepki ve bazı durumlarda yararlı olabiliyor” diyor. Vora, “Eğer stres uzun süre devam ederse, artan stres hormonlarının kalp hastalığı riskini yükselttiğini, bağışıklık sistemini zayıflattığını ve sindirim sorunları yaratabildiğini” vurguluyor. Uzun süreli stres, kaygı bozukluğu ve depresyon ile de bağlantılı halde bilişsel işlev sorunlarına yol açabiliyor. Stresin süresi ve gücündeki temel fark, birçok vücut sistemine zarar verebilir.

DAYANIKLILIĞI ARTTIRMAK İÇİN YAPILACAKLAR

California Üniversitesi’nden Dr. Golnaz Tabibnia, “Dayanıklılık sahip olduğunuz ya da olmadığınız bir şey değil. Zamanla gelişen bir kabiliyet” diyor ve sorunlarla yüzleşmenin dayanıklılığı artırabileceğini ekliyor. Dr. Tabibnia, insanların stresi zararlı yerine faydalı bir şey olarak gördüğünde psikolojik stres tepkilerinin de azaldığını ifade ediyor. Stresi aktif bir şekilde yönetmek, elle tutulur faydalar sağlıyor. Kafa yapısındaki basit bir değişiklik, kaygıyı azaltabiliyor ve bilişsel performansı artırıyor.

STRES VE KAYGI BOZUKLUĞU ARASINDAKİ FARK

Kaygı bozukluğu yaşayan bireylere yardımcı olan hayır kurumu Anxiety UK, stres ve kaygı arasındaki temel farkları şöyle açıklıyor: Stres, belirli bir süre içinde tamamlanması gereken bir işlem, örneğin sürücü sınavı veya bir test gibi dışsal faktörlere karşı geliştirilen bir tepki. Sorun çözüldüğünde ortadan kayboluyor. Ancak kaygı, belirgin bir nedeni olmadan devam edebiliyor. Her iki durum da sempatik sinir sistemini tetikliyor ve bu, nabızda artış, terleme ve titreme gibi semptomlara neden olabiliyor. Kaygı bozuklukları daha inatçı ve daha fazla bunaltıcı olabiliyor.

ETKİLİ STRES YÖNETİMİ YÖNTEMLERİ

Anxiety UK, akut kaygı ve panik atak nöbetlerini yönetmek için nefes egzersizleri öneriyor. Nefes alırken daha uzun sürede vermek, vücuda rahatlama sinyali gönderiyor. Akademik çalışmalar, davranışsal uygulamaların stresin vücut üzerindeki zararlı etkilerini azalttığını gösteriyor. Fiziksel egzersizler stres hormonunu azaltarak morali iyileştiriyor ve farkındalık ile meditasyon çalışmaları beyin üzerinde sakinleştirici bir etki yaratıyor. Dr. Tabibnia, bilimin desteklediği fiziksel etkinliklerin yanı sıra sosyal etkileşimlerin de önemini vurguluyor.

HOLİSTİK STRES YÖNETİMİ YAKLAŞIMLARI

Londra’da farkındalık koçu olan Yuki, stres yönetiminin yalnızca rahatlamak değil; psikolojik ve fiziksel sağlığı destekleyen bir yaşam tarzı oluşturmakla da ilgili olduğunu belirtiyor. “Bağırsak mikrobiyomunuz stres yönetiminde büyük rol oynuyor. Sağlıklı beslenmek, genel sağlığınız açısından kritik bir öneme sahip” diyor. Ayrıca Yuki, stres yönetiminin bir dizi günlük alışkanlık geliştirmek olduğunu ifade ederek, hızlı çözümler aramanın yanlış olabileceğini vurguluyor.