Türkiye’de ve dünyada bu sorunla mücadele çabalarına rağmen 8,3 milyar ton plastiğin devam etmesi nedeniyle tek kullanımlık bardak çıkmazı devam ediyor. Tek kullanımlık bardakların çevresel etkisi ve devam eden değişim hareketi hakkında bilgi edinin.
Uygun kahve koşuları ve paket servis kültürü çağında, kağıt, plastik veya polistiren köpük olsun, tek kullanımlık bardaklar günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Bununla birlikte, görünüşte zararsız olan bu kolaylığın yansımaları, hemen elden çıkarmamızın çok ötesine uzanıyor.
Kent Business School’dan uzmanlar, tek kullanımlık bardakların yaşam döngüsüne ışık tutarak, çıkarma, üretim ve nakliye boyunca önemli enerji gereksinimlerini ve çevresel katkıları vurguladı. Tek kullanımlık bardakların, özellikle plastik astarlı bardakların yavaş ayrışması, mikroplastiklerin çevreye salınmasına katkıda bulunur. Yakma da dahil olmak üzere uygun olmayan bertaraf, kirleticilerin havaya yayılmasına neden olabilir.
Yaygın olarak strafor olarak bilinen polistiren köpük, biyolojik olarak parçalanamayan doğası nedeniyle özel bir zorluk teşkil eder. Polistiren köpüğün parçalanması 500 yıla kadar sürebilir ve çevreye zararlı kimyasallar salabilir. Profesörler Preetam Basu ve Thanos Papadopoulos, yaban hayatı ve ekosistemlere yönelik tehdidi vurgulayarak sorumlu bertaraf etmenin öneminin altını çiziyor.
Polistiren köpükten alternatif malzemelere geçme çabalarına rağmen, plastik çevresel bozulmaya önemli bir katkıda bulunmaya devam ediyor. Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda yaklaşık 3 milyon ton polistiren üretildiği ve %80’inin çöplüklere gittiği düşünüldüğünde, çevresel ayak izi yadsınamaz. Plastiklerin yavaş ayrışması, küresel olarak üretilen 8,3 milyar tonun önemli bir kısmının hala çevrede kaldığı anlamına geliyor.
Kağıt ve karton bardaklar çevre dostu alternatifler gibi görünse de, üretim süreçleri ve gizli plastik astarları daha incelikli bir gerçeği ortaya koyuyor. Sızıntıyı önleme çabası genellikle plastik bir astar eklemeyi içerir ve bu da geri dönüşüm çabalarını zorlaştırır. Araştırmacılar, görünüşe rağmen, görünüşte masum olan bu alternatiflerin plastik kadar zehirli olabileceği ve fincan başına yaklaşık 110 gram CO2 yayabileceği konusunda uyarıyorlar.
Kahve zincirleri yeniden kullanılabilir fincan kullanımını teşvik ederken, tek kullanımlık fincan krizi çok yönlü bir yaklaşımı zorunlu kılıyor. Rice Üniversitesi’nden Rachel A. Meidl, ürünlerin tüm yaşam döngüsünü dikkate alan politikaları savunarak, tekil çözümlere dar bir odaklanmaya karşı tavsiyede bulunuyor. Ürün ömrünün uzatılmasına ve değerin korunmasının teşvik edilmesine yapılan vurgu, tek kullanımlık bardak kirliliğine karşı mücadelede kilit bir strateji olarak ortaya çıkmaktadır.
Türkiye’de tek kullanımlık bardak kullanımının azaltılması konusunda farkındalık artıyor. 2019 yılından bu yana Hale Acun Aydın’ın öncülük ettiği “KahvemTermosta” gibi girişimler, bireyleri ve işletmeleri yeniden kullanılabilir seçenekleri tercih etmeye teşvik ederek çevreye duyarlı bir yaşam tarzını teşvik ediyor. Hareket, kafeleri ve kurumsal ortamları tek kullanımlık bardaklara karşı mücadeleye katılmaya çağırarak ivme kazandı.
Küresel tartışma sürdürülebilir uygulamalara doğru kayarken, tüketici seçimleri ve politika kararları, tek kullanımlık bardakların çevre üzerindeki etkisini azaltmada çok önemli bir rol oynamaktadır. Çabalar devam ederken, daha yeşil bir geleceğe giden yol, kolektif bağlılık ve yenilikçi çözümler gerektirir.