TL PARA PİYASASI FONLARINDAKİ BASİT BİLEŞİK GETİRİLER
2025 yılının ilk günlerinde TL para piyasası fonları yatırımcılara olumlu bir tablo sunuyor. Son bir yılda bileşik getiri oranları yüzde 60-62 seviyelerinde seyreden fonlar, yılbaşından bu yana yüzde 0.90’ın üzerinde kazanç sağladı. Yani, 1 milyon lira yatıran bir yatırımcı, en az 9 bin lira kazanç elde etti. Yapılan analizler, bu yıl boyunca bileşik fon getirilerinin yüzde 40’ın üzerinde kalabileceğini gösteriyor. Kısacası, Türk lirası bu yıl da risksiz getirilerin merkezi olmaya devam ediyor. Merkez Bankası’nın faiz artışı girişimlerinin etkisiyle Haziran 2023 itibarıyla para piyasası fonlarına yatırım ilgisi artmaya başlamıştı. Faiz artışlarından önce, para piyasası TL fonlarının toplam portföy değeri Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) verilerine göre 160 milyar lira civarındaydı. Politika faizi Mart 2024’te yüzde 50’ye yükseldiğinde, fonlara yatırımlar hızla arttı. Mart ayında 381 milyar lira olan fonlardaki tutar, Ekim ayında 1 trilyon lirayı aşmıştı. 9 Ocak 2025 itibarıyla ise 1.6 trilyon liraya ulaşarak yeni bir rekor kırdı. Son bir yıl içinde artış oranı ise yüzde 546 olarak kaydedildi.
YÜKSEK GETİRİLER DİKKAT ÇEKİYOR
Para piyasası fonlarına yılın ilk altı iş günü içerisinde 50 milyardan fazla para girişi gerçekleşti. Bu fonlara olan ilginin artması, elbette birkaç açıdan açıklanabiliyor. Faizlerdeki ilk indirim adımlarından sonra bile paranın bu yöne kaymasındaki etken, günlük faiz getirilerinin cazibesini koruması oluyor. Üstelik bu yüksek getirinin kısa vadede sona ermesi beklenmiyor. Şu anda para piyasası fonlarının günlük getirileri yüzde 0.1230 ila yüzde 0.1410 arasında değişiyor. Açık ifade etmek gerekirse, 1 milyon lira yatıran bir yatırımcı, stopaj dahil 1.107 lira ile 1.269 lira arasında net kazanç sağlayabiliyor.
BİLEŞİK GETİRİDE FARK YARATAN YÖNTEMLER
Para piyasası TL fonlarının sağladığı bileşik getiri mucizesi, günlük faiz kazançlarının anaparaya eklenmesi ve ardından tekrar getiri oluşturması anlamına geliyor. Başka bir deyişle, faiz kazançlarından elde edilen gelir ile ek bir kazanç sağlanıyor. Para günlük değer kazanırken, günlük getiriler de katlanarak artıyor. Eğer fonun günlük getirisi yüzde 0.1230 olarak sabit kalırsa, 32 gün sonunda getirisi yüzde 4.01’ye ulaşabilir. Ancak, yüzde 0.1230’ı 32 günle çarptığımızda elde edeceğimiz değer yüzde 3.96’dır. Bu fark çok az gibi görünebilir, ancak 1 milyon lira için net 450 lira kazancını etkiliyor. Bu gibi detayları göz önünde bulundurmak önemli.
STOPAJ VE KESİNTİLER
1 Kasım 2024 tarihinden sonra alınan fonlardan elde edilen gelir ve kazançlara yüzde 10’luk bir stopaj uygulanıyor. Yani burada bir vergi kesintisi mevcut. Bunların dışında yönetim ücreti, saklama ücreti gibi toplamda yüzde 1-2 gibi ek kesintiler de bulunuyor. Merkez Bankası’nın bu yıl 12 yerine 8 faiz toplantısı yapacağı öngörülüyor. Enflasyondaki düşüşe bağlı olarak, Para Politikası Kurulu uygun görürse faiz indirimleri yapılabilir. Ancak, politika faizlerindeki düşüş, doğrudan mevduat ve para piyasası TL fonlarının getirilerini de etkileyebilir. Eğer bu indirimin kademeli olacağı düşünülürse, bugünden yarına faizde ani bir indirim beklenmemeli. Fonların şu anki günlük getirileri sabit kalsa bile, yıllık bileşik getiri yüzde 57 ila 67 arasında kalabilir. Faiz indirimlerine rağmen günlük fon getirileri ortalama yüzde 0.1’in altına düşmezse, yıllık kazanç yüzde 44 seviyelerine ulaşabilir.
KAZANÇ FIRSATLARI VE VADESİZ AVANTAJLAR
Bu yılın ilk faiz kararı 23 Ocak’ta açıklanacak. Yani 14 gün boyunca yüzde 0.1230 civarında günlük kazanç imkanı bulunuyor. Eğer bu tarihte 2 puanlık bir faiz indirim olursa, fon getirileri günlük 0.1150 seviyesine inebilir. İkinci faiz toplantısı ise 6 Mart’ta gerçekleşecek ve 42 gün boyunca bir ara olacaktır. Bu toplantıda da 2 puanlık bir indirim yapılır ve fon günlük getirisi yüzde 0.1050’ye düşerse, üçüncü faiz kararı 17 Nisan’da olacak ve bu tarihe kadar yaklaşık 98 gün geçecektir. Bu süreçte yaklaşık fon getirisi yüzde 12 civarında olabilecektir. Yani 1 milyon lira yatırıldığında, 120 bin lira gibi risksiz bir kazanç mümkün hale gelecek.
FONLARIN HIZLI VE ESNEK YAPISI
Para piyasası TL fonları, genellikle saat 13.00’a kadar verilen emirlerle aynı gün alınıp satılabiliyor. Bazı likit fonlar ise 7 gün 24 saat işlem yapma imkanı sunuyor. Vade derdi olmaması ve ihtiyaç halinde paranın hızlıca hesaba geçmesi, bu fonları vadeli mevduatlara göre daha avantajlı kılıyor. Vadelide, piyasadaki en yüksek faizi almak için en az 32-45 günlük hesap açmanız gerekirken, vade bitmeden kazanç hesaba geçmiyor. Örneğin, 31’inci gün acil nakde ihtiyacınız olursa vadeli hesabı kapatmak zorunda kalırsanız, kazanç tamamen sıfırlanıyor.
FAİZ HAREKETLERİNE HIZLA CEVAP VERDİĞİ İÇİN AVANTAJLI
Profesyonel yöneticiler tarafından kontrol edilen para piyasası TL fonlarının varlık dağılımı, ‘ters repo’, ‘devlet tahvili’, ‘TL mevduat’, ‘varlığa dayalı menkul kıymet’, ‘özel sektör tahvili’ ve ‘finansman bonosu’ gibi araçları içeriyor. Şu an için fonların portföyünde ağırlıklı olarak ters repo bulunuyor. Bu durum, fonların piyasa faiz oranlarının günlük değişimlerine duyarlı olmasını sağlıyor. Faiz oranları yükseldiğinde, fonlar bu artışı çok hızlı yansıtabiliyor.