ABD Başkanı Donald Trump, Yemen’deki Husi isyancılarına karşı bir hava saldırısı başlattığını açıkladı ve İran’ı Husilere olan desteğini kesmesi konusunda uyardı. Husi grubu, ABD’nin başlattığı saldırılara yanıt vereceklerini duyururken, İran’dan gelen açıklamada, olası bir saldırının karşılıksız kalmayacağı belirtildi. Trump, Cumartesi günü başlayan saldırının, Husilerin Kızıldeniz’deki nakliye gemilerine yönelik saldırıları nedeniyle düzenlendiğini ifade etti. Husilere bağlı Sağlık Bakanlığı, en az 31 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 101 kişinin yaralandığını bildirdi. Husilerin sözcülerinden Muhammed Al-Bukhayti, olası her durumda Amerikan hedeflerine saldıracaklarını belirtti. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pazar günü yaptığı açıklamada, Yemen’deki Husilere saldırıların devam edeceğini söyledi: “Husiler ne zaman gemilerimize, insansız hava araçlarımıza ateş etmeyi bırakacaklarını söylerse, o zaman bu saldırılar biter, ancak o zamana kadar acıma gösterilmeyecek.” Reuters’a konuşan bir ABD’li yetkili, saldırıların haftalarca sürebileceğini aktardı.
RUSYA’DAN AÇIKLAMA
Rusya, Washington’a saldırıları durdurmaları yönünde çağrıda bulundu. İran Dışişleri Bakanı Abbas Irakçi ise, “ABD’nin İran’a dış politika dikte ettirecek bir yetkisi ya da gücü yoktur” açıklamasında bulundu. Irakçi, X hesabından yaptığı paylaşımda, “İsrail soykırımı ve terörizmini sonlandırın. Yemenlileri öldürmeyi bırakın” ifadelerine yer verdi.
HUSİLER KİMDİR?
Yemen nüfusunun üçte birini oluşturan, Şiiliğin bir koluna mensup Zeydiler, Osmanlı döneminden beri aktif bir grup. Osmanlı Devleti’nin bölgeye girişi 1500’lü yıllarda, 1. Dünya Savaşı’na kadar geçen süreçte Zeydiler sıkça ayaklanmalara sahne oldu. Osmanlı, 1911’de Saada bölgesindeki Zeydi lideriyle bir anlaşma yaparak burayı özerk bölge kabul etti. 1926 yılında doğan Bedrettin el Husi, Husilerin güçlü ailelerinden biriydi ve ileride “Husi Cemaati”nin ruhani lideri olacaktı. Husi grubu, zamanla ABD ve İsrail karşıtı söylemler benimsedi.
1979’daki İran İslam Devrimi’nden etkilenen hareket, devrimin lideri Humeyni’nin öğretilerine yöneldi. Bu dönemde Yemen’in iki farklı devleti 1990 yılında birleşti fakat ordular ortak hale getirilemedi. 1994’te başlayan iç savaş, Husilerle diğer Zeydi grupları arasında da çatışmalara yol açtı. Bedrettin el Husi ve oğlu Hüseyin el Husi, İran’a kaçtıktan sonra Devrim Muhafızları’ndan destek almaya başladı.
HUSİLERİN YETKİSİ VE HÜKÜMET DEĞİŞİKLİĞİ
2004 yılında Hüseyin el Husi’nin ölümüyle kardeşi Abdülmelik el Husi, Ensarullah örgütünün başına geçti. Suudi Arabistan yönetimine karşı olan çatışmalar zamanla artırdı ve 2010 yılına kadar sürdü. “Arap Baharı” olarak bilinen ayaklanmalar sırasında, Husiler belirli topraklarda hakimiyet ilan etmeye başladı. 21 Eylül 2014’te Başkent Sanaa’yı ele geçiren Husiler, eski düşman Ali Abdullah Salih ile de işbirliği yaptı.
2015’te Cumhurbaşkanı Mansur Hadi ve hükümeti, Yemen’in Husilerin kontrolünde yönetilmesine ilişkin istifa etti. Hadi, 21 Şubat’ta Aden şehrine kaçtığını duyururken, Husilerin adımını ‘darbe’ olarak nitelendirdi. Bu esnada Suudi Arabistan, Husilerin güçlenmesine karşı operasyon başlatarak Aden’in kontrolünü ele geçirdi. Ancak Husiler, günümüzde de Yemen’in kuzey batısını ve Hudeyda Limanı’nı kontrol etmeye devam ediyor.
İNSANİ KRİZ VE SON DURUM
Husilerin açtığı çatışmalardan sonra, Birleşmiş Milletler aracılığıyla ateşkes çabaları defalarca gündeme gelse de kalıcı bir uzlaşma sağlanamadı. Husiler, Kızıldeniz’de gemileri hedef almakta ve saldırılarda hayatını kaybedenler olmaktadır. ABD, “Refah Muhafızı Operasyonu” ile bölgedeki seyrüsefer güvenliğini sağlamakta ve sık sık Husi hedeflerine hava saldırıları düzenlemektedir.
Bunun yanı sıra, iç savaşın cehennemi haline geldiği Yemen’de, insani yardım kuruluşlarının faaliyetleri zorlaşmış, 150 bini aşkın insan yaşamını yitirmiştir. Ülke genelinde yüzde 80’lik bir kesim yardıma muhtaç durumdayken, milyonlarca çocuk kıtlık ve hastalıklar nedeniyle ölüm riski altındadır.
then "Add to Home Screen"