ABD SEÇİM SONUCU VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ
ABD’deki seçim sonuçları Türkiye için önemli sonuçlar yaratabilir. Yeni ABD Başkanı’nın benimseyeceği politikalar Türkiye-ABD ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatabiliyor. 47. ABD Başkanı olan Donald Trump, önceki dört yıllık görevi sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile uyumlu ilişkiler kurdu. Ancak, ABD bürokrasisi ve Kongre’nin etkisiyle bu dönemde iki ülke ilişkilerinde derin çatlaklar ve krizler de yaşandı. Öncelikle, Türkiye-ABD ilişkilerinde yakın dönemde neler yaşandığına bakalım.
Trump Döneminde Türkiye-ABD İlişkileri
Donald Trump’ın görev süresi boyunca, ülke içerisinde uyguladığı kısıtlamalar hem ABD içinde hem de dünya genelinde büyük eleştiriler aldı. Trump’ın Türkiye politikalarını incelemek için ilk öncelikle izlediği politikalara bakmak önemli. Trump öncesi ABD yönetiminin Suriye ve Irak’taki demokrasi getirirken yaşadığı başarısızlıklar biliniyor. Washington, Mısır’daki 2013 askeri darbesini desteklerken, Trump dönemi sonunda 2021’de Kongre baskını yaşanması, liberal yönetim modelinin meşruiyet krizine neden oldu. Özellikle Demokrat Başkan adayı Kamala Harris, Trump’ın bu süreçteki eylemlerine dikkat çekti.
Trump’ın Politikaları ve İletişim Tarzı
Trump yönetimi, ulusal çıkarları ön planda tutarak çok taraflı anlaşmalara şüpheyle yaklaşmış ve uluslararası iş birliklerini sorgulamıştır. NATO’yu bir masraf kapısı olarak değerlendirmiştir. Ayrıca, Trump’ın göçmenlik ve iç politika uygulamaları, yaygın bir şekilde ayrımcılık ve insan hakları ihlalleri olarak eleştirilmiştir. Trump, medya ve basın organlarına sıklıkla eleştiriler yöneltmiş ve “sahte haber” olarak adlandırdığı haberlerle mücadele etmiştir. Başkanlık döneminde COVID-19 pandemisi ise dünya genelinde büyük bir kriz yaratarak sınırların daha belirgin olmasına neden oldu. Trump döneminde Müslümanlara karşı eylemlerin artması, İslamofobi ve ırkçılığın yükselişiyle bağlantılı olarak değerlendiriliyor.
Türkiye ile Olan İlişkileri
Trump, Türkiye ile iyi ilişkiler kurmaya istekli olsa da, 4 yıllık döneminde ülkeye yönelik yaptırımlar ve sert söylemlerle dikkat çekti. Türkiye-ABD ilişkilerinin zayıfladığına dair yorumlar sıkça yapıldı. Erdoğan ile Trump, birçok kez farklı platformlarda bir araya geldi. Trump, Türkiye’ye PKK ve DEAŞ ile mücadelede destek olduklarını basın toplantısında dile getirdi. Ancak, Trump’ın YPG/PKK’ya yönelik destek vermesi, Ankara’nın tepkisini çekti. Türkiye, ABD’nin YPG ile iş birliğine büyük itirazlar yöneltmişken, Trump da Türkiye’nin güvenliğini hiçe sayarak YPG’ye silah verilmesi için talimat verdi.
Suriye Politikası ve Askeri Çekilme
Trump, 2018’de Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesi sonrasında Suriye’deki askerleri çekme talimatı verdi. Ancak bu karar, dönemin Savunma Bakanı Jim Mattis’in istifasıyla sonuçlandı. Trump daha sonra çekilme kararını yavaş ve düzenli şekilde yürütme kararı aldı. Türkiye, YPG’ye karşı Barış Pınarı Harekatı’nı başlatmadan önce Trump ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Ancak, ABD’nin Suriye’deki askeri varlığı devam etti ve terör örgütü ile olan ilişkilerde bir değişiklik yaşanmadı.
Trump’ın Yaptırımları ve Krizler
Trump yönetimi, YPG ile ilgili görüşlerini değiştirmedi ve Türkiye’ye karşı çeşitli yaptırımlar uyguladı. Özellikle, Brian Brunson davası sebebiyle iki ülke arasındaki ilişkilerde gerilim oluştu. Trump’ın parti içindeki etkisiyle, Türk bakanlara yaptırımlar uygulandı. Ancak, Brunson’ın serbest bırakılmasının ardından Washington yönetimi, Türk bakanlara yönelik yaptırımları kaldırdı. Ayrıca, Türkiye’nin S-400 alımı da derin bir krize yol açtı ve bu süreçte Donald Trump, Türk-Amerikan ilişkilerini zorlayan beş kez yaptırım uygulayan bir başkan olarak kayıtlara geçti.
Gelecekteki İlişkiler ve Yeni Dönem
Gelecekte Trump yönetimindeki ilişkilerde bazı değişiklikler olabileceği belirtiliyor. Özellikle ABD’nin YPG’ye desteğini çekmesi ve Suriye’den çekilmesi, yanında FETÖ’cülerin iadesi gibi konular gündeme geliyor. Trump’ın Ukrayna Savaşı’nı sona erdirmek amacıyla yapacağı girişimler ve ABD’nin İsrail’e olan destek durumu da dikkatle izlenecek konular arasında.